Konstitutsiyani chuqur bilish - huquqiy ong va madaniyatni oshirishning muhim shartidir

1 Konstitutsiyani chuqur bilish - huquqiy ong va madaniyatni oshirishning muhim shartidir mavzuidagi dars mashg'ulotlari t a q d i m o t m a t e r i a l l a r i MA'RUZAChI: A.A.INSOPOV O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi Oliy va o'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi muassasalarida o'qitiladigan Konstitutsiyani chuqur bilish - huquqiy ong va madaniyatni oshirishning muhim shartidir mavzuidagi dars mashg'ulotlari o'quv rejasi 2 1-mavzu: O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabul qilinishi va uning mamlakat taraqqiyotida tutgan o'rni 3 4 KONSTITUTSIYA NIMA? Konstitutsiya (lot. Constitution - tuzilish, tuzuk) - davlatning asosiy qonuni. U davlat tuzilishini, hokimiyat va boshqaruv organlari tizimini, ularning vakolati hamda shakllantirilish tartibi, saylov tizimi, fuqarolarning huquq va erkinliklari, shuningdek, sud tizimini belgilab beradi. Konstitutsiya - davlatchilik belgisidir. Bir-biridan farqlanuvchi yuridik va haqiqiy (faktik) Konstitutsiya tushunchalari bor. Yuridik Konstitutsiya ijtimoiy munosabatlar doirasini tartibga soluvchi malum huquqiy normalar tizimidir. Haqiqiy Konstitutsiya esa - shunday munosabatlarning o'zi, yani real mavjud munosabatlardir. Konstitutsiya atamasi Qadimgi Rimdayoq bor edi (imperator Konstitutsiyasi deb atalgan qonun). Amir Temur Tuzuklari Sharq va Osiyo mamlakatlari sivilizatsiyasiga xos alohida shakldagi konstitutsiyaviy hujjat xususiyatiga ega bo'lgan. U shariat qonunlari bilan bir qatorda Markaziy Osiyo mintaqasi xalqlari taqdiriga kuchli ta'sir o'tkazgan. 5 6 7 8 9 1991 yil 12 aprelda Islom Karimov boshchiligida Konstitutsiya komissiyasining birinchi majlisi bo'lib o'tdi. Konstitutsiya loyihasini ishlab chiqishga tayyorgarlik sohasidagi butun ishni markazlashtirib turish maqsadida Konstitutsiyaviy komissiya a'zolaridan hamda taniqli olimlar va mutaxissislardan 32 kishidan iborat ishchi guruhi tuzildi. Uning tarkibiga Oliy Kengashning qator qo'mitalari, vazirliklar, prokuratura, sud organlarining rahbarlari, olimlar, Respublika Prezidenti devoni va Oliy Kengash idorasining masul xodimlari kirdilar. 10 11 12 O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi Muqaddima, 6 ta bo'lim, 26 ta bob, 128 moddalarni o'z ichiga oladi. Muqaddima Asosiy prinsiplar ma'muriy-hududiy va davlat tuzilishi Konstitutsiyaga o'zgartirish kiritish tartibi Inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari Jamiyat va shaxs Davlat hokimiyatining tashkil etilishi 13 Konstitutsiya alohida yuridik xususiyatga ega bo'lgan yagona siyosiy-huquqiy hujjatdir. Konstitutsiyada shaxs, jamiyat va davlat o'rtasidagi munosabatlarning asosiy prinsiplari o'rnatiladi, davlat hokimiyatining tuzilishi, subyektlari, hokimiyatining amalga oshirish mehanizmi belgilangan, jamiyat, inson va fuqarolarning davlat tomonidan qo'riqlanadigan huquqlari mustahkamlangan. 14 Asosiy qonunimizni baholashda AQSH, Buyuk Britaniya, Fransiya, Birlashgan Millatlar tashkiloti, YevropaXavfsizlik va hamkorlik Kengashi kabi nufuzli davlat va xalqaro tashkilotlarning olimlari faol qatnashdilar. 15 Suveren O'zbekistonning birinchi Konstitutsiyasini tayyorlash, muhokama etish, qabul qilish va uning amal qilishining muhim xususiyati quyidagicha 16 17 Konstitutsiyamizning hayotimizda yanada muhim o'rin egallab borishiga sabab, uning hayot ehtiyojlarini o'zida aks ...