Qadimgi dunyo xalqlarining geografik tasavvurlari

Qadimgi dunyo xalqlarining geografik tasavvurlari Reja: Qadimgi davr (Quldorlik tuzumi) umumiy tavsif Qadimgi madaniy xalqlarning (Grek, Rim, Xitoy) geografik mahlumotlari. Antik davrdagi boshlang'ich ilmiy geografik bilimlar. Yer sharidagi Falas, Anaksimon (gretsiya. yer.assotsiativ. VI asr) fikrlari Tayanch iboralar: Tabiat (Yer)haqida naturfilosof maktabi asoschilarini (falas,Anaksimon va bosh) fikrlari ; Logogrflar haqida va ulardan biri Gekateyni Yer haqidagi maolumotlari ; Geradot, Aristotelp, Eratosfene (gretsiya); Xitoy xalq lari («yuygun», «Guanp-Iza») asarlari va Ptolemey (Rim) ni tarixiy bilimlari. Eng sodda geografik tasavvurlar kishlar paydo bo'lgan davrdan boshlab o'zlari yashab turgan atrof muhitga nisbatan bo'lgan munosabatlari natijasida yuzaga kela boshlagan va tobora rivojlangan. Paleolit erasining boshlarida (yer. Assotsiativ. 1200 - yilgacha) kishlar o'zlari yashab turgan joylardan boshqa joylarga emak izlab ov qiladigan joylar, suv havzalari va tosh qurollari yasash uchun qulay tabiiy o'lkalar axtarib bir joydan ikkinchi joyga ko'chib yurganlar. Paleolit erasining keyingi paytlaridan kishilarning tajribalari tobora ortib, yashash uchun zarur tosh qurollardan tashqari yoG'ochga ishlov berish, uy ro'zG'or buyumlari va kiyim bosh yasashni o'rgana boshlaganlar. Neolit (yer.assotsiativ. 500-300 yil) erasida kishilarni ishlab chiqarish faoliyatlari yanada kengaya boshlagan. Arxeologlarni bergan maolumotlarlariga ko'ra keyinchalik asta-sekin yerga ishlov berish va chorvachilik hamda yovvoyi o'simliklardan madaniy o'simliklar, uy hayvonlarini yuzaga keltirdilar. Neolit erasining oxiriga kelib kishlar chiG'anoqdan taqinchoqlar, sopol va teri, buyumlar yasash madaniyatini o'rganganlar. Biroq kishlar tabiatdagi predmetlarni yozma ravishda ifodalay olmaganlar, yer qimirlash, suv toshqin, qurqoqchilik kabi tabiat hodisalari to'g'risidagi tushunchalar va ularni sabablarini yozma ravishda emas suv orqali avloddan-avlodga qoldirganlar xolos. Arxeologlarni aniqlashicha Yer shari to'G'risidagi birinchi yozma maolumotlarni qadimgi Sharq xalq lari tomonidan qoldirilganligi maolum. Eramizdan avvalgi II asrda qadimgi Misrliklar savdo ishlari bilan shug'ullanib Nil daryosi quyilishi qismidan Efiopiya va hatto ekvatorgacha borganligi to'G'rsida yozma maolumotlar bor. Ular eramizdan avvalgi II asr O'rta larida bosqinchilik ishlarini boshlab, Kichik Osiyo va Yevropaga borib etgan. Tarix otasi Geradot misrliklar bosqinchilik ishlarini davom ettirib katta armiya bilan efiopiyaga, shimol tomon yurib Eso Tanais (Len) daryosigacha va sharqqa tomon yurib, Gang daryosigacha borib etkanligi to'G'risida maolumotlar yozgan. («Istoriya». 11. 102-100). Eramizdan avvalgi I asrda Xitoyda maxsus geografik asarlar yuzaga kelgan. Ularni eng qadimgisi «Yuygun» (yer.assotsiativ. VII-V asrlar) nomli kitobida Xitoy hududidagi tog'liklar, daryolar to'G'risida qisqacha maolumot berilgan. Eramizdan avvalgi 300 yillar Xitoyda yozilgan «Guano-tszq» nomli asarida, Xitoy erlaridagi tuproqlari sifat, suG'orishga yaroqliligini, suv bilan taominlanganligini, tuproqlarni xususiyatlariga ko'ra klassifikatsiya qilganligi maolum. Qadimgi davrdagi Sharq davrlarida eng sodda kartalar ham tuzilgan. Masalan, taxminan eramizdan avvalgi 2500 yillarda tuzilgan kartada Yevfrat daryo, toG' tizmasi juda sodda sxema bilan ko'rsatilgan. (L.Bpgrov ...