AQSHning Xitoy va boshqa hududlardagi geosiyosiy manfaatlari

AQSHning Xitoy va boshqa hududlardagi geosiyosiy manfaatlari Reja: AQSH ning Xitoy va boshqa hududlardagi geosiyoviy manfaatlari AQSH va Xitoy hozirgi kundagi geosiyosati Xitoyning geosiyosiy qarashlari AQSH NING O'RTA OSIYO VA BOSHQA HUDUDLARDAGI GEOSIYOVIY MANFAATLARI AQSH manfaatlari dunyoning deyarli barcha mintaqalarida mavjud.O'rta Osiyo mintaqasida AQSH manfaatlari Turkiya va Xitoy manfaatlari bilan to'qnashadi.Turkiyaning o'ziga G'arb va Islom tarafdorlari bir-biriga qarama-qarshi turadi.AQSH o'zining geosiyosiy manfaatlarini Afg'onistonda tartib o'rnatishdan boshladi.Buning uchun u 0'zbekiston,Tqjikiston va Qirg'iziston bilan ulardan mavjud aerodromlardan foydalanish bo'yicha shartnomalar imzoladi.AQSH O'rta Osiyo davlatlaridan tashqari Ozarbayjon, Eron va boshqa davlatlar bilan o'z aloqalarini yaxshilashga harakat qilmoqda.Bu o'rinda uning Ozarbayjon neftini Turkiya porti Seyxanga eksport qiluvchi quvur qurilishini qo'llashi diqqatga sazovordir.AQSH Eron bilan bo'lgan munosabatlarini ham har tomonlama yaxshilashga harakat qilmoqda.AQSH Eronda barpo qilinayotgan AES qurilishini qoralab,asosiy aybni asbob-uskunalar yetkazib berayotgan RosSiyaga qo'ymoqda. AQSH-Xitoy munosabatlarini asosiy maqsadi Xitoyda mintaqaviy muammolar bilan cheklanib,global muammolarga aralashmaslik tamoyilini tushuntirishdan iboratdir.Amerikaliklar Xitoy tonmonidan Tayvanni o'ziga kuch orqali qo'shib olish maqsadida amalga oshirilgan har qanday faoliyat AQSH investitsiyalar oqimini to'xtatib qo'yishga sabab bo'lishi mumkin,deb ta'kidlamoqchilar.Lekin investitsiyalarning asosiy qismi AQSH G'arbiy Yevropamamlakatlari yoki Yaponiya tomonidan emas,balki Tayvan va Xuatsyu,ya'ni xorijda yashovchi xitoyliklar tomonidan ta'minlanmoqchi.Janubi Sharqiy Osiyoda joylashgan 500 ta korxonaning umumiy qiymati 540 mlrd dollarni tashkil etadi.Ana shu jihatlarni hisobga olmaslik Amerika-Xitoy munosabatlariga putur yetkazishi va AQSH ni Sharqiy va Janubiy Sharqiy Osiyodagi geostrategik manfaatlardan mahrum qilishi mumkin.Shuning uchun AQSH Xitoy uni tabiiy ittifoqdoshi sifatida qabul qilinishini juda xohlamoqda va bu maqsadga erishish uchun o'zining barcha imkoniyatlarini ishga solmaqda.Ana shu va boshqa maqsadlarini hayotga tatbiq etishga AQSH o'zining doimiy,barqaror ittifoqdoshi-Yaponiyaga tayanmoqda va u bilan bo'lgan munosabatlarini mustahkamlashga katta e'tibor qaratmoqda. Janubi Sharqiy Osiyo Bruney, Myanma, Tailand, Laos,Vyetnam, Kambodja, Indoneziya ,Malayziya,Singapur,Fillippin va Sharqiy Timol davlatlaridan iborat. Sharqiy Osiyo Xitoy, Mo'g'iliston, Yaponiya, KXDR,Koreya Respublikasi,Tayvan davlatlaridan tashkil topgan.Bir necha yuz yillar mobaynida Xitoyning geosiyosiy qarashlari ikki tomonlama xususiyatga ega edi.Bunday holat birinchidan,Xitoy,ya'ni O'rtalik qirolichasi ning qadimgi nomi Rimlandga qarashliligi va ikkinchidan,Xitoyning hech qachon dengiz mamlakati bo'maganligi bilan bog'langan. Xitoy XX asrning 70-yillaridan Atlantik geosiyosat olib bora boshladi.Bunday holat Xitoy islohotlarining otasi Den Syaopinning pragmatik falsafasi bilan bog'langan Ana shunday geosiyosat Xitoyga G'arbdan katta dividendlar olishga imkon beradi.Xitoy g'arbdan pul,kredit va texnologiyalar olib,iqtisodiyotini tez suratlar bilan rivojlantirishga erishdi. Xitoy o'ziga xos rivojlanish xususiyatlariga ega.Mazkur xususiyatlar quyidagilardan iborat: a) tabiiy resurslarnibng chegaralanganligi; b)juda katta inson resurslariga ega ekanligi; d)ish kuchlarining nihoyatda arzonligi. Iqtisodiy rivojlanishning yuqori sur'atlari tufayli Xitoyda so'nggi paytlarda qator muhit tabiiy resurslarning yetishmasligi kuzatilmoqda (ko'mir, temir va mis rudasi,alumin xomashyosi,o'g'itlar). Hozirgi ...