Radioaktiv ifloslanishning tuproq xossalari va inson sog'ligiga ta'siri

Radioaktiv ifloslanishning tuproq xossalari va inson sog'ligiga ta'siri Reja Radioaktiv moddalarning tuproqqa ta'sir etish mexanizmi. Radioaktiv moddalarning inson sog'ligiga ta'sir etish mexanizmi Zaharlanishni oldini olish chora tadbirlari. Xorijiy davlatlarda radioaktiv ifloslanish ra uning tozalash usuli hamda texnologiyalari bо'yicha bir qator olimlar ilmiy tadqikotlar olib borishgan. Radioaktiv ifloslanish bо'yicha Timofeyev N.F., Klechkovskiye V.M., Molchanov A.A., Nifontova M.G., Mokronosov A.T. (1968) Obuxova L.M. (1978), Lebedeva A.V., Kulikov N.V. (1979), Molchanova I.V., Bochenina N.V. (1979), Dyachenko A.P., Tarshis G.I., Nifontova M.G. (1988), MaPt Ь., №gop1oua M., M. Aleksaxin, A.S. Belitskiy, A.P. Belousova, S.I. Bobovnikova, O.V. Voysexovich, V.V. Gudzenko, V.T. Dubinchuk, A.V. Konoplev, A.V. Lexov, A.YE. Orlova, V.A. Polyakov, V.M. Proxorov, E.V. Sobotovich, V.I. Ferronskiy, MaLsh D. (1991), Heglov A.I., Svetnova A.B., Rogachevskaya L. M. (2002), Nifontova M.G. (2003), Yevropa olimlaridan Ayatz, M. A1Ipet, Ь. AIyeg, M. 01teg, ^. Veag , T, Veppeg, A.V. Sapeg, A. Sazaz Ropzay, A. SIarrope, M. Sm*a, T. G'yep§ye, 8.8.0. G'ozyg, N.YE. Yeogash!, V. Magso1op§o, K.A. MopkYoize, KS. Ra1teg, Ь. Rgepo, V. Kegas, T.M. 8iIgapa Azytaz, I. UgA, A. 2arogoges larning ishlarini ta'kidlash о'rinlidir. Xususan Rogachevskaya L.M. (2002) halqaro miqiyosidagi radioaktiv ifloslanish muammosini hal etishga yо'naltirilgan (RF-PROON RUS95004-raqamli) loyihasini CHAES hududida (15-rasm) Sz radioaktiv elementniy torfli, kumli va botqoq tuproqlarda о'rganib, yer osti suvlari orqali harakatlanishini baholash, litologik holatini о'rganish va yillar bо'yicha о'zgarishini chukur о'rgangan. 15-rasm Chernobl atom elektrostansiyasining xalokatdan keyingi kо'rinishi Radioaktiv ifloslanish uzoq yillar davomida saklanish va ifloslanish manbaidan uzoq hududlarda ham zaharli xususiyatini namoye'n qilish xususiyatiga ega. Chernobl halokatidan (26 aprel 1986 yil) keyin hozirgi kungacha Rossiya, Belorussiya va Ukraina tuproqlarida radioaktiv elementlar saklanib turishi aniklangan. О'sha vaqtda 250 ming kv. km. xudud ayanchli holga kelib kolgan. Vaqt о'tishi bilan ayni kunda Belorus - 43,5 ming. kv. km., Vossiya -9,3 ming. kv. km. i Ukraina - 37,6 ming kv. km., hudud tuproqlari hozirgacha radioaktiv ifloslangan holda turibdi. Ifloslanish manbasi atrofida uzoqlik farqlariga kо'ra turli miqdorda radioaktiv elementlar tuproq qatlamlarida uchraydi va nurlanysh bilan atrof-muhitga salbiy ta'sirini о'tkazadi (16- rayem). 16-rayem Radioaktiv ifloslangan tuproqdan insonga tasir etish mexanizmlari Tuproq qoplami radioaktiv moddalar bilan ifloslanganda bevosita tuproq qoplami bilan bogliq biologik dunyo turli yо'llar orkali zararlanadi, buni ichki va tashqi nurlanshplarga bо'lish mumkin. Aksincha xam bо'lishi mumkin, atmosfera yoki gidrosfera qismlari ifloslanganda xam tuproq qoplami radioaktiv ifloslanishga uchraydi. Ifloslanishlar mobaynida inson organizmi birinchilar katorida zarar kо'radi va og'ir kasalliklarga sabab bо'ladi. Radioaktiv nurlanish bilan kuchli zararlangan inson 10 yildan ortik hayot kо'rmasligi aniqlangan. Aksariyat hollarda radioaktivlikdan zararlangan ...