Global iqlim o'zgarishi

Global iqlim o'zgarishi RYeJA: 1. Iqlim o'zgarishi va uning salbiy oqibatlari. 2. Antropogen va texnogen omillarning ta'siri. 3. Parnik effekti va kelib chiqish sabablari. 4. Iqlim o'zgarishi va Markaziy Osiyoda chuchuk suv zahiralari. 5. Atmosfera ifloslanishi va isish Keyingi paytlarda Yer sharida odamning ko'payib ketishi natijasida yoki 1800 yilda aholi soni 1,0 mlrd bo'lgan bo'lsa, 1900 yilda 1,7 mlrd, 1950 yilda 2,5 mlrd va 200 yilda 6,0 mlrdga etganligi odamlar o'zlari uchun tabiatdan noto'g'ri foydalanayotganligi sababli biosfera ifloslanib zaharli gazlar miqdori oshib bormoqda. Atropogen va texnogen omillar natijasida iqlimga ta'sir ko'rsatilmoqda. Sanoatning rivojlanishi va mashina-transportining ko'payib borishi sababli atmosferaga katta miqdorda karbonat angidrid gazlari tashlanmoqda. Bundan tashqari toshko'mir, neft va gazning yonishi uchun atmosfera katta miqdorda suv bug'i tashlanadi. Parlanish oqibatida atmosfera yuqorisida karbonat angidrid va suv bug'i qatlam hosil qilib yuqoridan kelayotgan quyosh nurini to'sadi va dimiqish paydo bo'ladi va harorat ko'tariladi. Iqlimdagi ikkinchi xavf Yevropaob-havosini belgilovchi joy Grellandiya hisoblanadi yoki Yevropada sovuq yoki issiq bo'lishi Grellandiya muzliklari bilan belgilanadi. Iqlimni o'rganuvchi olimlar qadimgi muzliklarni tahlil qilib havoning harorati oldingi davrlarda malum muddat past, malum muddat yuqori bo'lishini, iqlim oldinlari ham o'zgarib turganligi malum bo'ldi. Ammo iqlimning keskin o'zgarib borishi tirik organizmlarning nobud bo'lishiga olib keladi. Keyingi vaqtlar dunyoning iqlimshunos olimlari, ekologlar Yerda havoning isib borishi o'rtacha 30Sni tashkil qilganligini malum qilmoqdalar. Iqlimning bunday isishi muzliklarning erib borishini ta'minlaydi. Chuchuk suvlar dengiz va okeanlarning sho'r suvlariga qo'shilib ketadi. Chuchuk suvlarni okeanda paydo bo'lishi, misol uchun, Atlantik okeanida Golfstrim oqimi harakatini o'zgartirishi mumkin. Atlantik okeani Grelandiya hududlarida «issiqlik vali» yoki uyumi aylanib turadi va okeanning ustki oqimi juda suv ko'p bo'lib shu joyda aylanib sovuydi va iziga janub tomonga qaytadi. Iqlim o'zgarishi olimlar fikriga ko'ra, Golfstrm oqimining tsirkulyatsiyasi o'z faoliyatini to'xtatishi mumkin. Bunga sabab erigan muzliklardan hosil bo'lgan chuchuk suv uyumida tuz bo'lmagani uchun uning tarkibi engillashib harakati to'xtab qolishi ehtimoli bor. Bugungi kunda insoniyat uchun eng og'ir xavf global isish xavfidir. Global isish muammosi yoki parnik effektiga asosiy sabab atmosferaga har xil gazlarining ko'p chiqarilishi yoki antropogen oqibatlar ta'sirdir. sivilizatsiya natijasida sanoat va texnika rivojlandi, avtomobillar soni keskin ko'paydi, o'rmonlar, o'tloqlar kamayishi tufayli atmosferada SO2 gazi miqdori oshdi. Sanoat chiqindilari qayta ishlanmasligi ham atmosferaga chiqadigan SO2 gazining oshib ketishiga sabab bo'lmoqda. Demak, u yoki bu tarzda hosil bo'lgan karbonat angidrid va boshqa zararli gazlar havoga tarqaladi, ularning ko'zga ko'rinmaydigan zarrachalari g'ira-shira pardalar hosil qilib, havoda muallaq so'zib yuradi. Toshko'mirni yoqish natijasida ham ko'plab karbonat angidrid gazi havoga uchib ...