Shimoliy Amerikaning iqlim mintaqalari tabiat zonalari

Shimoliy Amerikaning iqlim mintaqalari tabiat zonalari Iqlimi. Materikning shimoldan janubga uzoq masofaga cho'zilganligi iqlimning xilma-xil bo'lishiga sabab bo'lgan. Iqlimning shakllanishida Tinch, Atlantika va Shimoliy Muz okeanlari tomonidan esadigan shamollar, shuningdek, Kordilyera tog'lari va tekisliklarning mavjudligi katta ta'sir etadi. Masalan, bir tomondan, Labrador va Kaliforniya oqimlari havo haroratini pasaytirib, yog'ingarchilikni kamaytiradi. Ikkinchi tomondan, Shimoliy Tinch okean va Golfstrim iliq oqimlari havo haroratini ilitib, yog'inlarning ko'p yog'ishiga sabab bo'ladi. Arktikadan esadigan sovuq shamollar qishda Meksika qo'ltig'iga qadar yetib keladi va qor yog'ishiga olib keladi. Kordlilyera tog' tizmalari Tinch okeandan esadigan havo massalarini to'sib qo'yadi. Natijada, baland tog' oralig'idagi botiqlarda yog'in juda kam yog'adi. Mintaqalari Materikda 6 ta iqlim mintaqalari tarkib topgan. Shimolda arktika iqlim mintaqasi katta maydonlarni egallaydi. Deyarli yil davomida havo harorati manfiy bo'ladi. Ayrim kunlari yozda harorat + 5°C gacha ko'tariladi, xolos. G'arbida 50-100 mm, sharqida esa 300-400 mm gacha yog'in yog'adi. Subarktika iqlim mintaqasi hududi yozda mo''tadil, qishda arktika havo massalari ta'sirida bo'ladi. Yanvarning o'rtacha harorati -25°C dan -30°C, iyulda +5°C dan +7°C gacha kuzatiladi. Namgarchilik sharqdan g'arbga kamayib (300-600 mm) boradi. Mo''tadil iqlim mintaqasi katta maydonlarni egallaganligi uchun iqlimiy sharoiti turlicha, yog'in miqdori sharqdan g'arb tomonga kamayib boradi (1500-100 mm). Bu mintaqaga ko'proq dengiz iqlimi xos. Arktika sovuq havo massalarining ta'siri ham kuchli. Tropik iqlim mintaqasi yil davomida issiq bo'lib, Atlantika okeani havo massalarining hukmronligi sezilib turadi. Yozda namgarchilik ko'p bo'ladi. Faqat mintaqaning g'arbida (Kaliforniya yarimorolida) quruq, tumanli kunlarni kuzatish mumkin. Subekvatorial iqlim mintaqasi materikning eng janubiy tor qismida uchraydi. Bu yerda o'rtacha yillik harorat yuqori (+25°C) va namgarchilik ko'p (1500-200 mm). Tinch okeandan esadigan ekvatorial mussonlarning ta'sirida tog'larning g'arbiy yonbag'riga ko'p yog'in yog'adi. Yer usti suvlari uchta okean havzalariga va qisman berk havzaga bo'linadi. Asosiy daryo va ko'llari Atlantika, Shimoliy Muz okeani va qisman Tinch okean havzasiga tegishli. Materikning eng yirik daryosi Missisipi (hindular tilida «katta daryo»)dir. Bu daryo Qoyali tog'lardan, Markaziy va Buyuk tekisliklardan hamda Appalachi tog'idan boshlanadi. Missisipi daryosining o'rta qismida o'zidan uzun bo'lgan Missuri («loyqa daryo») irmog'i kelib quyiladi. Missurining deltasi har yili Meksika qo'ltig'i tomon 100 m o'sib boradi. Daryo qor-yomg'ir suvidan to'yinadi. Avliyo Lavrentiy daryosi quyi oqimida uzun va keng estuariy (lot. daryoning suv bosgan quyi qismi) hosil qiladi. Kordilyera tog'laridan boshlanib, Meksika qo'ltig'iga qo'yiladigan Rio-Grande daryosi bor. Materik ko'llari, asosan, muz hosil qilgan chuqurliklarda paydo bo'lgan. Beshta ko'l, ya'ni Yuqori, Guron, Michigan, yeri, Ontario ko'llari Buyuk ko'llar deb ataladi. Ular kattaligiga ko'ra, shu tartibda bir-biriga kAsqad bo'lib tutashgan. Faqat yeri va ...