Geoekolgiya va amaliyot

Geoekolgiya va amaliyot Reja: 1. Geotizim turlarini asoslash. 2. Geoekolgik yondashuv tizimli yondashuvning bir turi sifatida ekanligini tushuntirish. 3. Loyizxalashning geoekolgik asoslari. 4. Tabiiy-texnik geotizimlar hududiy loyihalash va rejalashtirishning asosiy obyekti sifatida. 5. Sanoat geotextizimlari. 6. Transport geoteztizimlari. 7. shahar geotextizimlari. 8. Suv xo'jaligi geotextizimlari. Geotizim turlari. Geotizim bir necha turda bo'ladi. Tabiiy geotizim, haqiqiy tabiiy xoldagi geotizim tabiatda kam saqlanib qolgan, chunki insonning xo'jalik faoliyati ta'sirida tabiiy muhit kuchli ravishda o'zgarib bormoqda. Biroq geotizimlar inson ta'sirida bo'lsalar xam tabiiy qonunlar asosida taraqqiy qiladilar, modda va energiya almashuvi tabiiy jarayonlar harakatiga bo'ysinadi. Integral geotizim - bu murakkab hududiy-vaqtli hosila bo'lib, tabiat, aholi va xo'jalik kichik tizimlaridan iborat. Bir tomondan, tabii xsususiyatlarini saqlab qolgan holda tabiiy qonunlar asosida yashaydi, boshqa jihatdan esa - ularda ijtimoiy va jamiyat sifatlariga xam ega, ularni bu xususiyatlari jamiyat qonunlari negizida rivojlanadi. Integral geotizimning global miqiyosdagi shakli «tabiat-jamiyat» supertizimiga mos keladi. Hududiy yoki mahalliy miqyosdagi integral geotizimga ishlab chiqarish, rekreatsiya, tabiiy-texnik, tabiiy-xo'jalik geotizimlarini kiritish mumkin. Keyingi vaqtlarda «tabiiy-antropogen tizim, antropogen-texnogen tizim» va boshqalar tarkib topdi, ular integral geotizimlarni sinonimi deb qaraladi. Tabiiy-texnik geotizim. Bu variantda tabiat bilan texnika birinchi o'ringa chiqadi. Geotizimlarda aloqa ancha kuchli, lekin xar doim xam bu aloqa barqaror emas. Avvalo texnik blok tabiatga mos kelishi darkor, unda boshqaruv samarali bo'ladi, o'z navbatida tabiat texnikaga xam ta'sir etadi, bu holda aks ta'sir natijasida turli noxush o'zgarishlar tarkib topadi. Geoekologik yondashuv tizimli yondashuvning bir turi sifatida. Tabiiy-texnik geotizim (TTG) - integral geotizimni varianti (turi) bo'lib, unda birinchi o'rinda tabiat bilan texnika o'rtasida o'zaro ta'sir yuz beradi. TTG yoki geotextizimlar - jihozlar va mehnat vositalarini kombinatsiyasidan iborat bo'lib, ular yagona texnologik sikl bilan bog'liq va ma'lum ijtimoiy-iqtisodiy funksiyani bajaradi. Texnologiya, texnika va geotextizim o'ziga xos mexanizm bo'lib, insonga bir tomondan tabiiy muhitga moslashishga, boshqa tomondan esa tabiatni o'zini talablarini qondirishga xizmat qiladi. Geotextizimda texnik tuzilish to'g'ridan-to'g'ri asosiy element bo'lish bilan birga u yoki bu texnik vositalardan foydalanish sharoitlari bilan xam aniqlanadi. Geoekologik yondashuv xar bir obyektni tabiiy-texnik geotizim sifatida loyihalaydi. SHuni tushunish kerakki, biz yangi obyektni yaratish bilan tabiatni o'zgartiramiz. loyihachi yangi texnologik jarayonni yaratish bilan muhitni xam o'zgartiradi, yangi muhitni loyihalaydi. muhitni loyihalash, yangi muhit yaratish deganda tizimni loyihalash, konstruktsiya yaratish, texnologiya vujudga keltirish bilan ular tabiatidagi o'zaro aloqalarga tushishi kerak. loyihalashning geoekologik asoslari. Loyxalashning geoekologik asosi geoekologik bilim va hududiy loyxalashning xususiyatlarini jamlamasidan iborat bo'lib, uni loyihalashning geoekologik tamoyili deb ataladi. loyihachi uchun tabiatni oqilona muqofaza qilish loyihasini ishlab chiqishda qandaydir «geoekologik minimum»ni ...