Barkamol avlodni tarbiyalashda Islom axloqiy qadriyatlarning ahamiyati

Barkamol avlodni tarbiyalashda islom axloqiy qadriyatlarning ahamiyati. Tarixiy manbalarda ajdodlarimizning bitmas-tuganmas ma'naviy merosi va tarixiy an'analari asrlar davomida saqlab kelinganligi o'z ifodasini topgan. Axloqiy qadriyatlar xalqimizning o'zligini anglab etishda, islom axloqiy g'ururini shakllanishida beqiyos xizmat qilishi mustaqil davlatimiz fuqarolarining ruhiy jihatdan istiqlol va istiqbol uchun fidoiylikka etaklashining sharti va kafolatidir. O'tmish merosni, islom axloqiy qadriyatlarni bilish hamda e'zozlash, ularni kelajak avlodlarga to'la-to'kis holda yetkazish maqsadga muvofiqdir. O'tmish axloqiy qadriyatlariga, an'analariga va turmush tarziga befarq qaramaslik lozim. Chunki ma'naviy axloqiy qadriyatlar, islom axloqiy va umuminsoniy axloqiy qadriyatlar kabi komil inson shakllanishining muhim omillaridan biridir. Buyuk mutafakkirlarimiz qaysi zamonda yashamasin, qaysi tilda asar yaratmasin, o'z elini, uning axloqiy qadriyatlari, urf-odatlarini unutmaganlar, doimo millatni, islom axloqiy o'zlikni ulug'laganlarini yuqoridagi bobda ko'rib o'tdik. Xorazmiy, Forobiy, Beruniy, Ibn Sino, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Abu Mansur Moturudiy, Burhoniddin Marg'inoniy, Xoja Ahmad Yassaviy, Najmiddin Kubro, Bahouddin NAQSHband, Amir Temur, Mirzo Ulug'bek, Alisher Navoiy, Bobur kabi buyuklar el-yurtimiz tarixini, madaniyatini, san'atini, axloqiy qadriyatlarini, urf-odatlarini o'rganish va ularni keyingi avlodga yetkazish uchun qalam tebratganlar. Markaziy Osiyo, jumladan, O'zbekiston qadim-qadimdan hunarmandchiligi, pazandaligi, dehqonchiligi, ilm-fani, san'ati va islom axloqiy qadriyatlari bilan olamga mashhurdir. Bolajonlik, mehmondo'stlik, odamgarchilik, ota-onaga hurmat, oilaviy birdamlik, oqibatlilik, qanoatlilik, muruvvatlilik xalqimizga xos odatlardir. Bu urf-odatlar, axloqiy qadriyatlar xalqimizning qator insoniy fazilatlarida mujassamdir. Kishilarning o'z xalqi urf-odatlari va an'analariga amal qilmasliklari xalq axloqiy qadriyatlarini bilmaslikka, ularning qadrsizlanishiga olib keladi. Axloqiy qadriyatlarda islom axloqiy ruh, ma'naviyat, qadr-qimmat kabi insoniy fazilatlar o'z ifodasini topadi. O'z qadr-qimmatini bilish kishini xudbinlikdan asraydi, o'zini boshqalar tomonidan kamsitilishiga yo'l quymaydi, u faqat yaxshilik qilishni o'ylaydi. Bugungi kunda yoshlardagi umuminsoniy va islom axloqiy-islom axloqiy qadriyatlarga bo'lgan etiborini yanada yuksaltirish yuzasidan olib borilayotgan islohotlarni chuqurlashtirish faoliyatimizning ustuvor yo'nalishlaridan birini tashkil etmoqda. Bu bejiz emas albatta, demokratik fuqarolik jamiyatini umuminsoniy va islom axloqiy qadriyatlarga bo'lgan etiborini yuksaltirmasdan turib qurib bo'lmaydi. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov bu haqida shunday deydilar; «Biron-bir jamiyat ma'naviy imkoniyatlarini, odamlar ongida ma'naviy va islom axloqiy qadriyatlarni rivojlantirmay hamda mustahkamlamay turib o'z istiqbolini tasavvur eta olmaydi»1. Mustaqillik tufayli yosh avlodni islom axloqiy ruhda tarbiyalash shaxsning islom axloqiyligiga bevosita aloqador bo'lgan fazilatlarni singdirish tamoyilidan kelib chiqib belgilandi. Merosimiz durdonalaridan kelajak avlod tarbiyasida foydalanish, ularni yoshlar hayotiga tadbiq qilish orqali bolalarda davr talabi asosida islom axloqiy, estetik, mehnat va jismoniy fazilatlarini takomillashtirish mumkin. ma'ruza va amaliy darslarda, odob saboqlarida, sinfdan tashqari tadbirlarda, tarbiyaviy soat va muloqot dars mashg'ulotlarida, ma'naviyat kunlarini rejalashtirganda ma'naviy axloqiy qadriyatlarimizdan foydalanish orqali yoshlar o'qishini, tafakkurini, bilim olishga qiziqishini rivojlantirish, ularda o'tmish islom axloqiy merosimiz, ...