Tarixiy geografiya kursiga kirish

Tarixiy geografiya kursiga kirish Reja: Mazkur fanni o'rganishga oid adabiyotlar haqida Tarixiy geografiya kursini vazifasi Kursning predmeti, ahamiyati Tarixiy geografiyaning rivojlanishini davrlarga bo'lish. Tayanch iboralar Tarixiy geografiya faniga oid fikrlar (San-Marten, Gettner, Anuchin, Isachenko va boshqalar); Kursning vazifasi, predmeti, ahamiyati; Geografiya; Turkiy geografiya fanining rivojlanishini davrlarga bo'lish haqida. Tarixiy geografiya fransuz geografi Vivoen dekan Sen-Martena tomonidan 1873 yil nashr qilingan. Ammo uni avtor o'z kitobida asosan geografik ochilishlar tarixiga etibor bergan xolos. (Ritter K.K. 1864). Chet el yirik mualliflaridan: Peshel, Gyunter, Krechmer, Olpser, Beyker va boshqalar ham geografik ochilishlar va sayyohlar to'G'risida yozish bilan cheklanganlar. Tarixiy geografiyaga oid fikrlar A.Gettnerni «Geografiya tarixi, uning mazmuni va metodlari» (geografiya, ee istoriya, suo'nost i metodq) nomli kitobida o'z aksini topgan. U kitobida muallif geografik bilimlar tarixiga oid juda yaxshi fikrlar bergan. Kitobda muallif jahon geografiya fanining eng qadimgi davridan XX asrning boshigacha bo'lgan ilmiy geografik tasavvurlar to'G'risidagi fikrlarga qisqa baho bergan. (Gettner. A.1930) Rossiyada geografiya tarixi masalalariga XVII asrdan boshlab Tatishev, M.V.Lomonosov XIX asrda P.P.Semenov-Tyan-Shanskiy tomonidan yaxshi etibor berilgan. Tarixiy geografiya kursini Rossiyada shakllanishida buyuk rus geografi D.N.Anuchinning xizmati beqiyosdir. Bu kurs 1885 yil fan sifatida birinchi marta prof. D.N.Anuchin tomonidan o'qitila boshlagan. Fanning asosiy vazifasi to'G'risidagi bilimlarni ko'rgazmali tushunchalar berishdan iborat ekanligini yozgan (D.N.Anuchin.). Akademik L.S.Berg yirik tarixchi-geograf sifatida baG'ishlangan «Rus geografiya fan tarixi ocherki» («Ocherki istorii russkoy geograficheskoy nauki») nomli kitobi (1923 yilgacha) va 1946 yilda yozilgan «Butun ittifoq geografiya jamiyatini 100 yilligi» («Vsesoyuznoe geograficheskoy obshestvo za sto let») asarida (1946 y.) bu fan muhim ahamiyatga ega ekanligini to'liq asoslab bergan. U asarlarida muallif chet el va rus geograflarini asarlariga baho berish bilan tarixiy geografiya fanini ilmiy ahamiyatga ega ekanligini isbotlab bergan. Isochenko A.G. tomonidan 1971 yilda nashr qilingan «Geografik fikrlarni rivojlantirish» («Razvitie geograficheskoy idei») nomli kitobida ham geografiya fan tarixiga oid masalalar yaxshi yoritilgan. hozirgi vaqtda bu kursning tashabbuskori Yu.G.Saushkin hisoblanadi. Uni 1976 yil nashr qilingan «geografiya fani tarixi va metodologiyasi» («Istoriya i metodologiya geograficheskoy nauke») va Geografiya fani o'tmishda, hozirgi vaqtda va kelajakda» («Geograficheskaya nauka v proshlom, nastoyao'im i budushem») nomli (1980) kitoblarida muallif tarixiy geografik masalalarni anchagina mukammal yoritib bergan. Mazkur fanning O'zbekistonda o'qitilishi va rivojlanishi haqida professor X. Hasanov R.U.Rahimbekov kabilarni xizmatlari kattadir. X.Hasanov «O'rta Osiyolik sayyoh olimlar» (1964 y) «Sayyoh olimlar» (1981) va R.Rahimbekov esa «O'rta Osiyo tabiatini geografik o'rganish tarixi» (1982 y) kabilarni xizmatlari kattadir. Shuningdek R.A.Yugay, Ts. Inagpmov va U. Obidov kabilarning ham o'rni bor. Mazkur fanga oid adabiyotlarda geografik kashfiyotlar to'G'risidagi masalalar juda ...