Jahon xo'jaligi va ilmiy texnika inqilobi

Jahon xo'jaligi va ilmiy texnika inkilobi. Reja: 1. Butun jahon xo'jaligi va uning tarkibi. 2. xalqaro geografik mehnat taqsimoti. 3. Jahon xo'jaligining geografik modeli. 4. FTRni asosiy xususiyatlari va tarkibiy qismlari. 5. Texnika va texnologiya: taraqqiyotning ikki yo'li. 6. Ishlab chiqarish taraqqiyotining oltita asosiy yo'nalishi. Mavzuni maqsadi: sanoat ishlab chiqarishni yetakchi tarmog'i ekanligi, tarmoqlarda aholini bandligi, mamlkatlarning eksport salohiyatini ortib borishida sanoat tarmoqlarini ahamiyati. 1. Butun jahon xo'jaligi va uning tarkibi. Hozirgi zamon butun jahon xo'jaligida dunyodagi barcha mamlakatlarning milliy xo'jaliklari kiradi. Uning tarkib topishi uzoq davom etgan tarixiy jarayon bo'lib, sanoat va qishloq xo'jaligi ishlab chiqarish transport va iqtisodiy aloqalarning rivojlanishi bilan bog'langan. Butun jahon xo'jaligining tarkib topishi uchun feodalizm davri oxirlarida, dastlab kapital to'planishi davridayoq bazi bir shart sharoitlar vudjudga kelgan. Butun jahon xo'jaligining tarkib topishi asosan kapitalizm davrida, asosan uning imperializmga o'tish davrida yani XIX asr va XX asrlar chegarasida ro'y bergan. Butun jahon xo'jalik sistemasining rivojlanishida hamma dunyoning siyosiy kartasining tarkib topishi bo'lgani kabi, oktyabr inqilobi burilish nuqtasi bo'ldi. Bizning davrimizdagi butun jahon xo'jaligi bir xil xo'jalik sistemasidan iborat emas. jahon xo'jaligi bir biridan prinsipial Farg'ona davlat universiteti qiluvchi iqtisodiy onuniyatlar asosida rivojlanuvchi ikki xo'jalik sistemasining - rivojlangan va rivojlanayotgan xo'jalik sistemalarini o'z ichiga oladji. Lekin bilan u ikki sistema bir-biridan butunlay ajralgan ema emas. Jahon bozorining paydo bo'lishi, transportning va mashinalashgan sanoatning rivojlanishi jahon xo'jaligini shakllanishida asosiy omil o'ladi. Jahon xo'jaligi dunyodagi barcha ma'lumotlarning butun jahon iqtisodiy munosabatlari orqali bir-biri bilan bog'langan milliy xo'jaliklarning tarixiy tarkib topgan uyg'unligidir. 2 xalqaro geografik mehnat taqsimoti. Geografik mehnat taqsimotining ikki asosiy turi- rayonlararo turi va xalqaro turi bor. Bir mamlakat doirasida rivojlanadigan va uning turli qismlarini bir-biri bilan bog'laydigan mehnat taqsimoti rayonlararo geografik mehnat taqsimoti deb ataladi. Bu mehnat taqsimoti tarixan ibtidoiy jamoa tuzumi davridayoq paydo bo'lgan, lekin faqat rivojjlanayotgan davrida uzil-kesil tarkib topgan. Rivojlanishning muayyan byuosqichida markazlashgan yirik davlatlar, mustamlakachi imperiyalar tashkil topa boshlagan. Kapitalizm keng quloch yoza borgan sari, sanoat transport aholining tashqi migratsiyasi va shu kabilar o'sa borgan sari, mehnat taqsimoti milliy davlatlar chegarasidan tashqari chiqib, xalqaro ahamiyat kasb etadi. xalqaro geografik mehnat taqsimoti ayrim mamlakatlarning muayan xil mahsulotlar xom ashyo va tayyor buyumlar ishlab chiqarishga ixtisoslashida vaularning almashishida o'z ifodasini topadi. xalqaro geografik mehnat taqsimoti butun j jahon xo'jaligi doirasida rivojlanib, ayrim mamlakatlarning milliy xo'jaliklarini o'zaro bog'laydi. Rayonlararo va xalqaro geografik mehnat taqsimotining tarkib topishi progressiv va shu bilan birga, muqarrar jarayondir. Ayrim rayon va mamlakatlarning biror xil sanoat yoki qishloq xo'jaligi tovarlari ishlab ...