Ekologiya va ekogigiyena to'g'risida tushuncha

Ekologiya va ekogigiyena to'g'risida tushuncha Reja: 1. Ekogigiyena 2. Ekologiya to'g'risidagi tushuncha. Ekologiyaning vazifalari 3. Biosfera, ekologik sistema, biogeotsenoz 4. Ekologii faktorlar va ularning sinflari 5. Atrof-muhitning abiotik faktorlari 1. Ekogigiyena Xohlaymizmi yoki yo'qmi tirik organizmlarning hammasi, shular qatorida inson organizmi ham bir-butun tabiat, yani biosfera bilan chambarchas bog'langan. XX asr, insoniyat hayotiga katta o'zgarishlarni olib keldi, fan-texnika rivoji juda tez suratlar bilan kechdi. Butun dunyo mamlakatlarida olib borilayotgan ilmiy izlanishlar, atrof-muhitni nazorat qilish va kuzatish, aloqa jarayonlari, gelevideniya, meteorologiya, kartografiya, kosmik texnika rivoji a boshqa ilmiy yo'nalishlar, inson hayotidagi ijtimoiy, iqchnsxii muammolarni birmuncha ijobiy yechimini topdi. Ilmiy texnika rivojm jarayonlarida insoniya! o'zining ehtiyojini qondirish maqsadida tabiatning yangi o'rganilmagan sirlarini o'r1akishga, uning qonuniyatlarini ochishga, tabiiy boyliklardan keragidan ortiqcha foydalana olishga imkon yaratdi. Texnika imkoniyatlaridan go'la-to'kis foydalanishga yaxshi sharoitlar tug'dirdi. Okean va dengizlarni, kosmik fazoni, odam organizmining turli murakkab funksiyalarini o'rgana boshladi, ho'jayra va yadro darajasidagi jarayonlarni o'rganib, turli kasalliklarning sirlarini ochishga muvaffaq bo'ldi. Shular bilan bir qatorda, sanoat korxonalaridagi texnologik jaraenlarning rivoji jismonii mehnat o'rnini aqliy mehnat olishiga, xalq xo'jaligining turli sohalarida kimyo sanoati mahsulotlarining keng ko'lamda ishlatilishiga imkon yaratdi. Kimyo sanoati yangi-yangi mineral o'g'itlar, peetitsidlar, gerbitsidlar, defoliantlar, turli-tuman sintetik polimer, plastik moddalarni ishlab chiqishga imkon berdi. Bunday rivojlanish ko'zni quvontiradi, chunki sanoatning turli sohalarining rivoji, qishloq xo'jaligi rivojiga albatta ijobiy ta'sir ko'rsatadi, xalqning farovon yashashiga imkon tug'diradi va shunday ham bo'lmoqda. Ming afsuski, har qanday taraqqiyotning ijobiy tomoni bo'lishi bilan bir qatorda, salbiy tomonlari ham bo'lar ekan. fanini birinchi bo'lib yuqori pog'onaga ko'tarish, planetar jarayonlar bilan shug'ullanadigan fanga aylantirish fikrini oldinga surdi va bunta birinchilar qatorida tushuncha berdi. gigiyena fanining ekologik gigiyena fani darajasiga etishi, uni uslublarini, obekglarini, maqsadlarini o'zgartirish emas, balki uning kengroq ko'lamda tadqiqotlar olib borishini taqozo etadi. Ekologik gigiyena, hozirda amaliy sohada yoki nazariy sohada mustaqil fanga aylanib alohida bo'lib chiqib ketadimi degan fikr tug'iladi. Ammo, hozirgi davrda, jahonda kechayotgan gigiyenik (dunyo miqyosida) global jarayonlar, yani sanoat, texnika, insonning angropogen (xo'jalik) faoliyatining rivoj topib borayotganligi, millatlararo hamjihatlikning taraqqiyoti natijasida xalqaro tuzilmalarning mavjudligi, jumladan, Birlashgan Millatlar tashkiloti, Jahon sog'liqni sakdash tashkiloti, Magate va boshqa tashkilotlarning dunyo miqyosida kechayotgan ekogigiyenik jarayonlarni va insoniyat salomatligini ular tomonidan nazorat qilinayotganligi, insoniyat yashayotgan muhitning nazorat ostiga olinganligi ekogigiyena fanining alohida mustaqil fan bo'lib chiqishga zaruratni tug'dirmoqtsa. Albatta, bunday mustaqillik millat chegarasida bo'lolmaydi, ekogigiyenaning uslubiy konsepsiyasi (qarashlari, mag'izi), aniq fikrlash darajasi va shunga moe keladigan faoliyati mintaqaviy, milliy chegaradan chiqadi hamda dunyoviy muammolarni yechishning amaliy, nazariy tomonlarini birgalaishb ishlab chiqadi. Shunday qilib, ...