Qadimgi davr O'rta Osiyo tarixiy geografiyasi

Mavzu:Qadimgi davr O'rta Osiyo tarixiy geografiyasi. Reja: 1. Yunon tarixchilarining O'rta Osiyo tabiat i haqidagi tarixiy geografik ma'lumot l ari . 2. Rim tarixchilarining O'rta Osiyo tabi at i haqidagi tarixiy geografik ma'lumotlari . 3. O'rta Osiyoning qadimgi davridagi xal qlari va madaniyat i . 4. Ahmoniylar xukumronligi davri dagi O'rta Osiyo tarixiy geografiyasi. 5. Makedonskiy yurishlari davri da O'rta Osiyo. 6. O'zbek davlatchiligi Kushonlar davrida. O'rta Osiyo g'arbda Kaspiy dengizi, janub va sharqdan Eron Islom Respublikasi , Afg'oniston va Xitoy Xalq Respublikasi , shilomdan 45032shimoliy kenlik bilan chegaral anuvchi ul kan hududda joylashgan bo'lib, jami 1 mln. 984 ming kv. km. ni tashkil etadi . Bu o'l ka qadimiy tsivilizatsiya markazlaridan biridi r va yirik imperiya tarkibida jahon siyosiy hamda iqt i sodiy tarihida katta o'rin tutgan. qadimgi g'abr va Sharq o'rtasi dagi iqt i sodiy savdo al oqal arida muhim vosi tachilik vazifasini bajargan. O'rta Osiyo haqida geografi k, jumladan kattegrafik tasavvurl ar tarihi ham ancha qadimgi , aniqrog'i ant i k davrdan boshlanadi. O'rta Osiyo to'g' risidagi dast l abki kattografik ma'lumotlar ant i k davrning tsivilizatsiya markazlari bo'lish qadimgi Yunoniston va qadimgi Rimda yozilgan manbalarda uchraydi. Chunki ant i k davrmamlakatl ari Sharqningko'pl ab mamlakat l ari bilan ijt imoiy iqtisodiy va madaniy aloqalar bo'l gan, shu tufayli o'z tarihiy geografik va kattegrafik tasavvurl arini kengayt irganlar va boyi tganlar.Gerodot, Strabon, Klavdiy, Ptol emey va boshqa antik davr mualliflarining aslardagi O'rta Osiyoning ilk tarihi tattografiyasiga oid malumotlarni uchratishimiz mumkin. Chunonchi , Gerodot (mil . avv. 484-425 yillar) o'zining Tarix asarida ko'spiy dengizdan sharqqa bepayon kenliklar mavjudligi haqida ma'lumot beradi . U Kaspiy (Girkan) dengizi yopi q havza deb, uning ko'lami haqi da shunday fikr yuri tadi: Uzunligini eshkakli kemada 15 kunda, kengligini esa hammasi bo'lib, 8 kunda suzib, o'tish mumkin. Araks (Amudaryo) haqida ma'lumot berib, Gerodot: Araks, ayt i shlaricha, Isterga qaraganda kattaroq va (boshqa daryolarga ko'ra) ki chikroq, Lesbos kattaligidan ko'plab orollarga ega Araks Matiyonlar yurt i dan oqib keladi . Gindis (Hind) daryosi ham o'sha erdan oqadi ,-deb qayd etgan. R.E.Lentsning fikri ga ko'ra, Gerodo yozgan Araks daryosi Si rdaryo yoki Taj an daryosi bo'lishi kerak. Ammo ko'pl ab olimlarning fikriga ko'ra, u Amudaryodi r. Gerodot Amudaryoning bir o'zani (O'zboy) Kaspiyga quyilgan deb o'ylagan bo'l sa kerak. Professor A.Sa'dullaev ham Araks bu Amudaryo, Matiyon tog'l ari , Gerodotning tushunishicha, Pomiр yoki Hinduqush t i zmalari dir, chunki tarihning (Gerodotning) ayt ishicha, Matiyon tog'l ari ...