Qurilish iqlimshunosligi

Qurilish iqlimshunosligi Reja: 1) Qurilish iqlimshunosligining vazifa-lari va uslublari. 2) Asosiy iqlimiy ko'rsatkichlar. 3) Ob-havo turlari. 4) O'zbekiston hududini iqlimiy zonalash-tirish. Qurilish iqlimshunosligining vazifasi: aholi yashaydigan joylar rejalarini, bino-lar va to'siq kontruksiyalarning maqsadga muvofiq bo'lgan loyiha yechimlarini, quri-lish bo'ladigan hududning iqlim sharoitla-rini hisobga olgan holda, ilmiy asoslab berishdir. Muhim iqlimiy ko'rsatkichlar: Tashqi havo temperaturasi. Iqlim namligi. Shamolning tezligi va qaytalanishi - takrorlanishi. Ob-havo turlari: juda sovuq (-12°C dan past); sovuq (+8°C dan past) - binolarni isitish talab qilinadi; salqin (8-15°S) - bunda derazalar odatda berk holda bo'ladi, yozgi xonalardan uzoq vaqt foydala-nib bo'lmaydi; iliq (16-28sS) - yozgi xonalardan uzoq vaqt foydalanishga imkoniyat bo'ladi; issiq (28°S dan yuqori) - xonalarning haddan tashqari isib ketishini cheklash zaruriyati paydo bo'ladi; juda issiq - jazirama (+32°S dan yuqori) bo'lishi ham mumkin. Kunning ish vaqtidagi (soat 13 dagi) havo temperaturasining qiymati bo'yicha ob-havo turi haqida fikr yuritiladi. Uning qiymati quyidagi formula yordamida aniqlanadi: °S (1). - yilning malum oyidagi o'rtacha harorat, °S; - kecha-kunduz davomida temperatura o'zgarishi- ning o'rtacha amplitudasi, °S; 0,7 - kunning ish vaqtidagi temperaturasini aniq- lash uchun kiritilgan koeffitsiyent. Iqlim namligining binolar va ularning to'siq konstruksiyalariga umumiy ta'sirini belgilovchi ko'rsatkich: (2) R - yillik suyuq yog'in miqdori, kg; - yilning issiq oylaridagi havoning nisbiy namligi, %; - quyosh radiatsiyasining bir yillik miqdori, Vtm2; - temperatura yillik o'zgarishining amplitudasi, °S. Q Namlik bo'yicha iqlim zonalari: Quruq ; Mutadil ; Nam . Tomdibuloq shahri uchun gorizontning tomonlari bo'yicha shamolning o'rtacha tezligi va qaytalanishi to'g'risida ma'lumotlar (iyul oyi uchun) Shamolning bosh yo'nalishini aniqlash grafigi: Ob-havo turlarini va ularning yil davomida o'zgarib borish qonuniyatlarini o'rganib sistemalashtirish - qurilish iqlimshunosligining asosiy uslubidir. Iqlimiy hududlashtirish mezonlari +4 0 -14 +12 14 0 -14 +10 -4 +8 -3 +12 -4 +12 -5 +12 -14 +21 -5 +21 -5 +21 -10 +2 +22 0 +25 -15 +25 O'zbekiston hududini iqlimiy chegaralash O'zbekiston hududining iqlimga moslab qurilish zonalarga bo'linishi I zonaga ekstremal yozgi sharoitlari bilan ajralib turadigan cho'llarning iqlimi ta'siridagi hududlar kiritil-gan. Unda uzoq davom etadigan jazirama issiqli zonachalar (IA va IB), chang-to'zonli havoli (IA, IB va IG) zonachalar hamda qishi sovuq (IG) zonachalar ajra-tilgan. Qoraqalpog'iston, Xorazm vilo-yati va Navoiy viloyatining ancha qismi shu zonada joylashgan. II zonaga tog'oldi vohalari, vodiylardagi nisbatan qulay land-shaftli-iqlimli hududlar kiritil-gan. Farg'ona vodiysi, Samarqand, Tosh-kent viloyatlarining deyarli barcha hududlari shu zonada joylashgan. Sh zonaga ekstremal qish sharoiti bilan ajralib turadigan baland tog'li hududlar kiritilgan. Bunday zonachalar Toshkent, Sur-xondaryo viloyatlarida uchraydi. Takrorlash uchun savollar: 1) Qurilish iqlimshunosligining ...