O'zbekistonning relyefi va tabiiy resurslarining maktab geografiya darsligida o'qitilishi

O'zbekistonning relyefi va tabiiy resurslarining maktab geografiya darsligida o'qitilishi . MAVZU : KIRISH Maktab darsligida O'zbekistonning tabiiy geografiyasini chuqur o'rganishga kirishadilar. O'zbekistonning dunyo geografik xaritasida tutgan o'rni, ma'muriy bo'linishi, geografik tuzulishi, re'lefi, foydali qazilmalari haqida bilib oladilar. O'zbekistonning tabiatidan uning boyliklaridan foydalanish tabiatni muhofaza qilish masalalari bilan tanishadilar. O'quvchilar mazkur bilimlarni egallab olishlari uchun darsliklarda va ma'ruza jarayonida berilgan jadval, chizma va ko'ragzma materiallardan foydalanishni geografik xaritalar, atlaslar globus bilan ishlashni topshiriqlarni to'g'ri bajarishni savollarga to'g'ri javob berishni bilishalari zarur. Hozirgi kunda daliliy ashyolar zamon bilan hamnafas o'zgarib boradi berilgan ma'lumotlardan keltirilgan raqamli ma'lumotlar rasm, xaritalardagi ma'lumotlar va hatto joy nomlari ham ertaga bugungidan farqlanishi mumkin. Shuning uchun ham ushbu ma'lumotlarni maktabdan o'rgatib borish kerak. Ularga O'zbekiston haqida uni jahon miqyosida tutgan o'rni, tuzulishi haqida o'quvchilarga mukammal atarzda ta'lim berish. Tabiiy xarita O'zbekiston chegarasining ko'p qismi tekisliklar oz qismi adir va tog'lar orqali o'tadi.Respublikamiz shimol va shomoli g'arbda Qozog'iston bilan, sharqda Qirg'iziston bilan janubi sharqda tojikiston bilan janubi g'arbda Turkmaniston bilan chegaradosh.Janubda O'zbekiston Surxon-SHerobod vodiysida Afg'anston bilan (Amudaryo orqali 100 km ) chegaradosh. Respublika sharqiy va janubi- sharqiy qismini O'rta Osiyoning eng baland tog'lari Tyanshan va Pomir Oloy tizmalarining tarmoqlari qoplab olgan.Bu tog'lar g'arb va shimoli-g'arb tomon pasayib boradi sharq va janubi sharqda esa ularning balandligi dengiz sathidan 7495 mga yetadi. O'zbekistonning janubi-sharqi, sharqi,shimoli- sharq qismlari tog' tizmalari va tog' oraliq botiqlaridan iborat.O'zbekiston shimoli- sharqiy qismida G'arbiy Tyanshanning tog' tizmalari joylashgan.Bu tog' tizmalari shimoli- sharqdan janubi- g'arb tomonga cho'zilib ketgan.Ularning hammasi shimoli-sharqda Talas Olotoviga borib qadaladi. Talas Olotovi G'arbiy Tyanshanning eng baland tog'laridan biridir. Uning ng baland cho'qqisi Manas bo'lib uning dengiz sathidan 4488 m. Bu tizma chuqur daryo va vodiylari va tog' oraliq botiqlarini bir- biridan ajratib turadi.G'arbiy Tyanshanning shimoliy qismida Ugom tog'lari bor. Bu tog'ning faqatgina janubi sharqiy qismigina O'zbekistonga qaraydi Ugom tog'iga yondosh holda Piskom tog' tizmasi joylashgan. G'arbiy Tyanshanning eng uzun va eng baland tog'lardan biri Chotqoldir. Chotqol tog'ining janubiy qismida Qurama tog'I bor. O'zbekistonning sharqiy qismida Bobotog' tizmasi joylashgan. Uning eng baland nuqtasi Zarkosa cho'qqisidir 2286metr. O'zbekistonning ushbu tog'lari orasida tog' oraliq botiqlari joylashgan. Botiqlar atrofidagi tog'larning ko'tarlishi natijasida botiqlar cho'ka boshlagan. Natijada tog'lardagi qattiq tog' jinslari yemirilib botiqlarda to'plana boshlagan. Hamma tog' oraliq botiqlarining yer usti deyarli tekis bo'lib, ular tog' tizmalariga yaqinlashgan sari qiyalashib boradi ushbu botiqlar ustida bir qancha shaharlar tuman markazlari, zavod, fabrikalar, qishloqlar joylashgan. CHarxpalak metodida o'quvchilar o'zlarining fikr-mulohazalarini bildirishlari ham qiziqarlidir. Vazifa o'qituvchi tomonidan tushuntiriladi yani tarqatma materillarda O'zbkistondagi ...