Gidrosfera va uning xususiyatlari

Gidrosfera va uning xususiyatlari Reja: 1. Gidrosfera to'g'risida tushuncha. 2. Global su aylanish va yerning yillik suv balansi. 3. Dengiz suvi tarkibining xususiyatlari 4. Okean suvlarining termik va gaz rejimi. 5. Okean suvlarining harakati. 6. Okeanning vertikal zonalari va suv massalari. Gidrosfera to'g'risida tushuncha. Gidrosfera yerning su qobig'i bo'lib, u yer po'sti va atmosfera o'rtasida joylashgan. Gidrosferadagi umumiy suv miqdori 1385984,6 ming km3. M.I.Lpvovich maolumotlariga ko'ra bu iqdor 145400 km3. Bu qobiqdagi suvlarni dunyo okani, qurqlik va atmosfera suvlariga bo'lishadi. Dunyo okeanida gidrosferaning 96,5 foiz suvi to'plangan. Quruqlik suvlari yuza va yer osti suvlariga bo'linadi. Yuza suvlari gidrosfera suvlarining 1,97 % ni, yer yer osti suvlari esa 1,70 % ni, atmosferadagi suv esa 0,001 % ni tashkil etadi. yer yuzasining 70,8 % ni suv qoplaydi. Uning maydoni 361 mln km2. Gidrosferaning tarkibiy qismlaridagi suv miqdori bir-biridan ancha farq qilsada, lekin ularning umumiy suv aylanishidagi faoligi ham bir xil emas. Masalan, daryo suvlarining aylanish davri 12 sutkaga,atm suvlariniki - 10 sutkaga, tuproq suvlariniki - 1 yilga, dunyo okeani suvlari - 2600 yilga, qutb muzliklari - 9700 yilga teng. Global suv aylanishi va yerning yillik suv balansi. Gidrosferani dinamik sistema sifatida rivojlanishida troposfera va yer ostidagi suvlarning to'xtovsiz harakati muhim rol o'ynaydi. Suvning geografik qobiqdagi global aylanishiga quyosh energiyasi, havoning gorizontal harakati va yerning tortish kuchi xizmat qiladi. Quyosh energiyasi taosirida okean va quruqlik yuzasidagi suvlar bug'lanadi. Okean sularini bug'lanishi quruqlik yuzasiga nisbatan 6,6 marta ko'p suvni bug'latadi. Global suv aylanishiga gidrosferaning 525,1 km3 miqdoridagi suvi qatnashadi. Bu suv miqdori har yili 1 km2 yer yuzasidan bug'langan suv miqdori - 1030 mm ga teng. Shu miqdordagi teng. Shu miqdordagi suv yana yog'in tarzida yer yuzasiga qaytib tushadi. Dengiz suvi tarkibining xususiyatlari. Dengiz suvining xususiyati - uning sho'rligi. Ochiq okeanda suvlaring o'rtacha sho'rligi 35 promilga teng. Dengiz suvining tuz tarkibi quyidagicha: natriy xlorid - 77,7 %, magniy xlorid - 10,87 %, magniy sulfat - 4,7 %, kalpciy sulpfat - 3,6%, kaliy sulpfat - 2,5 %, kalpciy karbonat - 0,3 % ni tashkil etadi. Daryo suvlarining sho'rligi o'rtacha 0,146 promillega teng. Dengiz suvida osh tuzi eng ko'p bo'lsa, daryo suvida karbornatlar ko'p miqdorda tashkil etadi. Okean suvlarining sho'rligi o'zgaruvchan miqdordadir. U joyning iqlimiga, muzlash yoki muzlarni erishiga, okean oqimlariga, daryo suvlarining miqdoriga va boshqa omillarga bog'liq. Ochiq okean suvlarida sho'rlik 32-38 promilga boradi. O'rta dengizlarda esa sho'rlik ancha ortadi. Masalan, Qizil dengiz suvining sho'rligi 41 promilga teng. Okean suvlarining termik va gaz rejimi. Okean ...