Gidrosferani himoyalash, tarkibi va uni himoya qilish muammolari

Gidrosferani himoyalash, tarkibi va uni himoya qilish muammolari R e j a: 1.Tabiiy suv 2. Manbalar sarfi. 3. Manbalarning sarf normalari 4. Metallarni qazib olish manbalari. 5. Xalkopiritdan misni ajratib olish jarayoni. Tabiiy suv murakkab tarkibga ega bо'lgan eritma (1-jadval). Tabiatda kimyoviy toza suv deyarli uchramaydi. 1- jadval Tabiiy suv tarkibi Mexaniq qо'shimchalar. Suvda organiq va anorganiq moddalarning о'lchamlari 0,1 - 1 mm. Kolloidlar. Suv tarkibidagi kolloid zarrachalarning о'lchami 0,1 - 0,001 mm bо'lib, ular organiq moddalarning chirishi natijasida hosil bо'ladi. Gumus. Murakkab organiq birikma. Suvda erigan moddalar organiq va anorganiq moddalardan iborat bо'lib, tuz va ionlarni tashkil etadi. Ularning miqdori о'zgarib turadi. Mamlakatimizda faoliyat olib borayotgan korxonalarda asosan daryo va yer osti suvlaridan foydalaniladi. Manbalar sarfi. Yer manbalari uch asosiy holatga nisbatan baholanadi: 1) Yer amalda yopiq ximiyaviy sistema shisoblanadi; u doimiy massaga ega bo'lib, atrofdagi koinot bilan energiya almashinadi. 2) Yagona ximiyaviy element massasi nazariy jixatdan o'zgarmas; 3) Barcha manbalar, ishlab chiqarishga sarflangan energiyadan tashqari yana yangidan tiklanishi mumkin. Barcha manbalar uch kategoriyaga bo'linadi: Ulangan manbalar ya'ni geologik va metallurgiya qiymatlariga asosan hisoblangan hajm; Taxmin etilgan zapaslar, ya'ni chegaralangan geologik va metallurgiya qiymatlari asosida hamda geologik natijalar ekstrapolyatsiyasi yo'li bilan aniqlangan hajm; Oldindan aytilgan manbalar, ya'ni konning geologik xarakteri asosida olingan baholar miqdori. 2. Manbalarning sarf normalari. Manbalar sarf normalarini basholash uch kategoriyaga bo'lib amalda o'rganiladi: yoqilg'i manbalari, energetik manbalar, metall va nometall manbalar. Yoqilg'i va energiya manbalar sarfini muhokama etishda quyidagi energiya manbalarini o'rganish lozim: 1) Antratsit; 2) Kokslangan ko'mir va past navli ko'mir (lignit); 3) Tabiiy gaz; 4) Torf ; 5) Neft ; 6) Slanets; 7) Toriy va uran; 8) Suv (gidroenergetika); 9) Geotermal suv; 10) Suvning ko'payishi-suvning kamayishi; 11) Quyosh energiyasi; 12) Vodorod; 13) Termoyadroviy sintez; Metall manbalar qo'llanilish farqiga ko'ra ikki gruppaga bo'lib o'rganiladi: 1 gruppaga IIR і 1,7 % rangli va nodir metallar (Au, Hg, Sn, Ag, Zn, Pb, W, V, Cu, Sb); 2 gruppaga qora metall va alyuminiy (Mo, Mn, Co, Ni, Ti, Fe, Cr, K) IIR Ј 1,3 %. Nometall manbalarga asosan asbest, karbonat, xlor, granit, kislorod, fosfat, potash, qum va shag'al, natriy birikmalari va suv kabilarga bo'lib o'rganiladi. 3. Metallarni qazib olish manbalari. Metallarni rudalardan ajratib olish va tozalash manbalardan foydalanishga, rudalar tarkibidagi metall miqdoriga bog'liq. Hozirgi vaqtda suyuqlik ekstraktsiyasida organiq kompleks hosil qiluvchi ajratmalarni qullanilishi, ion almashinuvi, smolani hamda elektrolitik ajratmalarni qullanilishi perspektiv yo'nalish hisoblanadi. Soymet-jarayoni gidrometallurgiya jarayoni bo'lib, rangli metallardan sulfidlarni chiqarib olishda qullaniladi 4. Xalkopiritdan misni ajratib ...