Toponimika va ilmiy atamashunoslik faning obyekti, predmeti, vazifasi geografiya uchun ularni bilishning zaruriyati Reja: Toponimika faning obyekti , predmeti, vazifasi Toponimikaning tayanch tushunchalari, ilmiy atamashunoslik Geografik nomlarni bilishning zaruriyati. Toponimika, toponim, urbonim, toponimst, etnonim, gidronim, oronim Geografik obyektlarning - materik okean, dengiz, qo'ltiq, ko'rfaz, tekislik, tog', shahar, qishloq, mamlakat, region va boshqa yer sharidagi obyektlarning nomlari - atoqli otlar bo'lib, ularni toponimika fani o'rganadi. Aslida geografik obyektlar ma'lum bir mazmunga ega bo'lib, ularning joylashuvi muayyan xususiyati, aniq bir xalq tilidan olingan so'z bo'lib muayyan tarixiy sharoit yoki voqiylik munosabati bilan atalgan. Yer sharidagi geografik obyektlar toponimikaning fan sifatida o'rganish obyekti. Geografik xaritalardagi va xaritalarga aks ettirilmagan mahalliy obyektlarning atoqli otlari toponimikaning o'rganish obyekti. Nomlarning paydo bo'lishi ularning tahlili, fanning predmeti. Har qanday fan boshqalaridan ko'pincha farq qiladigan qonun qoidalari , iboralar yoki alohida terminlari istifoda etadi. Chunonchi, geografiyada zona mintaqa iqlim meteorologiya, atmosfera, landshaft geografik qobiq kabi soz va terminlar aniq bir jarayon hodisa, qonun va tushunchalarni ifodalaydi. Bular geografiya ilmining ilmiy atamalari yoki terminlari ularning ma'no va mazmunini bilish ilmiy atamashunoslik hisoblanadi. Ilmiy terminlar ba'zan atoqli otli geografik obyektlarning nomidan terminga aylanishi mumkin. Geografik atamashunoslik gegrafiya faning aniq bir hodisasi yoki jarayonning mohiyatini ifodalagani uchun ularning ta'rifi va izohatini tuzish ilimiy geografik atamashunoslikning predmeti hisoblanadi. Qadimgi turkiy so'z bo'lgan adir tog' etagidagi muayyan yo'nalishga ega bo'lmagan tepaliklar marjonini bildiradi. Al'p o'tlog'i mintaqasi - lotincha o'zanli oq rangli tog' manosida bo'lib, baland tog'larning muzliklar yonidagi sero't maydonl;arini ifodalash uchun ishlatiladi. Al'p o'tlog'i mintaqasi - tog' o'rmondan balandlikdagi doimiy muzliklardan pastdagi maydonlarda joylashgan o'tloqlar bo'lsa, al'p relefi baland tog'lardagi sovuq nurash parchalangan qoyali rel'ef Al'p burmalanishi - eng keyingi geologik davrlarda - paleogin, neogen davrlarda burmalanish shakllangan baland tog'lar mintaqasiga nisbatan ishlatiladi. Iqlim muayyan joydagi ob-havo sharoitining uzoq davrlar - fasllar, yillar, o'n yilliklar ichida davriy tebranib turishini bildiradi. Iqlim qadimgi yunon tilidagi Klimat so'zining arabcha tilidagi tallaffuzi. Arestotel, Yevdons va boshqa antik davr (446-576) yunon olimlari Yerning shaklda bo'lganligidan Yer kengliklarida Kunduz yoritilish va isitilish mintaqalarini ifodalash uchun ishlatganlar. Egilish qiyshayish manosidagi klimat so'zi Quyosh nurlarining turli kengliklarda bir xil burchak bilan tushmasligi va shuning natijasida kunduzning uzunligi o'zgarib, isitish burchak tushush burchagining tikligi kamayishi bilan kamayib borganligini ifodalash uchun ishlatilgan. Quruqlikdagi geografik obyektlar - tog' daryo tekislik ko'l, qirlar, buloqlar, va boshqa nomlarning makonda va vaqt moboynida mujassamlashuvi haqida bilim berish o'quv fani fazifasiga kiradi. Tabiiy va ijtimoiy iqtisodiy obyektlarning nomlari malum makonda hududda va akvatoriyada va muayyan davrlarda ...

Joylangan
14 May 2024 | 11:59:26
Bo'lim
Geografiya
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
22.62 KB
Ko'rishlar soni
91 marta
Ko'chirishlar soni
2 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
28.03.2025 | 18:15
Arxiv ichida: doc
Joylangan
14 May 2024 [ 11:59 ]
Bo'lim
Geografiya
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
22.62 KB
Ko'rishlar soni
91 marta
Ko'chirishlar soni
2 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
28.03.2025 [ 18:15 ]
Arxiv ichida: doc