O'zbekistonda geografiya ta'limi. O'zbekiston hududida chor Rossiyasi bosib olgangacha geografiya fanini o'qitish

O'zbekistonda geografiya ta'limi. O'zbekiston hududida chor Rossiyasi bosib olgangacha geografiya fanini o'qitish Reja: 1. Mustaqillik yillarida xalq ta'limi sohasidagi tub islohotlar. 2. 1992 yilda qabul qilingan «ta'lim tug'risida»gi qonun. 3. Umumiy ta'lim maktablarida geografiya ta'limi, 4. Akademik litseylarda geografiya ta'limi. 5. Kolledjlarda geografiya ta'limi. Mamlakatimiz o'z mustaqillikga erishgach Respublika xo'jaligining barcha sohalarida bo'lganidek ta'limda ham tub islohatlar davri boshlandi. 1992 yilda ilk bor O'zbekiston Respublikasiing «Tali.m to'g'risida»gi yangi qonuni qabul qilindi. Uning 3-moddasida «ta'lim dasturlarini tanlashda yagona va tabaqalashtirilgan katimizda geografii ta'limnda ham tub o'zgarishlar sodir bo'l-yondishuv zarurligi takidlangan. Bu qonunga asosan mamladi. Yangi mazundagi o'quv dasturlar va rejalari ishlab chiqarildi. Dasturlar asosida darsliklar. o'quv qo'llanmalari, metodik adabiyotlari yaratishga kirishildi. SSR tabiiy va iqtisodiy geografiyasini mukammal o'rganigish o'rniga o'z Respublikalarini, shu sohadagi geografiyalarini atroflichcha o'rganishga etibor qaratildi. ta'lim muassasalarii ilmiy maktab uchun zarur bo'lgan didaktik vositalar bilan ta'minlashga, o'quv muassasalarini attestatsiya va ankreditatsiyadan o'tkazish tizimi kiritildi va amalga oshirildi. Asta-sekin milliy ta'lim tizimi shakllana boshladi. Metodist olim PI. Musaev rahbarligida geografiya o'qitishga oid milliy ta'lim konsepsiyasi ishlab chiqildi. Milliy maktablarda geografiya o'qitish mazmunan va deyarli o'zgardi. Xorijiy mamlakatlar bilan ta'lim sohasi bo'yicha h.amkorlik yulga quyildi. Ulardan ilg'or pedagogik texnologiya tanqidiy nuqtai nazarda ko'rib chiqildi. Mamlakatimizda tashkil qilingan «Ustoz» jamg'armasi orqali kupgina geograflar xorijiy mamlakatlarda bo'lib ularning tajribalarini Urganib qaytdilar va h. k. Amalga oshirilgan tadbirlar tufayli mamlakatimizning o'ziga hos milliy ta'lim tizimi shakllanib, uning moddiy bazasi mustaqkamlanib bordi. Mamlakatimizda yangi turdagi: o'quv muassasalari, litseylar, gimnaziyalar, kollejlar tashkil qilindi. Ularda ta'lim tizimi deyarlik yangidan uyushtirildi. o'quvchilarni tabaqalab o'qitish joriy etildi. Ammo bu tadbirlarning barchasi mafkuraga sodiq xodimlarni tayyoryaashga davat etilgan sobiq ta'lim tizimini yangilash borasidagi dastlabki qadamlar edi. Endklikda. mamlakatimizda «Kadrlar tayyorlat milliy dasturi»ga muvofiq maqsad, mazmun, vazifalar boshqarish, tashkil etish va xalqimizning milliy-madaniy an'analariga mos keladigan hamda demografik va boshqa mehnatlarga aynan to'g'ri keladigan tamomal yangicha «ta'limiy xizmat»ni shakllantirishga kiritildi, Bunday ta'limiy xizmatning metodologik negizini prezident I. L. Karimov tomonidan ilgari suriltan «Jamiyat mafkurasi xalqni xalq, millatni millat qilishga xizmat kilsin» degan g'oya yotadi. Unichg pedagogii asosini esya har bir shaxsning qobiliyati va istedodini rivojlaitirishi, takokomillashtirishi orqplya jamiyatning quyidagi ta'limga bo'lgan ehtiyojini qoidirish tashkil qiladi. Ana shunday konseptsual g'oyalar asosida faoliyat ko'rsatuvchi maktabni va mintaqaviy xususiyatlarni etiborga olib demokratiya hamda insonparvarlik tamo-yillari asosida bochqarishga undaydigan mexanizm sifatida bochqa fanlar qatori geografiya ta'limida xam tayanch o'quv tizimi vujudga keldi. Bu mexanizm jamiyatning geografiya ta'limiga bo'lgan ijtimoiy buyurtmasi, davlat talabi bilan bolaning shaxsiy imkoniyati mayli o'rtasidagi tafovutni muvozanatlovchi vositadir. Yuqoridagi g'oya va ...