Sharqiy Qozog'iston iqtisodiy rayoni

Sharqiy qozog'iston iqtisodiy rayoni Reja: Sharqiy Qozog'istonning geografik o'rni, chegaralari, maydoni. Tabiiy sharoiti va resurslari. Aholisi va mehnat resurslari. Xalq xo'jaligi. Shaharlari. Tayanch iboralar: Geografik o'rni, chegaralari, relyefi, iqlimi va suv resurslari, tuproqlari, qazilma boyliklari, sanoati, qishloq xo'jaligi, transporti, shaharlari. Sharqiy Qozog'iston va Semipalatinsk viloyatlarini o'z ichiga oladi.Maydoni 277 ming km kv.Aholisi 1772 ming kishi. Maydoni jihatidan Respublikadagi eng yirik rayon hisoblanadi.U Respublika umumiy maydoninig 10% ini egallaydi.Irtish daryosining yuqori qismida joylashgan.Sharqiy Qozog'istonning geografik o'rni juda qulay.Geografik o'rnining qulayligi shundan iboratki,rayon hududida polimetall rudali qazilma boyliklariga boy bo'lgan rudali va janubiy Oltoy tog'lari joylashgan.Oltoybo'yi,Irtishbo'yi cho'llari Respublikadagi eng yaxshi qishloq xo'jalik ekinlari ekiladigan rayon hisoblanadi.Irtish daryosi iqtisodiy rayon hududini janubiy-sharqdan,shimoliy-g'arbga tomon kesib o'tadi va u G'arbiy Sibirning neftga boy rayonlarini Qozog'istonning temir yo'llari bilan bog'laydi. Markaziy Qozog'istondan farq qilib,Sharqiy Qozog'iston tabiati juda xilma-xildir.Bu yerda tekisliklar,keng katlovinalar,tog' oldi rayonlari va o'rtacha, baland tog'lar keng tarqalgan,Umuman Sharqiy Qozog'istonning tabiati bu yerda tog'-kon va qayta ishlash sanoatini rivojlantirish uchun qulay.Tog'dan oqib keluvchi arzon elektr energiyasini olish imkoniyatini beradi.Iqtisodiy rayonning qulay tabiiy sharoiti qora va kashtan tuproqlari dehqonchilikni,adir va tog' yaylovlari chorvachilikni rivojlantirish imkonini beradi. Sharqiy Qozog'iston qurilish materiallariga boydir.Rayonda tosh,gips,bo'yoq olishda ishlatiladigan har xil materiallarga boy.Rayon uhdudida Zaysan,Markakul,Alakul va Sassiqko'llar joylashgan vaular baliq ovlash ahamiyatiga ega.Iqtisodiy rayonning shimoliy sharqi mineral tuzlarga,shu jumladan osh tuziga boy hisoblanadi. Sharqiy Qozog'iston aholi soni jihatidan Respublika iqtisodiy rayonlari ichida oxirgi o'rinni egallaydi.Rayonda Respublika aholi zichligidan 115 yashaydi.Aholi zichligi Respublika aholi zichligidan biroz ko'p va u 1km kv ga 6,3 kishini tashkil qiladi.Aholi eng zich Rudali Oltoy,eng kam Oltoyning baland tog' qismi hisoblanadi. Xo'jaligi. Iqtisodiy rayon xo'jaligining Rudali Oltoy hal qiluvchi rol o'ynaydi.Rudali Oltoy Respublikada dastlabki rangli metall qazilma boylilarini o'zlashtirgan rayon hisoblanadi.Bu yerda XVII asrning 20-yillaridan boshlab rangli metallar qazib olina boshlagan edi.XIX asrning oxiriga kelib Sharqiy Qozog'istonda qazib oluvchi sanoat bilan birgalikda qayta ishlovchi sanoat tarmoqlari ham rivojnana boshladi.Qayta ishlovchi sanoat tarmoqlari ichida un-tegirmon va jun xovish sanoati taraqqiy etdi.Bu yerda uncha katta bo'lmagan terini qayta ishlash po'stini tikish,moy quydirish,sovun pishirish korxonalari mavjud edi. Urushdan oldingi va urushdan keyingi yillarda markaziy Qozog'iston rsepublikadgi ko'p tarmoqli qishloq xo'jaligiga ega bo'lgan asosiy sanoat rayonlaridan biriga aylandi.sharqiy Qozog'iston xalq xo'jaligining rivojida bu yerga temir va avtomobil yo'llarining o'tkazilishi hal qiluvchi rol o'ynaydi. Sharqiy Qozog'istonning hozirgi xalq xo'jaligi uchun og'ir hamda agrosanoat majmualarining taraqqiy etganligi xarakterlidir.Iqtisodiy rayon sanoatida yetakchi tarmoq rangli metallarurgiya sanoati hisoblanadi.Ushbu tarmoq ichida qo'rg'ohsin-rux qazib olish energiya va energiyyani ko'p talab qiluvchi titan va magniy sanoati asosiy o'rinni ...