Iqlim zonalarining tasnifi

Reja: 1.Iqlim 2.Yerning iqlim zonalari 3. Iqlim va uning tasnifi Iqlim zonalarining tasnifi Iqlim har bir inson hayotiga katta ta'sir ko'rsatadi. Deyarli hamma narsa bunga bog'liq - shaxsning sog'lig'idan tortib butun shtatning iqtisodiy ahvoligacha. Bu hodisaning ahamiyatini, shuningdek, yaratilgan Yer iqlimining bir necha tasnifi mavjudligi ham isbotlaydi boshqa vaqt dunyodagi eng mashhur olimlar. Keling, ularning har birini ko'rib chiqaylik va tizimlashtirish qanday prinsip asosida amalga oshirilganini aniqlaylik. Iqlim nima? Qadim zamonlardan beri odamlar har bir hududning o'ziga xos ob -havo rejimiga ega ekanligini, yildan -yilga, asrdan -asrga takrorlanishini payqay boshladilar. Bu hodisa iqlim deb nomlanadi va uni o'rganishga jalb qilingan fan, shunga ko'ra, iqlimshunoslik deb nomlana boshladi. Uni o'rganishga bo'lgan birinchi urinishlar miloddan avvalgi uch minginchi yillarga to'g'ri keladi. Bu hodisaga qiziqishni bekor deb bo'lmaydi. U amaliy maqsadlarga intildi. Turli hududlar iqlimining o'ziga xos xususiyatlarini chuqurroq tushungandan so'ng, odamlar hayot va ish uchun qulayroq iqlim sharoitlarini tanlashni o'rgandilar (qish davomiyligi, harorat rejimi, yog'ingarchilik miqdori va tipologiyasi va boshqalar). Ular to'g'ridan -to'g'ri aniqladilar: ma'lum bir hududda qanday o'simliklar va qachon o'sishi kerak; ovchilik, qurilish, chorvachilik bilan shug'ullanish maqsadga muvofiq bo'lgan davrlar; ma'lum bir hududda qanday hunarmandchilikni rivojlantirish yaxshiroq. Iqlim tushunchasi o'z ichiga muayyan hududda uzoq vaqt davomida yig'ilgan harorat, namlik, atmosfera bosimi, shamol, yog'in va boshqa meteorologik parametrlar statistikalarini oladi. Ushbu parametrlarning uzoq vaqt emas, balki muayyan vaqtdagi holatlariga ob-havo deyiladi. Boshqacha aytganda, iqlim - bu biror joydagi ob-havo holatlari to'plamidir. Iqlim - yer yuzasining quyosh nurlariga nisbatan og'ishiga bog'liq ravishda obhavoning muayyan joyga xos bo'lgan ko'p yillik maromi, ya'ni biron joyda bo'ladigan obhavo sharoitlarining majmui va mavsumiy geografik o'zgarishi; quyosh radiatsiyasi, yer to'shama sirti xususiyatlari hamda ular bilan bog'liq atmosfera dirkulyasiyasi ta'sirida vujudga keladi. Har bir joy I.i uning boshqa joylardagi I.ga nisbatan o'ziga xos xususiyatlari haqida ko'p yillik meteorologik kuzatishlar natijasidagina to'la tasavvurga ega bo'lish mumkin. I. atmosfera va faol qatlam (yer yuzasi)da beto'xtov davom etadigan tabiiy (I. hosil qiluvchi) jarayonlar (issiqlik, kinetik va b. shakldagi energiyalarning o'zgarishlari, suvning bug'lanishi, suv bug'ining suyuqlikka aylanishi, namning bir joydan ikkinchi joyga ko'chishi va h. k.) natijasidir. Yer sharining turli nuqtalarida I.ning turlicha bo'lishi I. hosil qiluvchi omillarning har xil bo'lishiga, ya'ni bu jarayonlar sodir bo'ladigan o'sha geografik sharoitlarga bog'liq. Geografik omillardan eng muhimlari joyning kengligi va balandligi, dengiz sohiliga yaqin-uzoqligi, orografiya va o'simlik qoplamining xususiyatlari, qor va muzning bor-yo'qligi, atmosferaning ifloslanganlik darajasi hisoblanadi. Bu omillar kengliklar bo'ylab turli I.larning shakllanishiga sabab bo'ladi. Sayyora notekis qizib ketishi va yog'ingarchiliklar notekis tushishi tufayli ...