Jahon mamlakatlarining davlat tuzumi va boshqaruvi

I-chorak 3- dars Mavzuning texnologik xaritasi va o'tkazilish ishlanmasi Mavzu: Jahon mamlakatlarining davlat tuzumi va boshqaruvi Darsning maqsadi va vazifalari: Jahon siyosiy xaritasidagi mamlakatlarning geografiyasi, iqtisodiy rivojlangan davlatlar ularning guruhlarga ajratilishi haqidagi geografik bilimlarni shakllantirishda davom etish va o'quvchilarni jahon mamlakatlarining davlat tizimi, idora qilish shakillari respublika, monarxiya, mutllaq, konstitutsion va federal monarxiya mavjud mamlakatlar ularni bir - biridan ajratib turuvchi belgilari, yangi atama va tushunchalar bilan tanishtirish; siyosiy xaritadan har bir guruh davlatlarini nomlarini aytib, ko'rsata olishni; kartografik bilim manbalari bilan ishlsh ko'nikmalarini shaklantirishni davom ettirish; jahon mamlakatlari haqida qiziqarli ma'lumotlar berish va tanishtirish. Darsda ko'rgazma materiallar: Dunyoning siyosiy xaritasi, O'zbekistonning tabiiy, siyosiy xaritasi, 9-sinf o'quv atlasi, siyosiy globus, yozuvsiz xarita, jadval, sxema, diafilm, qiziqarli kitoblar, test topshiriqlari va taqatma savollar. Texnik vositalar: Kompyuter, videoikkilik, slaydlar. Dars tipi: Aralash. Dars turi: Noan'anaviy. Dars metodlari: Aqliy hujum, Suhbat, Munozara Darsning borishi: а) uyga berilgan vazifani baholash b) tashkiliy qism c) sardorlar saylash (guruh nomi) d) tarqatma savollar tarqatish Yangi mavzu bayoni: a) doskaga mavzuni yozib, darsning maqsadini bayon etish: b) yangi mavzuni qisqacha bayon qilish c) yangi mavzu yuzasidan o'quvchilarning bilim, ko'nikma, malakalarini chuqurlashtirish maqsadida guruhlar bilan quyidagi tartibda olib boriladi. d) guruhlar tanishtiruvi (bajarilishi shart bo'lgan ishlar bayon etiladi) 1.Tarqatma savollar orqali o'quvchilar bilimini baholash. I-guruh. 1. Savol: Hindiston,Braziliya va Meksika davlatlari iqtisodiy salohiyatiga ko'ra qanday mamlakatlar guruhiga kiradi? Javob: Tayanch mamlakatlar 2. Savol: Podsholik qiladi, lekin idora qilmaydi iborasi qanday davlatlar uchun xos? Javob: konstitutsiyaviy monarxiya davlatlari uchun xosdir. II-guruh. 1.Savol: Norvegiya davlati boshqaruv shakliga ko'ra qanday davlat? Javob: Monarxiya tipidagi davlat 2.Savol: Svazilend qaysi qit'aga tegishli davlat? Javob: Afrika qit'asiga tegishli bo'lgan davlat Ikki guruhga 2. Berilgan mamlakatlar sonini qit'alar bo'yicha to'g'ri taqsimlab, yozib ko'rsating. 1) 57 ta -- 2) 50 ta -- 3) 51 ta -- 4) 45 ta -- 5) 26 ta -- 6) 1 ta -- 3. Yangi mavzu bayoni Jahon mamlakatlarining davlat tuzumi va uni idora qilish shakliga ko'ra ikki asosiy - respublika va monarxiya shakllari keng tarqalgan. Bizga ma'lumki respublika tuzumida qonun chiqaruvchi organ parlamentga, ijro etuvchi organ esa hukumatga qaraydi. Prezidentlik respublikasini parlamentlik respublikasidan farq qilish lozim. Prezidentlik respublikasida prezident hukumat boshlig'i lavozimidan tashqari juda katta vakolatlar bilan ta'minlangan bo'ladi ( AQSh, Rossiya, Lotin Amerikasidagi qator davlatlar) Parlamentar respublikalarida prezident katta vakolatga ega bo'lmaydi, bosh vazir hukumat boshlig'i hisoblanadi (GFR, Italiya,. Avstriya,Hindiston). Hozirda jahonda 30 ta monarxiya shaklidagi davlatlar mavjud. (1-jadval) Bulardan Osiyoda -13 ta, Yevropada - 12 ta, Afrikada - ...