Tuproqdagi azot, fosfor va oltingugurt birikmalari

Tuproqdagi azot, fosfor va oltingugurt birikmalari REJA: Tuproqdagi azot zahirasi. Tuproqdagi fosfor va uning zahirasi. Tuproqdagi oltingugurt, chirindi moddalar tarkibidagi olting-ugurtning shakllari. tuproqda azot. Tabiatdagi mavjud azotning asosiy kismi atmosferada uchraydi.Uning bu miqdori 78 foiz ni tashkil qiladi.Azotning anorganik birikmasi foydali kazilma tarikasida Tinch okean kirgogida, chilida natriyli selitra (NaNO3, NaNO2) tarikasida mavjud. tuproqda yalpi azot kam miqdorda, uning mineral formasidagisining asosiy miqdori, nitritlar, nitratlar ko'rinishida bo'ladi.Lekin azotning asosiy massasi tuproqda, tuproq organikasi, ya'ni ammonikislotlari va gumusi, gumin kislotalar bilan bog'liq.Yalpi azot murakkab organik birikmalar bo'lgan oqsil moddalar tarikasida, xar kaysi o'simlik va xar kaysi hayvon tarkibiga kiradi. hujayraning eng muhim qismlari protoplazma va yadro, oqsil moddalaridan tuzilgan.Azot oqsil jismlarning zaruriy, tarkibiy kismidir.Demak, azot bulmasa, oqsil bulmasa hayot yuk. Litosfera, gidrosferadagi azot atmosfera azotni 0,04 foiz ni tashkil qiladi.Azot kimyoviy jihatdan nisbatan inert modda. «Azot» grekcha so'z bo'lib, hayotiy emas degan ma'noni anglatadi.Aslida esa hayot uchun eng zaruriy elementlardan biri.Lotincha nomi nitrogenium bo'lib, selitra tugdiruvchi demakdir. tuproqdagi azot miqdori kamdan-kam xollardagina o'simlik uchun yetarli bo'ladi.Och-yashil rang, ya'ni bargning och-yashil rangli bo'lishi azot yetishmasligidan dalolat beradi.Bunday o'simliklar azotga muhtoj bo'lib, azot solinganda keskin usib, rivojlanib ketadi.Shuning uchun xam azotli o'g'itlar qishloq xo'jaligida ko'p kullaniladi. yuqorida aytib utganimizdek, tuproqdagi azotning asosiy kismi, ya'ni 99 foiz organik formada bo'lib, yiliga 1-5 foiz dan o'simlik urumli foydalaniladi.Bu miqdorning asosiy kismi organik moddalarning parchalanishidan hosil bo'ladi. o'simlik uzlarining navlari va turlariga karab, yiliga 100 kgga gacha va undan ortik azot ite'mol qilishlari mumkin.Demak, o'simlik organik azotdan mutadil zonada 5 foiz, ya'ni atiga kgga miqdordan foydalanadi.Kolgani mineral azot tarikasida berilishi kerak.Ammo tropik zonada organik azot o'simlik ehtiyojini 50 foiz gachasini kondiradi. tuproq kesimida azotning tabakalanishi gumus kabi bo'ladi.Lekin gumusning tuproqdagi tarqalish qonuniyati jadaliga nisbatan past darajada bo'ladi.Bu qonuniyat fakat yalpi azot uchun xosdir.Azotni boshqa murakkab birikmalar, TSK bilan birikish jarayoni azot fiksatsiyasi nomi bilan ma'lum.Tabiatda momakaldirok vaqtida azotning fiksatsiyasi ma'lum, lekin miqdor jihatdan o'simlik talabini kondira olmaydi. o'simlik tarkibidagi kupchilik organik moddalar azot saklaydi.Bularga amminokislotlar, nuklein kislotalar, fermenlar, xlorofill va boshqalar kiradi.o'simlik azotsiz yashay olmaydi.Bu element yetishmaydagin taqdirda yuqoridagi moddalarning azotga bo'lgan ehtiyojini ta'minlay olmaydi.o'simlik fotosintez jarayonida hosil bo'lgan kand moddalarin oqsillarga aylanishi uchun xam azot kerak.Azotsiz bu jarayon xam tugallanmay koladi.Azotning yetishmasligi o'simlik o'sishini susaytiradi. tuproqda doimo azotning - 3, +5 valentli formalari uchraydi.Azotning boshqa shakldagi, ya'ni boshqa valentlikdagi birikmalari xam mavjud bo'lib, ular oz yoki efimer, ya'ni vaqtinchalik ko'rinishda bo'ladi. Ammiak (NH3) tuproqda erkin holda uchramaydi.U tuproqda organik o'g'itlar va organik moddalar mineralizatsiyasi natijasida ...