Ekvatorial o'rmonlarda joylashgan materiklar

Ekvatorial o'rmonlarda joylashgan materiklar EKVATORIAL O'RMONLAR HAQIDA JANUBIY AMERIKA AFRIKA EVROSIYO VA SHIMOLIY AMERIKAGA EKVATORIAL IQLIMNING TA'SIRI REJA: Yevrosiyoning ekvatorial mintaqasida iqlim xususiyatlari atmosferaning umumiy sirkulyasiyasigagina bog'liq bo'lmay, bu mintaqaga orollar va ularni bir-biridan ajratib turuvchi suv xavzalari kirishiga ham bog'lik, Bu mintaqa uchun yil bo'yi ekvatorial havo massalarining ustun turishi, haroratning bir me'yorda va yuqoriligi, namlikning ko'pligi hamda kuchsiz shamollari bilan xarakterlanadi. Janubiy Amerikaning katta qismi janubiy yarim sharda ekvatorial va subekvatorial mintaqalarda joylashgan. Materiknipg kambar qismigina subtropik va o'rtacha kengliklarga kirib borgan. Janubiy Amerika 5° janubiy kenglikda eng keng. Materikning eng g'arbiy chekka nuqtasi Parinyas burni (81° 20 g'arbiy uzunlik), eng sharqiy chekka nuqtasi esa -Kabu-Branku (34°4b' G'.u) burnidir. Materikning kengligi 40° shimoliy kenglik dan janubda 600km dan oshmaydi. Janubiy Amerika Janubiy Amerika shimolda 12° 25' sh.k gacha (Galinas burni) janubda esa 53° 541 j.k. gacha (Frouerd burni) davom etadi va Olovli yer arxipelagining chekka janubi Olovli yer orolidagi Gorn burni bo'lib, u 55S 991 j.k. dadir. SHimoliy Amerika bilan bo'lgan geografik chegarasi Karib dengizdagi Daren qo'ltig'idan Tinch okeandagi Buenaventura qo'ltig'igacha davom etadi. Panama bo'ynini shartli ravishda har ikki materik o'rtasidagi chegara deb qabul qilingan. Janubiy Amerikaning maydoni materikka qarashli orollar bilan birga 17,8 mln km bo'lsa, shundan 150 ming km qismi orollarga to'g'ri keladi. Materikning janubiy - sharqiy sohillaridan sovuq Folklend, janubi-g'arbida shimolga tomon Peru sovuq oqimi o'tadi. Kontinental platforma Tinch okeanida, Janubiy Amerika yaqinida juda kambar, ayrim joylarida umuman yo'q. Materik yaqinida eng chuqur joylari 700 m dan ortadigan chuqur okean cho'kmalari bor. Materikning shimoli - g'arbiy sohili taxminan 5° j.k. gacha juda o'yilgan. Eng katta va qulay buxta Glaxil Buxtasidir. Janubroqda to 30° j.k. gacha qirg'ok deyarli o'yilmagan, baland va kema kirib kelishi uchun noqulay. Biroq Tinch okean sohillarining eng janubiy qismi bo'linib - bo'linib ketgan, sohil bo'ylab joylashgan ko'plab mayda va yirik orollar CHili hamda Olovli yer arxipelaglarini hosil qiladi. Materik iqlimiga ta'sir etuvchi muhim omillardan biri bu atmosfera sirkulyasiyasidir. Janubiy Amerikaning katta qismida atmosfera sirkulyasiyasining eng muhim tipii har ikkala yarim sharda passat sirkulyasiyasidir. Atlantika bosim maksimumining g'arbiy chekkasi bo'ylabnisbatan sernam havo massalari o'tadi. Materikning chekka janubyuida nam havo massalari kirib keladi. Bunda Tinch okean sohillari, ayniqsa, And tog'larining g'arbiga ko'p yog'in tushadi. Amazoniya o'lkasi tabiatining asosiy xususiyati relef yassiligi uzoq vaqt kontinental rivojlanganligi hamda ekvatorga yaqinligi hisoblanadi. O'lka yer sharida issik nam iqlimli tipik sernam tropik o'rmonlar o'sadigan va eng sersuv daryo tizimi rivojlangan o'lka hisoblanadi. O'lka chegarasi Braziliya va Gviana o'lkasi ...