Falsafa faninig predmeti, mazmun va mohiyati, jamiyatdadi roli

FALSAFA FANINING PRYeDMYeTI, MAZMUN VA MOHIYaTI, JAMIYaTDAGI ROLI «Falsafa» tushunchasi yunoncha phileo - sevaman va sophia - donolik so'zlaridan kelib chiqqan bo'lib, mazkur atamaning dastlabki manosini donolikka muhabbat deb talqin qilish mumkin. Falsafiy bilimning muhim tarkibiy qismlari: gnoseologiya (boshqa bir terminologiyaga ko'ra - epistemologiya) - bilish nazariyasi ontologiya - mavjudlik, borliq haqidagi bilim ijtimoiy falsafa - jamiyat haqidagi ta'limot etika - axloq haqidagi ta'limot aksiologiya - qadriyatlar haqidagi ta'limot falsafiy antropologiya - inson haqidagi ta'limot va boshqalar Mustaqil falsafiy fanlar Mantiq insonning bilishni amalga oshirish shakllari, qonunlari va usullarini o'rganadigan fan Etika ma'naviyat va axloq haqidagi ta'limot Estetika go'zallik qonunlariga muvofiq ijodning mohiyati va shakllari haqidagi fan Dunyoqarash - insonning o'zini qurshagan borliqqa va o'z-o'ziga bo'lgan munosabatga nisbatan yondashuvlar tizimi, shuningdek odamlarning mazkur yondashuvlar bilan belgilangan hayotiy ideallari, e'tiqodlari, bilish va faoliyat tamoyillari, qadriyat va mo'ljallaridir. Duyoqarash - olamga va insonning olamdagi o'rniga qarash Dunyoqarashning umumiy tushunchasi va uning asosiy shakllari Mifologiya Din Falsafa Insoniyat tarixida belgilanadigan dunyoqarashning uch asosiy shakli Dunyoqarashning funksiyalari: Bilish funksiyasi Qadriyatlarga munosabat Xulq-atvorni belgilash (insonda qiziqish uyg'o- tuvchi barcha savollarni va muayyan yo'l bilan to- piluvchi javoblarni o'z ichiga oladi, bilish- odamlar dunyoqarashini boyitadi); insonning eng av- valo, o'zini oliy qadriyat ekanli- gini anglashga, so'ngra atrofida- gilarni qadr- lashga undaydi); (insonni o'z-o'zi- ni tarbiyalash jarayoni) Dunyoqarashning o'ziga xos asoslari: Intellektual asos; Emotsional asos; Ruhiy asos; Intellektual, emotsional va ruhiy asoslar iroda bilan uyg'unlikda e'tiqodlar, odamlar faol qabul qiladigan, ularning ong darajasi va hayotdagi mo'ljallariga mos keladigan qarashlarni yuzaga keltiradi. Dunyoqarashning tuzilishi Dunyoni sezish Dunyoni idrok etish Dunyoni tushunish Bu o'zini qurshagan dunyoni sezgilar yordamida hissiy idrok etish Bu atrof-borliqni ideal obrazlarda tasavvur qilish Inson va uni qurshagan dunyoning mohiyatini aniqlash, shuningdek tabiatda yuz beruvchi voqealar va jarayonlarning o'zaro aloqalarini tushunishga qaratilgan aqliy faoliyati Mifologiya dunyoqarash sifatida Mif - bu turli xalqlarning dunyoning kelib chiqishi, tabiat hodisalari, fantastik mavjudotlar, xudolar va qahramonlarning ishlari haqidagi tasavvurini ifodalovchi muayyan tarzda tizimga solingan dunyoqarashdir. Miflar javob bermokchi bo'lgan asosiy savollar Olamning, Yerning va insonning paydo bo'lishi; tabiat hodisalarini tushuntirish; insonning hayoti, taqdiri va o'limi; inson faoliyati va uning erishgan yutuklari; axloq, burch, shan savollari. Mif xususiyatlari Tabiatni insoniylashtirish; fantastik xudolarning borligi, ularning muloqoti, inson bilan aloqada bo'lishi; abstrakt mulohazalarning yo'kligi (refleksiyalar); Miflarning konkret hayotiy masalalarni yechishga qaratilganligi (xo'jalik, ofatlardan asrash va b. d.); mifologik syujetlarning bir xilligi va yuzakiligi. Mifologik ...