O'zbekistonning mashinasozlik kompleksi

O'zbekiston mashinasozlik kompleksi reja: Mashinasozlik nima? O'zbekistonda mashinasozlikning rivojlanishi. Mashinasozlik soahsida xalqaro hamkorlik. MAVZUNING MAQSADI: Mashinasozlik sanoatining ahamiyati va uning rivojlanish davrlari. Rivojlanish sohasida xalqaro hamkorlik maalalarni o'rganish va bilish. Mashinasozlik kompleksi, mashinasozlik va metallni qayta ishlovchi sanoatlaridan iborat bo'lib, mashinasozlik og'ir sanoatining eng yirik va yetakchi tarmog'idir. Uning ahamiyati, eng oldin, hozirgi zamon fan-texnika taraqqiyoti yutuqlarini qishloq xo'jaligining barcha tarmoqlarida joriy qilish, mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarish jarayonlarini texnika jihatidan qurollantirish yoki mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish mahsulot sifatini yaxshilash hamda ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligini ko'tarishda muhim rol o'ynaydi. Shuning uchun ham mamlakat iqtisodiyoti umumiy taraqqiyoti darajsi mashinasozlikning rivojlanish darajasi bilan belgilanadi. O'zbekiston mashinasozlik sanoati, Vatan urushidan oldin, urushdan keyin va urush vaqtida ham keng rivojlangan. Ulug' Vatan urushigacha mashinasozlik asosan Respublikaning mahalliy ehtiyojlarini qondirishga asolangan vazifani bajarish hamda mintaqa ahamiyatiga ega bo'lish darajasida rivojlandi. Chunki O'zbekiston MDH davlatlarini asosiypaxta bazasi edi. Shuning uchun u davrda barpo bo'lgan sanoat korxonalari qishloq xo'jalik, jumladan, paxtachilik bilan bog'liq mashinasozlik tarmoqlari ham uch guruhga bo'linadi: 1) paxtachilik majmuini mexanizatsiyalashtirishga xizmat qiladigan mashina va uskunalar ishlab chiqarish 2) irrigatsiya - melioratsiya mashinasozligi 3) paxtani qayta ishlab bilan bog'liq mashinasozlik tarmoqlari. Elektrotexnika mashinasozligining yirik korxonalari Toshkent elektrotexnika va kabelp zavodlari, Chirchiq va Namangan transformator zavodlari, Andijon Elektr apparati va Elektr dvigatel, Qo'qon elektr mashinasozligi zavodlari va boshqalar. Respublika elektrotexnika mashinasozligi korxonalari ikkita ishlab chiqarish texnika birlashmasi tarkibiga kiradi. Mashinasozlik tarmoqlarining bundan keyingi taraqqiyoti asosan xorijiy mamlakatlar hamkorligida va ilg'or ishlab chiqarish texnologiyasi asosida olib boriladi. Hozirdayoq shu yo'l bilan qurilgan ayrim korxonalar, ujmladan, Toshkentdagi bir marta ishlatiladigan shpritslar o'quv komppyuterlari, televizor va videomagnitofonlar va boshqalar mahsulot bera boshladi. Mustaqil O'zbekiston iqtisodiyotining keyingi taraqqiyoti mashinasozlikning boshqa bir qator tarmoqlarini ham shu yo'sinda tashkil etish va rivojlantirishni talab qiladi. Janubiy Koreyaning DEU, Germaniyanig Mersedes-Bens kompaniyalarining Asaka va Do'stlik shaharlarida zamonaviy avtomobillar ishlab chiqaradigan zavodlarni qurish yuzasidan boshlangan ishlari ham tarmoqning shahdam rivojlanishini taominlaydi. Haydaladigan erlarni asosiy qismi Farg'ona, Zarafshon, Chirchiq, Ohangaron, Qashqadaryo, Surxondaryo, Xorazm vodiylarida, Yaylovlarning ko'pchiligi Navoiy, Buxoro, Qashqadaryo, Qoraqalpog'iston hududlarida joylashgandir. Agrosanoat kompleksi Respublika xalq xo'jaligini asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi. Agrosanoat kompleksning birinchi tarkibiy qismi qishloq xo'jaligi ishlab chiqarish qurollari bilan taominlaydigan sanoat tarmog'i ikkinchi, asosiy tarkibiy qismi qishloq xo'jaligining o'zi va uchinchi tarkibiy qismi qishloq xo'jaligi mahsulotlarini qayta ishlaydigan sanoat tarmoqlaridir. ASK oldida Respublika aholisini oziq-ovqat va yengil sanoatni xom ashyo bilan taominlash vazifasi turadi. ASK tarmoqlarida Respublika iqtisodiy faol aholisining 45-47 % qismi ishlaydi. Bu sohaga O'zbekiston Respublikasining mustaqil bo'lgandan keyin juda katta eotibor ...