O'zbekiston geografik o'rni, xo'jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari

O'zbekistonning geografik o'rni, xo'jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari. II. Maqsad: Talabalarga O'zbekistonning geografik o'rni, tabiiy sharoiti, xo'jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari haqida bilim va tushunchalar berish. II. Ko'zda tutilgan natijalar: Mavzu asosida ko'zda tutilgan tushuncha va bilimlarni singdirishdan iborat. IV. Mavzu rejasi: 1. O'zbekistonning geografik o'rni va tabiiy resurslari. 2. Aholisi 3. Xo'jaligining umumiy tahrifi. V. Mavzuni tayanch iboralari: O'zbekistonning geografik o'rni, tabiiy sharoiti, aholisi va iqtisodiy aloqalari haqidagi bilim va tushunchalarni talabalarga singdirishdan iborat. VI. Matn: mamlakatimiz maydoni 447,4 ming km.kv.maydonining kattaligiga ko'ra u xamdo'stlik mamlakatlari orasida Rossiya Federatsiyasi, Qozog'iston, Ukraina va Turkmanistondan keyinda turadi. O'lkamiz shimoli-g'arbdan, janubi - sharqqa cho'zilgan bo'lib, g'arbdan sharqqa , shimoldan janubga ga cho'zilgan. O'lkamiz shimolda Qozog'iston bilan, janubda Amudaryo orqali Afg'oniston bilan o'ralgan. G'arbiy va Sharqiy tomonlari Qirg'iziston, Tojikiston va turkmaniston bilan chegaradosh. Mamlakatimizchegaralarining muhim xususiyatlaridan biri ularning aksariyati quruqliklar orqali utishidir. Bu holat qo'shni mamlakatlar bilan xilma-xil iqtisodiy aloqalarni amalga oshirishga qulaylik yaratadi. Mamlakatimiz hududining turli geologik davrlarda paydo bo'lganligi hilma xil tabiiy boyliklarning hosil bo'lishiga sabab bo'lgan. O'lkamiz qilg'i-energetika rudali boyliklar, qurilish boyliklar, yer boyliklar, iqlimiy boyliklar (agroiqlim), tuproq o'simlik, hayvonot boyliklarimizning katta zaxiralari bor. Yoqilg'i - energetika boyliklarimiz bo'lgan tabiiy gaz va neftning bir qancha konlari bor.ularni asosiy konlari Farg'ona, Surxandaryo, Qashqadaryo - Buxoro iqtisodiy rayonlarida joylashgan. Masalan: Farg'ona hududida Sux, Olamushuk, Polvontosh, Chimyon, Sho'rsuv, Mingbuloq va boshqa konlari bor. Surxandaryo - Buxoro hududlarida Sho'rtan, muborak, Uchqir, Jarqoq, Ko'kdumaloq, Gazli konlari bor. Tabiiy gaz zaxirasi jihatidan mamlakatimiz Rossiya, Turkmanistonda keyin MDX davlatlari orasida 3 - o'rinda turadi. Ko'mir o'lkamizda mahalliy ahamiyatga ega. Ularni eng muhimlari Angren, Surxandaryo, (Sharg'un, Boysun) konlaridir. Rudali boyliklardan temir rudasining zaxirasi ko'p emas. Uning ahamiyatlisi Sulton Uvays tog'ida (Qoraqalpog'istondagi). Uning tarkibida Nikel, Xrom, platina va boshqalar bor. Bu boyliklarimiz Nurota, Chotqol, Mingbuloq hududlarida tarqalgan. Shuningdek Marganets, Zarafshon tizmasi, Korjantov, Morg'uzor tog'larida bor. O'zbekiston rangdor metallarga xam boy. Mis rudasining zaxirasi jihatidan MDX davlatlar orasida Qozog'iston va Rossiyadan keyin 3-o'rinda turadi. Masalan, Olmaliq, Qalmoqqir, Dalpniy, Sarichekuv konlari shular jumlasidandir. Polimetallning Nurota tizmasidagi Uchqulov, Qurama tizmasidagi konlarida polimetall rudasi tarkibida vismut va kumush uchraydi. O'zbekiston sifvti va zaxirasi bo'yicha dunyo ahamiyatiga ega bo'lgan oltinga boydir. Uning muhim konlari Qizilqumdagi Muruntov, Ko'kpatos, Chotqol-Qurama tog' tizmasidagi Sarichekuv, Ko'chbuloq, va Chodak, Nurota tizmasidagi Marjonbuloq, Zarmiton va boshqalardir.hozircha Muruntov, Marjonbuloq, Qo'chbuloq va Chodak konlaridan oltin qazib olinmoqda. Alyuminiy xom ashyosi bo'lgan kaolin Angren ko'mir koni qatlamlari tagida qalinligi dan gacha uchraydi. Ammo bu kon xali ishga tushirilgan emas. Kaolindan hozircha ...