Fan - texnika inqilobining xo'jalikning o'sish sur'atlari va rivojlanish darajasiga ta'siri

Fan-texnika inqilobining xo'jalikning o'sish sur'atlari va rivojlanish darajasiga ta'siri 9-sing Geografiya darsligi asosida 14 § - mavzu Reja: 2 3 4 Fan-texnika inqilobi 1 FTI ning jahon xo'jaligining eng muhim nisbatlari FTI transport tarmoqlari FTI moddiy ishlab chiqarish FTI ning kengayishi va chuqurlashishi natijasida dunyodagi ko'pchilik, asosan, iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda iqtisodiyotning yangi postindustrial turi shakllana boshladi. Postindustrial mamlakatlar qatoriga G'arbiy, Janubiy va Shimoliy Yevropamamlakatlari, AQSH, Kanada, Avstraliya, Yaponiya, Argentina, Liviya va boshqa davlatlar kiradi. Ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish borasida katta yutuqlarga erishgan Meksika, Braziliya, Chili, Koreya Respublikasi yoki neftni eksport qilish natijasida moliyaviy ahvolini yaxshilab olgan Reindustrlashtirish jarayonida monopoliyalarning ahamiyati katta bo'lmoqda. Shunday monopoliyalarning asosiy shakli - transmilliy korporatsiyadir (TMK). TMK ning asosiy korxonasi 75 ming, uning xorijdagi filiallari 700 mingni tashkiletsa ham, ularning atigi 400 - 500 tasi jahon xo'jaligida asosiy o'rin egallaydi. Ana shu yo'l bilan jahon xo'jaligining transmilliylashtirilishi» amalga oshirilmoqda. Jahon xo'jaligida XVII - XIX asrlargacha agrar ishlab chiqarish hukmron edi. Qishloq xo'jaligi va unga yaqin tarmoqlar moddiy ne'matlarning asosiy manbayi bo'lib kelgan. FTI moddiy ishlab chiqarish tarkibida katta o'zgarishlarga sabab bo'ldi. U band aholisining soni 2,0 mlrd. kishini tashkil etuvchi eng muhim tarmoqlar -sanoat va qishloq xo'jaligi o'rtasidagi nisbatning birinchisi foydasiga o'zgarishiga olib keldi. Sanoatning tarmoq tarkibida qayta ishlovchi tarmoqlarining o'rni va ahamiyati yana ham o'smoqda, ularga hozir jami sanoat mahsulotining 910 qismi to'g'ri kelmoqda. Qishloq xo'jaligida bunday o'zgarishlar asta-sekin yuz bermoqda. Shunga qaramasdan, FTI chorvachilik tarmog'ining qishloq xo'jaligi yalpi mahsulotini ishlab chiqarishdagi salmog'ini keskin ko'tarib, 34 qismga yetishini ta'minladi. Dengiz transporti xalqaro savdo yuklarining asosiy qismini tashib bermoqda, lekin uning yo'lovchilar olib yurishdagi ahamiyati keskin pasaydi (xalqaro turistlar bundan mustasno). Havo transportining yo'lovchilarni o'rta va, ayniqsa, uzoq masofalarga tashishdagi roli kundan kunga oshib bormoqda. FTI ning xo'jalikning hududiy tarkibiga ta'siri: eski va yangi o'zlashtirilgan rayonlar. Shu bilan bir qatorda, FTI ta'sirida yangi sanoat - shahar - transport qurilishi amalga oshirilmoqda, qishloq xo'jaligi uchun yerlar o'zlashtirilmoqda. Po'latni to'xtovsiz eritish usulidan foydalanish - yangi turdagi sanoat korxonalarining yiliga 100 -500 ming tonna po'lat erituvchi mini zavodlarning barpo qilinishiga olib keldi. ...