Ekotizimlar sistemasi

Mavzu: Ekotizmlar sistemasi Reja: Ekologik sistema Ekologik sistema deb, birga yashavochi har xil organizmlar va ularning yashash muhiti orasidagi qonuniyatli bog'lanishga aytiladi. Bunga o'rmon, o'tloq, kol va boshqalar misol bo'ladi . Masalan o'rmonni shunday ta'riflasa bo'ladi. O'rmon bu geografik shaqlangan o'z-o'zini boshqaruvchi o'simlik va hayvonlar populyatsiyalar yig'indisi bo'lib, ular uchun muhitni boshqaruvchi asosiy rolni bir tur yoki bir necha turga mansub populyatsiya o'ynaydi. Ekosistema tushunchasi ilk bor Ingliz ekologi 1935-yilda A.Tensli tomonidan qo'llanildi. U ekosistemalarni tabiatning yer yuzidagi eng asosiy birligi deb hisobladi. Modda aylanishining amalga oshishi uchun anorganik moddalar va yana uch asosiy ekologik guruh organizlari produsentlar, komsumentlar, redusentlar, bo'lishi lozim. Produsentlar - bu atrof organizlari bo'lib, anorganik birikmalardan foydalanadi. Komsumentlar - bu geterotrof oragnizmlar bo'lib, produsentlar va boshqa komsumentlar hosil qilgan anorganik modalardan foydalanadi. Redusentlar - bu anorganik moddalar hisobiga yashaydi va ular moddalarni qayta o'zlashtiriladigan birikmalarga aylantiradi. Ekosistemalarning biologik mahsuldorligi Jamoalar mahsuldorligi, ekosistemadagi produsentlarning quyosh energiyasini kimoyoviy energiyasiga aylantirib, organik moddalar sintezlash samaradorligiga bog'liq Energiya oqimi va ekosistemalar mahsuldorligini aniq hisobga olish va ulardagi modda aylanishini boshqarish orqali odamlar uchun ko'proq hosil olishda yordam beradi. Bundan tashqari tabiatdan o'simliklar va hayvonlar biomassasining qanchasini olish mumkinligini bilishimiz ham kerak. Quruqlik va suv ekosistemalarining tuzilishi Suv ekosistemalarda baliqlar boshqa suv hayvonlari va suv o'tlari har xil chuqurliklarda yashaydi suv bilan yerdagi ekosistemalar orasidagi farq ularni yaratuvchi muhitda qayd etadi. Suv havzalari ikkita katta guruhga bo'linadi. 1. Tinch turib qolgan suv havzalari yoki lektik muhit. Bunga ko'llar, havzalar, botqoqliklar kiradi. 2. Oqar suvlar - lotik muhit bunga daryolar va soylar suvlar termodinamik xarakteristikasi, yorug'likni o'tkazish xususiyati, oqim tezligi, sho'rligi va unda erigan gazlarning miqdori bilan xarakterlanadi. Tinch yoki lentik suv havzasida 3 zonani ajratish mumkin. 1. Letoran zona - suvning chuqur bo'lmagan qismi- yorug'lik suv tubigacha yetib boradi. Bu yerda yuksak o'simliklar va ba'zi bir suv o'tlari uchraydi. 2. Linnik zona - suvning undan pastroq qismi bo'lib bunga kam yorug'lik tushib boradi. Bu zonadan keyin esa yorug'lik tushmaydi. Natijada biomassa to'planmaydi. 3. Profundal zona - bu joyga yorug'lik tushmaydi E'tiboringiz uchun tashakkur ...