Hind - Gang pasttekisligi

Hind - Gang pasttekisligi. Himolay tog'lari yetaklarida Osiyoning katta olyuvial tekisliklaridan bo'lgan Hind - Gang pasttekisligi joylashgan. Bengal sohilidan Arabiston dengizigacha 300 km. uzunlikka 250-350 km kenglikka ega. Pasttekislik dengiz sadhidan ozroq baland. Hind va Gang daryolari oralig'idagi suvayirg'ich 270 m balandlikka qolgan joylarining balandligi 100 m dan kam. Gang daryosi deltasidagi Kalkuta shahri dengiz sathidan 6 m balandda turadi. Pasttekislikni shimol va g'arbdan Himolay hamda Beljuston tog'lari janubdan Hindiston yarim orolining yassi tog'lari bilan o'ralib, turadi. Pasttekislik zaminida qadimgi Hindiston platformasi joylashgan. Himolay tog'lari etaklarida platformaning chekkasi cho'kkan usti kovak jinslar bilan qoplangan. Platformaning bir qismi pasttekislikning sharqida Braxmaputra daryosi quyi qismida uncha baland bo'lmagan Shillang m assivi ko'rinishida yuzasiga chiqadi. Tekislik sharqda Bengaliya qo'ltig'i yaqinida Gang va Braxmaputra daryolarining maydoni 800 km ga teng bo'lgan deltasi bilan tugaydi. Delta yuzasini ko'plab tarmoqlar kesib o'tgan va dengizga tutash qismi juda botqoqlashgan hind daryosi ham Arabiston dengiziga quyilish joyida kichikroq delta hosil qiladi. Pasttekislikni g'arbiy qismi zilzila vaqtida pasaygan va kach sho'r botqoqligi hosil bo'lgan. Gang va Braxmaputraning quyi oqimidan pasttekislik Bengali deb Pastekislikni Braxmaputra bo'ylab cho'zilgan qismi Shillong massivi bilan birga Assom deb ataladi. Gangning yuqori qismi bo'ylab Gang pasttekisligi joylashgan. Hind pastekisligini yuqori qismi Pandjand daryosi havzasi Panjob deb yuritilaid. Hind daryosining o'rta va quyi oqimlari bo'yidagi tekislik Sind deb ataladi. Hind daryosini sharqda Tar cho'li joylashgan. O'lkaning hamma qismlari nomigagina boshqacha bo'lmasdan tabiiy sharoitlari ham boshqachadir. Tafovutlar zaminida yog'in miqdorining keskin dfarq qilishhi turadi. Bengaliya va Assom pasttekisliklari issiq va sernam joylar. Yozgi musson Bengaliya qirg'oqlarida Hind havzasi ustidagi past bosimli oblastiga tortiladi va shimoliy-g'arbiy yo'nalishga o'tadi. Ekvatorial dengiz havzasi bilan kontenintal havo oralig'idagi frontning seklon faoliyati tufayli iyundan noyabrgacha juda ko'p yomg'ir yog'adi. Yomg'ir har kuni yog'masdan vaqti-vaqti bilan qatiq jala bo'lib yog'adi. Bir kunda 500 mm gacha yog'in tushushi mumkin. Siklon massivining janubiy yonbag'rida 1358 m balandlikdagi cherapunjada yozgi bir oyda 2500 mm dan ortiq yog'in tushushi mumkin. Yillik yog'in miqdori bu yerda 1100 mm Shillong massivida 1401 m balandlikdagi yangi meteotansit mausinramda o'rtacha 11386 mm 1966 yda 15312 mm yog'in tushgan. Bengaliyada 200 mm dan ortiq yomg'ir yog'adi. Shimoli-g'arbda tomon yog'in miqdori kamaya boradi. 1200-1500 mm hamma yerda yog'inning 80% dan ortig'i yozgi musson vaqtiga to'g'ri keladi. Yozgi musson boshlanishi oldidan may oyida harorat ayniqsa yuqori bo'ladi. Bu vaqtda sutkalik o'rtacha eng salqin oyning o'rtacha harorati +20 gradus ga yaqin. Pasttekislikda Gang va Braxmaputradan tashqari ularning ko'plab irmoqlari ham oqadi. Yog'ingarchilik davrida ular toshadi, ...