O'zbekistonning geografik o'rni, tabiiy boyliklari va ularni muhofaza qilish slayd taqdimot

O'zbekistonNING GEOGRAFIK O'RNI, TABIIY BOYLIKLARI VA ULARNI MUHOFAZA QILISH Inson tabiatdan oladigan barcha moddiy boyliklar - yerosti boyliklari, suv, havo, tuproq, o'simliklar, hayvonot olami va boshqalar tabiiy resurs (boylik) hisoblanadi. O'zbekiston tabiati va tabiiy boyliklarini muhofaza qilish - inson uchun zarur bo'lgan qazilma boyliklardan oqilona foydalanish, suv va havoni toza saqlash, tuproqni eroziyadan saqlash, o'simlik va hayvonot dunyosini tabiiy holicha asrab qolib, qayta tiklashni hamda xushmanzara joylar (sharshara, shovva, ajoyib manzaralar, buloq va boshqalar)ni tabiiy holicha saqlash kabilarni o'z ichiga oladi. Tabiiy resurslar quyidagi turlarga bo'linadi. Tiklanmaydigan resurslar: Yer osti boyliklari Tiklanadigan resurslar: Kosmik va iqlim resurslari Hozir tabiatga inson xo'jaligi faoliyatining ta'siri natijasida Respublikamizning ba'zi okruglari (Orolbo'yi, Surxon vodiysi, Quyi Zarafshon va Quyi Amudaryo)da ekologik holat yomonlashib bormoqda. O'zbekiston havosining ifloslanishida energetika, neft-gaz sanoati, transport, kimyo sanoati, metallurgiya sanoati, maishiy-kommunal xo'jalikning hissasi katta. O'zbekistonda sanoat tarmoqlari va transportdan yiliga 200 tonna atrofida iflos chiqindi (birikma)lar chiqarilib, uning 1300,1 tonnadan ortig'i transport hisobiga to'g'ri keladi. Binobarin, Toshkent, Samarqand, Buxoro, Farg'ona, Andijon kabi kata shaharlar havosi ifloslanishining 80 foizi avtotransport hissasiga to'g'ri keladi. Yirik sanoat obyektlari joylashgan shaharlarda havoning ifloslanishida sanoatning hissasi katta. Natijada, Olmaliq, Angren, Navoiy, Andijon, Farg'ona, Toshkent kabi shaharlar havosi oltingugurt, azot oksidlari, ammiak, vodorod ftorid va boshqa gazlar bilan ifloslangan. Surxondaryo viloyatining Sariosiyo va Uzun tumanlari havosi Tojikistonning Tursunzoda shahridagi aluminiy zavodidan chiqqan zaharli ftor gazi bilan ifloslangan. Natijada, tumanlarda bolalar o'limi ko'paymoqda, uzum va mevali daraxtlarning bargi sarg'ayib, qoramollar kasallanib, tishi to'qilib ketmoqda. Respublikamiz havosini toza saqlash uchun korxonalarda zamonaviy tozalovchi inshootlar qurish zarur Respublikamiz daryolari sanoat korxonalari, maishiy xizmat ko'rsatish, sog'lomlashtirish tashkilotlari, parrandachilik majmuyi va chorvachilik fermalaridan chiqqan suvlar hamda zovur suvlari bilan ifloslanmoqda. Suvlarning ifloslanishiga insonlarning maishiy chiqindilarni suvga tashlashlari ham sabab bo'lmoqda. Suv boyliklarini toza saqlashdagi asosiy vazifa o'sha korxonalardan chiqayotgan iflos suvlarni tozalab, zararsizlantirib, so'ngra suv havzalariga tashlashga erishishdan iborat. Respublikamiz havosining musaffo, xushmanzara yerlarining ko'p bo'lishi, avvalo, yashil o'simliklarga, ayniqsa, o'rmonlarga bog'liq. Aholining o'rmonlarga, ayniqsa, mevali (yong'oq,pista, bodom, do'lana va hokazo) va dorivor (zira, piyoz, anzur, qoraqand, oqqayin, yetmak va boshqa) o'simliklarga nisbatan noto'g'ri munosabatda bo'lishi tufayli ular kamayib ketmoqda. Shu sababli dam oluvchilar, sayyohlar, o'quvchilarga o'simliklarni nobud qilmaslik, ularning mevasini, urug'ini ruxsatsiz yig'maslik, aksincha ularni ko'paytisrish va parvarishlash kabi tushuntirish va targ'ibot ishlarini keng olib borish zarur. O'zbekiston tabiatining ko'rkamligi uning hududida nodir tabiat go'shalari (ajoyib soy, jilg'a, buloq, sharshara, shovva, noyob daraxtlar, har xil jinslar, ochilib qolgan qoyalar, g'orlar, korizlar, sardobalar va hoka'zolar)ni tabiiy holicha saqlab qolishga bog'liq. ...