Jahondagi zamonaviy geosiyosiy vaziyat, davlatlarning integratsion uyushmalari

Jahondagi zamonaviy geosiyosiy vaziyat, davlatlarning integratsion uyushmalari 10-sing Geografiya darsligi asosida 21 § - mavzu Reja: 2 3 Jahondagi zamonaviy geosiyosiy vaziyat 1 Davlatlarning integratsion uyushmalari Mustaqil davlatlar hamdo'stligi Jahon siyosiy sahnasidan kontinental davlatlar qudratini namoyon etuvchi Sobiq Ittifoqning parchalanib ketishi ko'plab siyosiy o'zgarishlarning yuzaga kelishiga sababchi bo'ldi. Uzoq davrlardan buyon ikki qutbli ya'ni bipolyar bo'lgan dunyoda qisqa fursat ichida bir qator geosiyosiy markazlar shakllandi. Ma'lumki, Yaqin Sharq davlatlari o'ta qulay geosiyosiy o'ringa ega. Uch qit'a - Yevropa, Osiyo va Afrika chorrahasida joylashganligi mintaqaga ko'plab yirik davlatlarning geoosiyosiy qiziqishlariga sabab bo'ladi. Davlatlarning integratsion uyushmalari. Jahon iqtisodiyotida globallashuv jarayonining yuzaga kelishi iqtisodiy integratsiyalarning shakllanishiga sababchi bo'lgan. Jahonning qadimiy madaniy markazlaridan biri bo'lgan Xitoyda 1910- yil monarxiya tuzumining ag'darilishi Sharqiy Osiyo mintaqasida katta o'zgarishlarning yuz berishiga sababchi bo'ldi. Xitoy 1910 siyosiy xaritasi 1949-yil ichki siyosiy kelishmovchiliklarni SSR yordamida hal qilgan kommunistik partiya bu yerda sotsialistik tuzumni o'rnatishga erishdi. Bugungi Xitoy geosiyosati davlatning izchil iqtisodiy rivojlanishi, sotsialistik rejali iqtisodiyotdan erkin bozor munosabatlariga o'tishiga qaratilgan. YevropaIttifoqi (YI) mintaqaviy integratsion guruhlar orasida a'zo davlatlar soni ko'pligi, ularning jahon iqtisodiyotida muhim o'rin egallashi bilan ajralib turadi. Hozirgi kunda Rossiya Federatsiyasi, Belarus, Qozog'iston, O'zbekiston, Qirg'iziston, Tojikiston, Moldova, Ozarbayjon, Armaniston Res publikalari tashkilot a'zolari bo'lib hisoblanadilar. Turkmaniston esa assotsiatsiyalashgan davlat maqomiga ega. Shu bilan birga Mongoliya, Afg'oniston tashkilot kuzatuvchilari sifatida turli darajadagi yig'ilishlarda ishtirok etadi. Shanxay hamkorlik tashkiloti (SHHT) ning shakllanishi 1996-yil 26-aprelda Xitoy ning Shanxay shahrida Qozog'iston, Qirg'iziston, Rossiya, XXR va Tojikiston harbiy sohada hamkorlik bo'yicha kelishuv imzolashi bilan bog'liq. Avvaliga Shanxay beshligi deb nom olgan ushbu tashkilot 2001-yil O'zbekistonning unga a'zo bo'lgandan so'ng hozirgi rasmiy nomdagi tashkilot tuzilganligi haqidagi deklaratsiyani e'lon qildi. A'zo davlatlar o'rtasida o'zaro ishonch, do'stlik va yaxshi qo'shnichilikni ta'minlash, mintaqada tinchlikni saqlash, xavfsizlik masalalarini o'zaro hamkorlikda hal qilish. Hozirgi kunda tashkilot tarkibida jahonning qudratli davlatlaridan uchtasi - Rossiya, Xitoy, Hindistonning faoliyat olib borishi uning jahondagi mavqeyi oshib borishiga sabab bo'lmoqda. ...