Jinoyat huquqi tushunchasi. Jinoyat qonunlari

Jinoyat huquqi tushunchasi. Jinoyat qonunlari Reja: 1. Jinoyat tushunchasi. Jinoyatning tarkibi. 2. Jinoiy javobgarlik. Jinoiy jazo va uning turlari. Jinoyat huquqi tushunchasi, jinoiy huquq normalari, jinoyat huquqi vazifalari, jinoyat huquqi prinsiplari, jinoyat qonunlari, jinoyat kodeksi, kilmishning jinoyat ekanligini belgilash tartibi, kilmishning jazoga loyikligini aniqlash, ajnabiy fuqarolar va jinoyat huquqi. Respublikamiz oldida turgan royat muhim vazifalardan biri keyingi vaqtda usib borayotgan jinoyatchilikka qarshi kurash olib borishdir. Bu vazifani xal etish davlat va fuqarolar tomonidan doimo kuch-gayrat sarflashni, ijtimoiy-iqtisodiy, tarbiyaviy va huquqiy tadbirlarni orishmay amalga oshirishni takozo etadi. Bu boradagi ishda kaysi kilmishlar jinoyat hisoblanadi-yu, mazkur jinoyatni sodir etgan shaxslarga qanday jazo berilishi lozimliginn belgilab beradigan huquqiy mexyorlar katta ahamiyatga ega. Jinoyat huquqi huquqning boshqa sohalaridan quyidagi jihatlari bilan farq qiladi: birinchidan, jinoyat sodir etilishi munosabati bilan vujudga kelgan jinoiy-huquqiy munosabatlarda, bir tomondan, jamiyat, davlat, ikkinchi tomondan esa jinoyat sodir etgan shaxe subxekt bo'ladi; ikkinchidan, jinoiy-huquqiy norma bilan belgilab qo'yilgan taxkiklarni buzganlik uchun, odatda, sud davlat nomidan kullaydigan jinoiy jazo beriladi. Respublikamiz Konstitutsiyasining 26- moddasiga ko'ra xech kim sud zdkmisiz va qonunga nomuvofik holda jinoyat sodir etishda aybdor deb topilishi hamda jinoiy jazoga tortilishi mumkin emas. Jinoyat huquqining vazifalariga kuyidagilar kiradi: shaxsni, uning huquq va erkinliklarini, mul-kini, tabiiy muhitni, jamoat va davlat manfaatlarini hamda butun huquq-tartibotni jinoiy tajovuzlardan kuriklash, shuningdek insoniyatning tinchligi va xavfsizligini saqlash ga kumaklashish, jinoyatlarning oldini olishga, fuqarolarni Respublikamiz Konstitutsiyasi va qonunlarga aniq rioya etish ruhida tarbiyalashga yordam berish. Jinoiy huquq normalari o'z mazmuniga ko'ra ikki kismga bulinadi: ulardan biri jinoyat huquqining umumiy o'rnini, qoida va tartibini belgilab beradi, ikkinchisi esa aniq jinoyatlar belgilarini taxriflab, mazkur jinoyatlarni sodir etgan shaxslarga nisbatan qo'llaniladigan ja'zolarni aniklaydi. Birinchi xil normalar jinoyat huquqining Umumiy kismini, ikkinchi xil normalar esa Maxsus kismini tashkil etadi. Umumiy va Maxsus kismlar uzvii bog'liqdir. Maxsus kiem normalari Umumiy kiem asosidagana qo'llanilishi mumkin. Ayni paytda Umumiy kiem hayotni fanat Maxsus kiem normalari orkaligina aks ettiradi. Jinoyat huquqi Umumiy va Maxsus qismlarining bir-biri bilan aloqasi jinoyat uchun jazo belgilash chogida xam namoyon bo'ladi. K,onun sud zimmasiga Umumiy kiem normalariga asoslanib Maxsus kiem moddalarida ko'rsatilgan turdagi va normadagi jazoni tayinlash majburiyatini yuklaydi. Jazo tayinlash chorida Umumiy kism normalari asosida mazkur holda jinoiy jazodan ozod etuvchi yoki shartli kamok jazosini qo'llash imkonini beradigan holatlar bor-yukligi aniklanadi. qonuniylik prinsipk. Sodir etilgan kilmishiing jinoiyligi, jazoga sazovorligi va boshqa huquqiy oqibatlari fakat Jinoyat kodeksi bilan belgilanadi. Xech kim sudning xukmi bulmay turib jinoyat sodir kilnshda aybli deb topilishi va qonunga xilof ravishda jazoga tortilishi mumkin emas. ...