Jamiyat taraqqiyotida millatlararo totuvlikning namoyon bo'lishi

Jamiyat taraqqiyotida millatlararo totuvlikning namoyon bo'lishi Har bir xalqning milliy madaniyatida shu xalqning milliy ruhiyati, tarixi, urf-odatlari, an'analari, tili, adabiyoti, san'ati o'z ifodasini topadi. Shuning uchun ham, milliy istiqlol mafkurasi xalqimizning tabiati, irodasi, orzu-intilishlarini ifodalaydigan quyidagi milliy xususiyatlarni zamon talablari asosida yanada boyitishni nazarda tutadi: -xalqimiz hayotida qadim-qadimdan jamoa bo'lib yashash ruhining ustunligi; -jamoa timsoli bo'lgan oila, mahalla, el-yurt tushunchalarining muqaddasligi; -ota-ona, mahalla-kuy, umuman jamoaga yuksak hurmat-etibor; -millatning o'lmas ruhi bo'lgan ona tiliga muhabbat; -kattaga hurmat va kichikka izzat; -mehr-muhabbat, go'zallik va nafosat, xalq abadiyligining ramzi-ayol zotiga ehtirom; -sabr-bardosh va mehnatsevarlik; -halollik, mehr-oqibat va hoka'zolar. Bundan ko'rinadiki, milliy madaniyatimiz va uning asosiga qo'yilishi kerak bo'lgan milliy g'oyamiz mustahkam o'z asoslariga tayanadi. Ayni paytda, quyidagi umumbashariy qadriyatlar ham millat g'oyasining mustahkam ildiz otishiga so'zsiz ta'sir ko'rsatadi: -qonun ustuvorligi; -inson haq-huquqlari va hurfikrlik; -turli millat vakillariga hurmat va ular bilan bahamjihat yashash; -diniy bag'rikenglik; -dunyoviy bilimlarga intilish, ma'rifatparvarlik; -o'zga xalqning ilg'or tajribalari va madaniyatini o'rganish. Milliy istiqlol g'oyasining ana shu milliy va umuminsoniy tamoyillarini o'zaro uyg'un holda qarash orqali biz «millatlararo totuvlik» g'oyasini mustahkam asosga egaligi haqida fikr yuritishimiz mumkin bo'ladi. O'zbekistonda milatlararo totuvlikni ta'minlash bugungi kunda jamiyatning ma'naviy yangilanish jarayonlari bilan ham bog'liq. Bu o'z o'rnida jamiyatda ma'naviyatning roliga yangicha qarash, uni zamonga mos tarzda idrok etish va istiqboldagi ahamiyatini to'g'ri baholashni talab etadi. Dunyo miqyosida kechayotgan globallashuv jarayoni, uning ijtimoiy tuzilmalarini, hayotiy asoslarini o'zgartiribgina qolmasdan, inson dunyoqarashi va tafakkuriga ham keskin ta'sir o'tkazmoqda. Ayni paytda, madaniyat va jamiyatning ma'naviy yangilanishiga daxldor bo'lgan urf-odatlar, an'analar, qadriyatlar to'g'risidagi qarashlarni, unga yangicha munosabatning shakllanishini, milliy-ma'naviy qadriyatlarning yangilanib borishini, ayrim eskirgan urf-odat ko'rinishlaridan voz kechish yoki uni yangicha idrok etgan holda zamon bilan hamnafas bo'lishiga erishishni taqozo etmoqda. Urf-odatlar qanday bo'lmasin, unga bog'lanib qolish, uni zamon talablari, milliy va ma'naviy qadriyatlarning ahamiyati, jamiyatga ta'siri nuqtai-nazaridan ko'rmaslik mumkin emas. Shu manoda jamiyatning ma'naviy yangilanishi, uning taraqqiyoti to'g'risida bahs, fikrlar bildirilayotgani tabiiydir. Albatta, talab etilayotgan narsa-bu jamiyatning ma'naviy yangilanishga ehtiyoj bo'lgan qirralarini topish, ularni yanada yangilashning ichki imkoniyatlarini topishdir. Xo'sh, jamiyatning ma'naviy yangilanishi nimani anglatadi? Fikrimizcha, bunda bir necha yo'nalishdagi jarayonlarni ajratib ko'rsatish mumkin. Bular: birinchidan, taraqqiyot talablariga javob bermay qolayotgan, xususiyatlardan xalos bo'lish; ikkinchidan, muayyan sabablar bilan unitilib ketayotgan, lekin milliy ma'naviy-hayotimizda ijobiy o'rni bo'lgan urf-odat, an'analarni tiklash; uchinchidan, milliy ma'naviy qadriyatlarga munosabatlar nuqtai nazaridan yangicha qarash; to'rtinchidan, madaniy omillarning jamiyat taraqqiyotidagi o'rni va rolini to'g'ri, xolisona baholash va ijtimoiy hayotda unga etarli darajada ahamiyat berish; beshinchidan, milliy tiklanish, uyg'onishni, g'urur va iftixor tuyg'ularini milliy ...