Tabiiy - texnik geotizimlarni loyihalashda geoekologik tamoyillarni qo'llanilishi

Tabiiy-texnik geotizimlarni loyixalashda geoekologik tamoyillarni qo'llanilishi Reja: Tabiiy-texnik geotizimlarni makon va vaqtda loyihalash tamoyili. 2. Tabiatni muxofaza qilish tadbirlarini barcha joylarda amalga oshirish tamoyili. 3. Xududiy tabaqalashuv tamoyili. 4. Tabiiy-texnik geotizimlar faoliyatining rejimini xisobga olish. Loyixalashning geoekologik tamoyillari xududiy loyixalashni e'tiborga olgan xolda tabiiy va integral geotizimlarning xususiyatlari to'g'risidagi bilimlar negizidan kelib chiqadi. 1.Tabiiy-texnik geotizimlarni makon va vaktda loyixalash tamoyili. Xar bir landshaft (geotizim) murakkab (xududiy), makon va vaqtdagi ochiq tizim bo'lib, u bir butun geografik qobiqni bir qismi xisoblanadi, shuningdek u bir qator morfologik qismlardan iborat. Geotizimga bo'lgan ta'sir natijasida tabiat, xujalik va axolining tizimlarida o'zgarish zanjiri vujudga keladi (chunki geotizimda yotiq va tik yo'nalishlar bo'yicha komponentlar xamda ayrim qismlar orasida bog'liqlik mavjud), bu xol tezda salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Tabiiy-texnik tizimlarni loyixalashda vazifa murakkablashadi: tabiat bilan texnika o'rtasida o'zaro aloqani xisobga olib, loyixalash yo'li bilan barqaror yuqori sifatli xolda tabiat va texnik qismlarni mavjud bo'lishiga erishish lozim. Loyщalash doirasiga xozirda me'yorlar, chegaralar va tabiat orqali kiritiladi. Loyщalanilayotgan ob'ektni tizimli xarakterda ekanligini xisobga olib loyщani vujudga keltirishda landshaftni bir butun xoldagi xususiyatini saqlab qolish uchun uning barcha komponentlarini xususiyatlarini to'la-to'kis muxofaza qilish lozim bo'ladi. Masalan, yer usti va grunt suvlarini musaffoligini saqlab qolish uchun xavo bilan tuproq birinchi navbatda toza bo'lish kerak. CHunki chiqindilarni aksari qismi tuproqqa tushadi, ular yuvilib suv xavzalariga qo'shiladi. Qishloq xujalik geotextizimlarini loyixalashda bu tamoyil texnik qismlar ayrim xoldagi shunchaki bo'laklar zmas, balki murakkab tizim bo'lib tabiiy va texnik elementlar, ya'ni qishloq xujalik ekinzorlari, infrastruktura, axoli punktlari, o'rmon va boshqa qishloq xo'jaligi bo'lmagan uchastkalarni bir-birlari bilan bog'liq tizim deb tushuniladi. Tamoyilni xisobga olish geotextizim (q-x) ni xududiy strukturasini optimallashtirish yo'li bilan amalga oshiriladi, ularni turlicha geoekologik optimal xolda saqlash bilan erishiladi. Optimallashtirish tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni xududiy tashkil qilish bilan erishiladi, bunda landshaftlarni shakllari, o'lchamlari va kontrastligi, shuningdek qo'shni q-x geotextizimlarni joylashishini xisobga olinadi. Qishloq xujalik geotextizimlarini optimal geoekologik xilma xilligini ta'minlash uchun ekinzorlar turlarini ko'paytirish taklif qilinadi. Qishloq xujalik geotextizimlari tabiiy geotizimlarga nisbatan kam xilma-xilligi bilan tavsiflanadi, shuning uchun xam ularni tashqi ta'sirlarga barqarorligi kamroq. Buning uchun qishloq xo'jalik geotextizimlarining strukturasini «murakablashtiriladi», yaьni almashlab ekishni tatbiq qilish ancha samara beradi. Almashlab ekishni turli rotatsion sxemalarini amalda qo'llash ekinzorlarni turli tumanligini ta'minlaydi. Bu bilan tuproq strukturasini, xosildorligini yaxshilashga erishiladi. SHuningdek ixotazorlarni bunyod etish deflyatsiyani oldini olishga imkon beradi. Hududning tabiiy sharoitiga qarab o'rmonzorlar, suv xavzalari, rekreatsiya tizimlarini vujudga keltirish xam muxitning yaxshilanishi va axolining yashash sharoitlarini qulayligini ta'minlaydi. 2.Tabiatni muxofaza qilish tadbirlarini barcha joylarla ...