Jinoyatchilikning sababi

Jinoyatchilikning sababi Reja: Jinoyatchilikning sababi ma'lum darajada shaxsning genetik xususiyati bilan bog'liq ekanligi Jinoyatchilik sabablarining sotsiologik nazariyalari Jinoyatchilikning sabablarini tushuntirishda unga dialektikaning umumiylik, maxsuslik va alohidalik kategoriyalari Jinoyatchilikning sababi ma'lum darajada shaxsning genetik xususiyati bilan bog'liq ekanligi to'g'risidagi fikrlarning tarafdorlari hozirgi vaqtda ham kam emas. Yoshlar o'rtasidagi jinoyatchilikning sabablari to'g'risida Oltoy davlat universitetining olimlari o'tkazgan tadqiqot katta shov-shuvlarga sabab bo'lgan edi. Oltoy universitetining olimlari shu shaharda joylashgan tarbiya koloniyasidagi o'smirlarni tadqiq qildilar. Ularning asosiy maqsadi jinoyatchilikning sababi ijtimoiy sharoitning o'zimi yoki biologik xususiyatlar ham bormi, degan masala edi. Olimlar koloniyada jazoni o'tayotgan voyaga yetmagan mahkumlarni va shunga muvofiq ularning ozodlikdagi tengdoshlarini tadqiq qilib, ular o'rtasida farq borligini aniqladilar. Tarbiya koloniyasida jazoni o'tayotgan voyaga yetmaganlar o'zlarining ruhiy holati jihatidan ancha tajovuzkor, jahldor bo'lishlari bilan birga, ularda gumonsirash, kek saqlash, o'ch olish, kuchning hukmronligini namoyish qilishga moyillik kabi sifatlarining yuqoriligi va turg'unligini aniqladilar. Ularning deyarli barchasi o'zlarining emotsional holatini yomon nazorat qiladi. Jazoni o'tayotganlarning boshqa tengdoshlaridan biokimyoviy ko'rsatkichlari jihatidan ham farqlanishi aniqlandi. Jazoni o'tayotganlarda a'zolardagi uglevod miqdori va modda almashinuvi buzilgan, ayrim gormonlarning miqdori 5 marta kamayib ketganligi aniqlangan. Bu tadqiqot mualliflarining fikricha, ulardagi ruhiy chetga chiqish ma'lum darajada genetika bilan bog'liq. Ularning ko'pchiligi shunday ahvolga tushib qolmagan. Ularning ruhiy va biokimyoviy holatini normal holatga tushirmasdan turib, qayta tarbiyalash to'g'risida gap ham bo'lishi mumkin emas. Shunga ko'ra, bu olimlarning fikricha, yaxshilik va yomonlik qilish faqat axloqiy tushunchagina bo'lib qolmay, balki biokimyoviy hamdir. Psixologik nazariyalar. Jinoyatchilik omillarining psixologik nazariyasi hozirda eng keng tarqalgan va nisbatan izchil nazariyalardan biridir. Bu yerda mazkur nazariyaning ikki muhim yo'nalishi Psixopatik Psixoanalitik yo'nalishlarni qayd etish mumkin. Birinchi yo'nalish shaxsning jinoyat sodir etishga psixopatik tarzda moyilligidan, ya'ni ruhiy sog'liq xususiyatidan kelib chiqadi. Nemis psixiatri Kurt Shneyder o'zining «Psixopatik shaxslar» asarida psixopatlarning 10 tipini qayd etib o'tgan. Uning fikricha, shu tiplardan kamida 7 tasi g'ayriijtimoiy qilmish sodir etishga muayyan darajada moyildir (xususan, melanxoliklar va xoleriklar). Boshqa bir nemis psixiatri Ernest Krechmer (1899-1964) jinoyatchilarning quyidagi tiplarini farqlaydi: piknik tip (katta gavdali, kalta oyoqli odamlar); lepotosomik yoki astenik tip (uzun bo'yli, og'irligi uncha katta bo'lmagan odamlar); displastik tip (umumiy rivojlanishda muayyan anomaliyalar mavjud odamlar); atletik tip (tanasi proporsional jihatdan yaxshi rivojlangan odamlar). Biroq, E. Kerchmer o'z tasnifida antropologik nazariya g'oyalariga, xususan, jinoyatchilarni tashqi belgilariga qarab tavsiflash g'oyasiga yaqinlashadi. Avstriyalik psixiatr Zigmund Freyd (1856-1940) ishlab chiqqan psixoanalitik nazariya ham o'zining juda ko'p izdoshlarini topdi (va hozir ham topmoqda). Uning «Tushlar ta'biri» deb nomlangan asosiy asari 1900-yilda e'lon qilindi. O'zining shu va keyingi tadqiqotlarida ...