Ekosistemalarning almashinuvi

Ekosistemalarning almashinuvi O'z-o'zidan rivojlanish. O'z-o'zini hosil qilish, ekosistemalar almashinuvi Reja: 1. Ekosistemalarning almashinuvi O'z-o'zidan rivojlani sh. O'z-o'zini hosil qilish, ekosistemalar almashinuvi Biogeotsenoz abadiy bo'lmasdan, o'zgarib turadi. Vaqt o'tishi bilan bir biogeotsenoz o'rnini ikkinchisi egallaydi. Biogeotsenozlarning almashinuvi tirik organizmlar va odam faoliyati ta'sirida yoki yerda hayotning rivojlanishi jarayonida yashash muhiti va iqlim sharoitining o'zgarishi bilan bog'liq bo'ladi. Ekosistemalarning o'z-o'zidan rivojlanishi. Ekosistemalarning shakllanishi va rivojlanishi tirik organizmlar bilan bevosita bog'liq. Bu jarayonni qoya tosh jinslarda o'simliklar qoplamining rivojlanishi misolida ko'rib chiqamiz. Dastlab harorat, shamol, suv ta'sirida granit toshlar asta-sekin maydalanib, ular tarkibidagi ayrim elementlar suvda qisman erigan holatda bo'ladi. Bu davrda toshlarda bakteriyalar, ko'k-yashil va yashil suv o'tlari, quyqa lishayniklar paydo bo'ladi. Ko'k-yashil va yashil suv o'tlari lishayniklar tarkibiga kiradi, ular ishtirokida organik modda sintezlanadi. Bu jarayonda erkin yashovchi suv o'tlari ham ishtirok etadi. Ko'pchilik holatlarda ko'k-yashil suv o'tlari atmosfera azotini bug'lab, suvda eriydigan holatga keltiradi. Lishayniklar ajratib chiqaradigan organik kislotalar toshni eritib, mineral oziq moddalarni to'planishiga sharoit yaratadi. Bakteriya va zamburug''lar suv o'tlari va lishayniklar hosil qilgan organik moddalarni parchalaydi. Hosil bo'lgan organik moddalar to'liq parchalanmasdan organik moddalar va mineral birikmalar va o'simliklar qoldiqlaridan iborat bhlib, azot bilan boyigan aralashma toshlar ustida to'planib boradi. Natijada yo'sinlar va boshqa lishayniklarning yashashi uchun qulay sharoit paydo bo'ladi. Organik moddalar va azotning to'planishi tezlashib, asta-sekin yupqa tuproq qavati hosil bo'ladi. Ana shunday qilib, endi organizmlarning juda sodda ekologik jamoasi paydo bo'ladi. Ekosistemalarning almashinishi. Dastlabki organizmlar yalang'och qoyalarning o'ta noqulay sharoitiga yaxshi moslashgan. Ular suvsizlikka, issiq va sovuqqa juda chidamli bo'ladi. Bu organizmlar ta'siri muhit juda sekin bo'lsa da o'zgarib boradi. Natijada boshqa organizmlar populyatsiyasining yashashi uchun sharoit paydo bo'ladi. Qoya ustida iloq, qo'ng'irbosh, lola qizg'aldoq va boshqa o'simliklarning paydo bo'lishi bilan suv, oziq moddalar va yorug'lik uchun raqobat ham kuchayadi. Bu raqobat natijasida dastlabki organizmlar o'rnini yangilari egallaydi. O'tlardan so'ng bu joyni butalar va asta-sekin daraxtlar egallaydi. Ana shunday qilib, o't va butalardan iborat ekosistema o'rnini o'rmon ekosistemasi egallaydi. Joyda har xil tur populyatsiyalarining paydo bo'lishi va yo'qolib turishi suktsessiya (lotincha suktsession-nasl almashinuv) deyiladi. Musayyan ekosistemalarning uzoq vaqt davomida rivojlanishi va almashinib turishi jarayonida ular tarkibiga kiradigan turlar soni ham asta-sekin ortib boradi. Ekologik jamoa asta-sekin murakkablashib, undagi oziqlanish turi ham tobora ko'proq tarmoqlanib boradi. Organizmlar orasidagi bog'lanishning xilma-xilligi ortib, hamjamoa muhit resurslaridan tobora ko'proq foydalana boshlaydi. Ekosistemalarning ketma-ket almashinuvi natijasida atrof muhit sharoitiga juda yaxshi moslashgan, o'z-o'zini boshqarish xususiyatiga ega bo'lgan yetuk hamjamoa paydo bo'ladi. yetuk jamoadagi populyatsiyalar o'zini o'zi qayta tiklash xususiyatiga ...