Iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar

Iqtisodiyjinoyatlar-milliyiqtisodiyotga,uningtarmoqlariyokisohalarigaziyonyetkazadigan yokiziyonyetkazishimumkinbo'lganvajinoyatqonunidanazardatutilganijtimoiyxavfliqilmish (harakatyokiharakatsizlik).Bundayjinoyatlarningsodiretilishinatijasidajamiyat,jamoat birlashmalariyokiayrimfuqarolargamoddiyziyonyetkaziladi,jamiyatningiqtisodiynegizlariga tajovuzqilinadi.Ijtimoiyjinoyat-ga:1)o'zgalarmulkinitalon-tarojqilish;2)o'zgalarmulkinitalon- tarojqilishbilanbog'liqbo'lmaganji-noyatlar;3)iqtisodiyotasoslarigaqarshijinoyatlar;4) xo'jalikfaoliyatisohasidagijinoyatlarkiradi.Moddiyne'matlari.ch.vamehnatmahsulibo'lgan boyliklarnitaqsimlashsohasidagiijtimoiymunosabatlargatajovuzqiluvchijinoyatlardaneng xavflisio'zgalarmulkinitalon-tarojqilishhisoblanadi.O'zgalarmulkinio'zlashtirishusuligako'ra, O'zbekistonRespublikasiJKdatalon-tarojqilishning:bosqinchilik,tov-lamachilik,talonchilik, o'zlashtirish(rastrata),firibgarlik,o'g'rilikkabishakllariajratilgan(164-169-moddalar).Talon- tarojningpredmetamoddiyqiymati,pulbahosigaegabo'lganvao'zgalarmulkihisoblanganpul, qimmatbahoqog'ozlarvash.k.dir.O'zgalarmulkinitalon-tarojqilishbilanbog'liqbo'lmagan jinoyatlargaaldashyokiishonchnisuiiste'molqilishyo'libilanmulkiyzararyetkazish,jinoiyyo'l bilantopilganmulkniolishyokio'tkazish,mulkniqo'riqlashgavijdonsizmunosabatdabo'lish, mulkniqasddannobudqilishyokiungazararyetkazish,axborotlashtirishqoidalarinibuzishkabi qilmishlarkiradi(O'zbekistonRes-publikasiningJK,170-174-moddalar).Iqtisodiyotasoslariga qarshijinoyatlarsirasigaO'zRmanfaatlarigaxilofravishdabitimlartuzish,qalbakipulyoki qimmatliqog'ozlaryasash,ularnio'tkazish,valyutabilanqonungaxilofravishdamuomalaqilish, chetelvalyutasiniyashirish,soxtatadbirkorlik,soxtabankrotlik,bankrotlikniyashirish,bojxona to'g'risidagiqonunlarnibuzish,ranglimetallar,ularningparchavarezgichiqitlarinitayyorlash, olish,ulardanfoydalanishhamdaularnisotishqoidalarinibuzishkabilarkiradi.Xo'jalikfaoliyati sohasidagijinoyatlaresasifatsizmahsulotchiqarishyokisotish,etilspirtli,alkogollimahsulot vatamakimahsulotlariniqonungaxilofravishdai.ch.yokimuomalagakiritish,savdoyoqi vositachilikfaoliyatibilanqonungaxilofravishdashug'ullanish,savdoyoqixizmatko'rsatish qoidalarinibuzishfaoliyatibilanlitsenziyasizshug'ullanish,qonungaxilofravishdaaxborot to'plash,unioshkorqilishyokiundanfoydalanish,raqobatchilikniob-ro'sizlantirishkabilardan iborat. I.j.uchunjavobgarlikmasalasidaJinoiyja'zolarningliberallashtirilishimunosabatibilan O'zbekistonRespublikasiJinoyat,Jinoyatpro-sessualvaMa'muriyjavobgarlikto'g'risidagi kodekslarigao'zgartirishlarvaqo'shimchalarkiritishto'g'risi-dagiO'zRqonuni(2001-yil18 okt.)gaasosanko'proqiqtisodiyta'sirchoralariniqo'llashnazardatutilgan.Mazkurqonunda ozodlikdanmahrumqilishjazosio'rnigako'proqjarimajazosiniqo'llashbelgilangan.Bundan tashqari,I.j.gajazotayinlashdaja-zoniog'irlashtiruvchiholatlargaalohidae'tiborberilgan. Shuningdek,yetkazilganzararningvaundankelibchiqqanoqibatningxususiyatihamhisobga olinishiqaydetilgan.Yuqoridagiqonungabinoan,JKgajabrla-nuvchibilanyarashganlik munosabatibilanjinoiyjavobgarlikdanozodqilishninazardatutuvchi66-moddakiritildi.Ushbu moddagaI.j.danbirnechtasikiritilganbo'lib,ungako'rashaxsushbuturdagiqilmishlarni1- martasodiretgan,o'zaybigaiqrorbo'lgan,yetkazilganzararniqoplaganvajabrlanuvchibilan yarashganbo'lsa,jinoiyjazodanozodqilinishinazardatutilgan. MirzayusufRustamboyev.[1] ...