Meksika, (Meksika Qo'shma Shtatlari) geografik ma'lumot

Meksika. (Meksika Qo'shma Shtatlari) REJA: Iqtisodiy-siyosiy geografik o'rni. Tabiiy sharoiti va resurslari. Aholisi. Davlat tuzumi. Xo'jaligi: A) Sanoati. B) Kishloq xo'jaligi. V) Transporti. Tashqi iqtisodiy aloqalari. Hududi- 1958201 km2 Aholisi- 104,9 mln. kishi (2003) Poytaxti- Mexiko 1. Iqtisodiy-siyosiy geografik o'rni. Meksika Shimoliy Amerika materigining janubiy qismida joylashgan bo'lib, unga Tinch okeanidagi bir qancha orollar va Kaliforniya qo'ltig'i qaraydi. Mamlakat shimoldan AQSH bilan janubda Beliz va Gvatemala bilan chegaradosh. Meksikaning g'arbiy qirg'og'ini Tinch okean, sharqiy qirg'og'ini Meksika qo'ltig'i va Karib dengizi suvlari yuvib turadi. 2. Tabiiy sharoiti va resurslari. Meksika tog'li mamlakat: uning hududining yarmidan ko'prog'i 100 metrdan baland hududlarda joylashgan. Mamlakat hududining katta qismini G'arbiy Syerra-Madre Vulkanik Syerra Madre va Sharqiy Syerra-madre tog'lari tog' tizmalari bilan o'ralgan Meksika yassi tog'ligi egallaydi. Mamlakat hududining kattaligi, tog' relyefining keng tarqalganligi xilma-xil tabiiy sharoit va resurslarning hosil bo'lishiga sabab bo'lgan. Meksika rux, simob, marganes rudalari, mis, polimetall rudalari kabi18 turdagi minerallar qazib chiqarish bo'yicha dunyoning yetakchi o'nlik mamlakatlar guruhiga kiradi. Mamlakatda iqtisodiyot uchun muhim bo'lgan neft (14 mlrd tonna) va tabiiy gazning (2 trln m3 dan ortiq) yirik zahiralari topilgan. Asosiy neft konlari Meksika qo'ltig'i qirg'oq bo'yida va janubdagi Chyapas va Tabasko shtatlarida joylashgan. 1970 yillarda mamlakatning Kampeche qo'ltig'i rayoni shelyefida va Chekontepek rayonidagi shimoliy quruqlikdan yangi boy neft konlari ishga tushirildi va natijada Meksika neft zahiralari va uni qazib chiqarish bo'yicha dunyoda oldingi o'ringa chiqib oldi. Mamlakatda asosiy ko'mir zahiralari Koauila va Oaxaka shtatlarida topilgan. Uranning asosiy konlari mamlakatning Chiuaua, Nuevo-Leon, Durango shtatlarida aniqlangan.Temir rudasi esa Durango shtatining Serro-de-Merkado konlaridan va Chiuaua shtatining Laperla konlaridan qazib olinmoqda. Meksika marganes rudalarining zahiralari bo'yicha Lotin Amerikasida Braziliyadan keyin ikkinchi o'rinni egallaydi. Marganes asosan Idalgo shtatining Molango konidan qazib olinmoqda. Bundan tashqari Meksikada kobalt, titan, nikel va simob kabi nodir va rangli metallarning yirik konlari aniqlangan. 3. Aholisi. Hozirgi mamlakat aholisining katta qismini ispan va xindu millatlarining aralashuvidan kelib chiqqan meksikaliklar tashkil etadi. Bundan tashqari Meksikada 40 dan ortiq xindu qabilalari va xalqlari (aholining 29 foizi) yashaydi. Ulardan eng yiriklari asteklar, mayyalar, otamilar, sapoteklar hisoblanadi. Ilgari mamlakat aholining o'sish sur'ati bo'yicha (3,5 foizi) dunyoda oldingi o'rinlardan birini egallar edi, so'nggi yillarda mamlakatda amalga oshirilgan demografik siyosat natijasida aholining o'sish sur'ati sezilarli kamaydi. Aholining tug'ilish koeffisenti har 100 kishiga 28 kishi, o'lim koeffisenti 5,5 kishiga to'g'ri keladi. Mamlakatda har bir aholining umri 70 yoshgacha uzaydi, biroq Meksika dunyodagi eng «yosh» mamlakatlardan biri bo'lib qolmoqda (jami aholi tarkibida 15 yoshgacha bo'lgan yoshdagilar-38 foizni tashkil etadi) Iqtisodiy faol ...