Okeaniya va Janubi-G'arbiy Osiyo davlatlari

TIQXMMI qoshidagi International-House Tashkent akademik litseyi Okeaniya va Janubi-G'arbiy Osiyo davlatlari Qodirov S.M. s.Qodirov@tiiame.o'z smqodirov@mail.ru Tinch okeanining markaziy va janubi- g'arbiy qismidagi orollar guruhi; Maydoni 1.26 mln km²; Aholisi 11 mln. (2017) Orollar: Materik; Vulkan (marjon); sun'iy orollar; Okeaniyaning tarkibida 40 yaqin davlat va hududlar bor; Shundan 13 tasi mustaqil; Avstraliya alohida hudud; Qolgan hududlar AQSH, Britaniya va Fransiya kabi davlatlarning mustamlakalaridir; Yangi Gvineya, Yangi Zelandiyalar materik orollariga misol bo'ladi; Hududning iqlimi: Ekvatorial, subekvatorial, tropik va subtropik iqlim mintaqalari tarqalgan; Yer yuzining eng ko'p yog'in yog'adigan joylaridan biri; O'rtacha yiliga 1500-400 mmgacha; Lekin bazi orollarida 1100 mmdan oshadi; O'rta Osiyoda 200 mm atrofida; Okeaniyaning aholisi va xo'jaligi: Turli-tuman kichik qabilalar; Asosiy tillar ingliz va fransuz; Qazilma boyliklari ko'p (neft-gaz, oltin, mis, temir, kobalt); Aholining asosiy qismi qishloq xo'jaligida band (kokos, shakarqamish, banan, kakao, kofe, an'anas, 90%); Chorvachilik va baliqchilik yaxshi rivojlangan; Turizm Fiji va Sulaymon (Solomon) orollarida ayniqsa yaxshi yo'lga qo'yilgan; Yangi Zelandiya: Shimoliy va janubiy, undan tashqari 700 dan ortiq orollardan iborat; Regionning eng rivojlangan davlati ko'chirilgan kapitalizm; Tabiiy resurslarga boy (oltin, kumush, neft-gaz, ko'mir, rangli metallar); Sut-go'sht, qo'ychilik, uzumchilik, bog'dorchilik yaxshi rivojlangan; Mariana botig'i: Tinch okeanidagi botiq; Yarim oy shaklida 2500 km ga cho'ziladi; Eng chuqur joyi Chellenjer tubsizligi (bezdna) 10994 m; Okean tubi yaxshi o'rganilmagan; Suv osti daryo o'zanlari; Janubi-G'arbiy Osiyo davlatlari: Maydoni 43.4 mln.km²; 47 mustaqil davlat bor; 5 subregionga bo'linadi; Janubi-G'arbiy Osiyo davlatlari: Aholining 60% dan ko'prog'i qishloqlarda yashaydi; Neft (Fors ko'rfazi, Ozarbayjon, Turkiya, Armaniston); Metallurgiya (Turkiya, BAA, Eron) Yengil sanoat deyarli barcha davlatlarda; Barcha dunyoviy dinlar vatani (Islom, Nasroniylik va Iudaizm); Janubi-G'arbiy Osiyo davlatlari: Hududda sug'orma dehqonchilik yaxshi rivojlangan; O'rta dengiz bo'yi davlatlarida sabzavotchilik, uzumchilik, mevachilik, zaytun etishtirish yaxshi rivojlangan (dunyoda yetakchi); Ekinlardan: paxta, xurmo, tsitrus mevalari, qand lavlagi etishtiriladi; Turkiya angor echkilari, Arabiston yarimoroli tuyachilik, Eron va Afg'oniston qorako'lchilikka ixtisoslashtirilgan; QQS Saudiya Arabistonida 2017 joriy etildi (5%); Bu asosan neftni narxi o'zgarishi bilan bog'liq; Janubiy Osiyo davlatlari: Bu regionda 7 ta davlat bor; Mintaqaga musson tipli iqlim xos; Yani nam yoz hamda quruq qish; Tabiiy resurslarga boy (ko'mir, gaz, oltin, olmos); Suv resurslari bilan yaxshi ta'minlangan (Gang, Braxmaputra va Hind); Janubiy Osiyo davlatlari: Donli ekinlardan asosan sholi ...