Muhitga moslashganlik va ekologik omillar

Reja: 1. Ekologik muhit 2. Mosllashish 3. Ekologik omillar Tayanch tushunchalar: muhit tushunchasi, tabiiy va sun'iy muhit moslashish, fiziologik moslashish, xulkiy ekologik moslashish. Abiotik, biotik omillar,. Fitogen, edafik, topografik, fizik, kimyoviy va boshqa omillar muhit tushunchasi fanda turli ma'nolarni anglatadi. Bular ekologik, geografik, fizik, falsafiy ijtimoiy va boshqalar. ekologiyada muhit deb tirik organizmni urab turgan fizik kurmovni etiborga olinadi. Anikrok so'z borganda muhit tevarak atrofdagi o'zaro bog'lanishlardagi shart sharoit ta'sirlar majmuasidir. Odatda tabiiy va sun'iy muhitlar ajratiladi. Tabiiy muhitni suv quyosh shamol havo Yer o'simlik va hayvonot dunyosi kabi tabiiy omillar majmui tashkil etadi. Sun'iy muhit inson tomonidan yaratilgan bo'lib insonning mehnat maxsuli yotadi. Tabiiy va sun'iy muhitlar bir biri bilan chambarchas bog'liq. Ularning bog'liqligini ekologik muhit tushunchasi ifodalaydi. ekologik muhit bo'lib tirik mavjudotlar subyekt va obyekt ta'sirlar sifatida katnashib ta'sirlar esa tevarak atrofni saklab qolish yoki xavf solish sharoitini keltirib chikaradi. ekologik muhit o'z novbatida muayyan ekologik tizim hisoblanib uni tabiiy va ijtimoiy iqtisodiy kismlarga ajratish mumkin. Tabiiy ekotizim yoki ekosfera hayotni rivojlanishga imkon beradigan yerning tasnifi va abiotik jismlarning majmuidan iborat. Ijtimoiy iqtisodiy tizim va insonning barcha atrof muhitga (jonsiz va jonsiz tabiatga) bo'lgan munosabatni bildiradi. ekologik muhit muvozanatda yoki muvozanat buzilgan xollarda bo'ladi. Tirik organizm hayoti uzgarmagan shart sharoitlar va ta'sirlar barqaror holatida muvozonati uzgarmaydi. Aksincha muhitning shart sharoitlari ta'sirlar buzilganda muvozanatsiz holat kelib chikadi. ekologik muhitning buzilishi atmosferaning Yer osti suvlarning ifloslanishi, qattiq chiqindi moddalarning va ozukaning zaharlanishi shovkunlarning kupayishi reaktiv moddalar va boshqalarning ta'siri ortib borishda kurinadi. Inson tabiiy qonunlarini chuqurrok o'rganish urniga hayot muhitini teskorlik bilan buzib ifloslantira boshladi. Tirik organizmlar turtta asosiy muhitlarda tarkalgan. Ulardan ikkitasi havo muhitlari ulik, tuproq muhit oralik va organizm (muhit sifatida) tirik xususiyatga ega. Xar bir hayot muhiti o'z novbatida organizmlar yashashi uchun har xil yashash joylaridan iborat. Masalan, suv muhiti quyidagi yashash joylari sifatida uchrashi mumkin: chuchuk va shur suv, kulmok va okar suv, chuqur va sayoz ilik va sovuk va xokozalar Moslashish.sayyoramizda tirik organizlar bir-biridan keskin farq qiluvchi o'ziga xos turtta muhitgada tarkalgan ekan Ulardan biri hisoblangan suv muhitida dastlab hayot kelib chikkan.Keinchalik tirik organizmlar kuruklikka chikib tuproq hosil bo'lishida katnashadilar va uni egallaydilar . Shuning dek havo va boshqa organizmni ichida yoki sirtida xam tarkalganlar Demak bizga ma'lum bo'lgan tirik tabiat va uning tarkibiy hisoblangan uvoklilar zamburug'lar, o'simliklar va hayvonlar ana shu muhitlarda yashashga moslashganlar. Moslashish yoki adaptaciya populiyaciyalar yoki jamoalarning morfologik xulkiy va axbarot biocenotik xususiyatlarni ng majmuidan iborat buli b boshqa populiyaciyalar tur ...