Hozirgi zamonning geosiyosiy muammolari

Hozirgi zamonning geosiyosiy muammolari Reja: 1. Rossiyadagi hozirgi geosiyosisiy vaziyat 2. Rossiyaning yangi geosiyosiy sifati 3. Geosiyosiy munosabatlar tizimida AQSHning o'rni 4. AQSHning O'rta Osiyo va boshqa hududlardagi geosiyosiy manfaatlari Sayyoramizda ikki qutbli dunyoning o'rniga bir qutbli dunyoning paydo bo'lishi unda mavjud muommalar sonining sezilarli darajada kamayishiga olib kelmadi. Bugungi kunda, dunyoda yangi-yangi muommalar vujudga kela boshladiki , ularning ba'zilari insoniyatning keyin ahvolga tushib qolishiga sabab bo'lmoqda. Bunday muommalar qatoriga demografik, ekologik, davlatning iqtisodiy qoloqlikdan chiqarish va geosiyosiy muommalar ham kiritiladi. Geosisosiy muommalarning kelib chiqishi va chuqurlashishi avvola jahonda yirik hisoblangan, katta harbiy qudratga ega bo'lgan davlatlar bilan bog'liq (Rossiya, AQSH, Xitoy). Shuning uchun ham bunday muammolarning mavjudligi emasligi mammlakatimizning ushbu davlatlar bilan o'rgangan ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy aloqalarga ko'p jihatdan bog'liq. Bundan tashqari, O'zbekistonga madaniyati yaqin, dini bir bo'lgan mamlakatning dunyo geosiyosiy tizimida egallagan o'rinni ham katta ahamiyatga egadir. 1.1 Rossiyadagi hozirgi geosiyosiy vaziyat Geostrategik nuqtai nazardan Rossiya Yevrosiyo bilan bir mazmunga ega deb hisoblanadi. U esa o'z navbatida Xartlend tushunchasi yoki Makinder fikri bo'yicha, Tarixining geografik o'qi bilan bir mazmunga egadir. Rossiya Yevrosiyo g'arbi bilan Yevrosiyo sharqini birlashtiradi va o'ziga xos madanyati bilan ajralib turadi. Sobiq ittifoqning 1991-yilda parchalanib ketishini bugungi kun nuqtai nazardan baholash nihoyatda mushkul. Chunki 1991-yildan keyingi davr juda qisqa vaqtni o'z ichiga oladi. Parchalanishdan keyin vujudga kelgan davlatning bozorlari necha o'n yillar moboynida o'zlari ishlab chiqargan tovarlarga moslashgan bo'lib, bu tovarlar G'arbiy mammlakatlari va jahon talablariga javob bermas edi. Rossiyadagi iqtisodiy o'zgarishlar asosini mineral resurslar , avvalo neft va tabiiy gaz eksportidan olinayotgan daromad qoplamoqda. Sobiq Ittifoq parchalanishi natijasida Rossiyaga xos yo'qotishlar quyidagilardan iborat. a) Boltiq va Qora dengizlarda chiqish yo'llari va ularda mavjud portlar soni keskin qisqardi; Qora, Kasbiy va Boltiq dengizlaridagi shelflar qisman yo'qotildi; Markaziy va G'arbiy Yevropaga to'ri olib boradigan yo'llar yo'qotildi; Rossiya asosan past darajada rivojlangan davlatlar bilan chegaralanmoqda; Rossiya sharqidagi o'ziga xos demografik vakum xitoylik va vetnamliklar tomonidan to'ldirilmoqda; Chegaralari mustahkamlanmagan. Undan tashqari Rossiyada aholi turmush darajasidagi mintaqaviy farq (hozir 1:14 nisbatni tashkil etadi). Tobora kattalashib bormoqda. Buning asosiy sabablari quyidagilardan iborat: Iqtisodiyotning xom ashyoga yo'naltirilganligi; Moskvadagi moliyaviy markazlar yoqilg'i-energitika majmuasi hamda oligarx-axborat tizimlari rahbarlarning mamlakat iqtisodiyotga ta'sirMoliya resurslarning 95% ortiq qismi Moskva, Sankt - Peterburg, Yekaterinburg kabi shaharlarida to'planishidir. Shuning 80% i Moskva shahriga to'g'ri keladi. Bu vaqtning o'zida Shimoliy Kavkaz respubliklari juda kam miqdordagi moliyaviy resurslarga ega. Ularda har bir ish joyiga sal kam 200 ta ishsiz to'g'ri keladi. Shunday qilib, Rossiya yangi, XXI asrga juda ko'p ...