Jizzax viloyati Sangzor daryosi ixtiofaunasi

O'zbekiston RespublikaSI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI MIRZO ULUG'BYeK NOMIDAGI O'zbekiston MILLIY UNIVYeRSITYeTI QUShOQOV ELYoR ABDUG'APPOROVICh MAVZU: Jizzax viloyati Sangzor daryosi ixtiofaunasi 5420500 - Ixtiologiya ta'lim yo'nalishi BITIRUV MALAKAVIY IShI Ilmiy rahbar: b.f.n., dots. Raximov M. Sh. Toshkent - 2014 Mundarija Kirish 3 I-BOB. Adabiyotlar sharxi 5 1.1 Sangzor daryosining fizik-geografik va biologik sharoitlari 5 1.2 Sangzor daryosi ixtiofaunasi haqidagi ma'lumotlar 6 II-BOB. Shaxsiy kuzatuvlar va foydalanilgan uslublap 8 2.1. Aniqlangan baliq turlari va kuzatuv natijalari 8 . Ko'zli taxirbaliq Rhodeus ocellalus Kner. 9 2.3. Cho'rtansifat oqqayroq-Aspiolucius esocinus Kessler. 10 2.4. Turkiston qum balig'i- Gobio godio lepidolaemus Kessler. 13 2.5. Qirraqorin - Hemiculter leucisculus Basilewsky. 15 2.6. Sazan (zog'ora baliq) - Cyprinus carpio Linnaeus. 19 2.7. Oddiy gambuziya - Gambusia affinis Baird et Girard. 22 II BOB. BALIQ YeTIShTIRIShNING YaNGI ISTIQBOLLARI 24 3.1. O'zbekistonda baliq akvakulturasini yo'lga qo'yish 25 Xulosa 31 Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati 32 Ilovalar 34 Kirish Mavzuning dolzarbligi. O'rta Osiyo hududida o'trazilgan yirik iqlimlashtirish tadbirlari Sangzor daryosi havzasidagi ixtiofaunasini o'zgarishiga olib keldi. Moslashib ketgan kelgindi baliqlar tabiiylashish natijasida tez ko'payib, aborigen ixtiofaunani siqib chiqara boshladi va o'zi uchun yangi ekologik makonni yuzaga keltirdilar. Ushbu jarayon suv havzalarida tarixiy yuzaga kelgan baliqlar tarkibini buzib, aborigen turlarning yashash ariallarini va tarqalish doirasini o'zgarib ketishiga yo'l ochib berdi (Salixov, Kamilov, 1994). Markaziy Osiyo mintaqasida ko'p ichki suv mintaqalari mavjud. Bu ichki suv havzalarida uchrovchi baliqlar turlarini va ularni ekologiyasini o'rganish bilan ko'p ixtiologlar shug'ullanib kelmoqda. Bizni mintaqamizdagi daryolardan biri sangzor daryosi hisoblanadi. Daryoning uzunligi 198 kilometrni tashkil qiladi. O'zbekistonning hayvonot dunyosi o'ziga xos, boy va turli-tumandir. Respublikamizda umurtqali hayvonlar asosiy qismini baliqlar egallab, ularning 80 dan ortiq turi (baliqchilik xo'jaliklardan tashqari) tabiiy suv havzlarimizda qayd qilingan. Baliqlarimizning bazi turlari (Orol mo'ylabdori, kurakburunlar, parrak, cho'rtan-marka va boshqalar) noyob bo'lib, faqatgina O'rta Osiyo suv havzlarida uchraydi. Hududimizning ekologik holatining o'zgarishi, suv havzalariga bo'layotgan antropogen ta'sirotlar natijasida suvning hajmi, tarkibi va biologik xususiyatlari o'zgarishi, ko'pchilik baliqlarning yashash sharoitlarini keskin o'zgarishiga olib keldi. Bunday muammolarni bartaraf etish uchun, hududdagi barcha suv xavzalarining ekologik sharoitini, baliqchilikka katta zarar etkazadigan turli omillarni xar tamonlama o'rganish, baliq zaxiralarini ko'paytirish kabi ilmiy amaliy tadqiqotlar olib borish zarurdir. Tadqiqot ishining maqsadi va vazifasi. Yuqorida qayd qilingan sharoitdan kelib chiqqan holda biz 2013-yil iyun, iyul oylarida Jizzax viloyatida Sangzor daryosi Jizzax viloyatiga tegishli bo'lgan suv havzalarida uchraydigan baliqlarning tur tarkibi va ekologyasini o'rganishni maqsad qildik va qo'yidagi kuzatuvlarni amalga oshirdik. Sangzor daryosining ushbu hududda mavjud bo'lgan ixtiofaunasini bioekologik xususiyatlarini o'rganishdan ...