Mahsulot yetkazib berish shartnomasi

Mahsulot yetkazib berish shartnomasi Mahsulot yetkazib berish tushunchasi va huquqiy belgilari. Mahsulot yetkazib berish shartnomasiga muvofiq tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanayotgan mahsulot yetkazib beruvchi-sotuvchi shartlashilgan muddatda yoki muddatlarda o'zi ishlab chiqaradigan yoxud sotib oladigan tovarlarni sotib oluvchiga tadbirkorlik faoliyatida foydalanish uchun yoki shaxsiy, oilaviy maqsadlarda, ro'zg'orda va shunga o'xshash boshqa maqsadlarda foydalanish bilan bog'liq bo'lmagan boshqa maqsadlarda foydalanish uchun topshirish, sotib oluvchi esa tovarlarni qabul qilish va ularning haqini to'lash majburiyatini oladi (FKning 437-moddasi). Mahsulot yetkazib berish shartnomasi tovarlar oldi-sotdisi bo'yicha tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi subyektlar o'rtasida qo'llanadigan va eng ko'p amaliyotda uchraydigan shartnomalardan biridir. Ushbu shartnoma moddiy nematlarni bir shaxsdan boshqa shaxsga o'tishini ta'minlaydi. Bu esa o'z navbatida iqtisodiy munosabatlarni rivojlanishiga olib keladi. Mahsulot yetkazib berish shartnomasi oldi-sotdi shartnomasining alohida turi bo'lib hisoblanadi. Ushbu shartnomani ayrim hollarda tadbirkorlik yoki savdo oldi-sotdisi deb atashadi. Agar tarixga nazar tashlasak sobiq ittifoq davrida mahsulot yetkazib berish shartnomasi o'rnini uning bir ko'rinishi bo'lmish tovarlarni davlat ehtiyojlari uchun yetkazib berish shartnomasi to'liq egallab, uni siqib qo'ygan edi. Chunki o'sha davrdagi rejali iqtisodni yuritish uchun davlatning oldi-sotdiga oid fuqarolik-huquqiy munosabatlarga aralashuvi oddiy hol edi. Shartnoma taraflarining teng emasligi va shartnomalarni oldindan belgilangan tartibda reja asosida tuzilishi xususiy huquqning asosiy tamoyillariga to'g'ri kelmasdi. O'zbekiston Respublikasi o'zini mustaqil davlat deb elon qildi hamda demokratik huquqiy davlat fuqarolik jamiyatini qurishni o'z oldiga maqsad qildi. Mulk shakllari o'zgardi, erkin bozor iqtisodiyoti munosabatlarini shakllantirish yo'lida katta ishlar amalga oshirildi. Fuqarolar (jismoniy shaxslar)ning tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanishlariga keng imkoniyatlar yaratildi. Ushbu o'zgarishlar fuqarolik huquqiy munosabatlarda ishtirok etayotgan subyektlarning shartnoma tuzish erkinligi, taraflarning tengligi, qonun ustuvorligi kabi tamoyillarini amalda ta'minlanishiga olib keldi. Jumladan, mahsulot yetkazib berish shartnomasi ham bunday o'zgarishlardan so'ng o'zini xususiy huquqning normal shartnomalari qatoriga kirib, oldi-sotdi shartnomalariga xos xususiyatlarini shakllantirdi. Mahsulot yetkazib berish shartnomasi ulgurji oldi-sotdi shartnomasi turkumiga kiradi. Shuningdek mahsulot yetkazib berish shartnomasi xo'jalik shartnomasi hisoblanadi. Mahsulot yetkazib berish shartnomasining huquqiy belgilari. Mahsulot yetkazib berish shartnomasining huquqiy belgilari oldi-sotdi shartnomasining huquqiy belgilariga o'xshash. Jumladan uning birinchi huquqiy belgisi shartnoma ikki tomonlamaligi. Yani shartnomada ishtirok etayotgan ikkala tarafda ham huquq, ham majburiyat yuzaga keladi. Ikkinchi huquqiy belgisi shartnoma haq baravariga tuzilib, yani yetkazib berilgan mahsulot uchun mahsulot yetkazib beruvchiga haq to'lanadi. Uchinchi huquqiy belgisi konsensual shartnomalar turiga kirishi. Yani, mahsulot yetkazib berish haqida taraflar kelishgan va ular o'rtasidagi ushbu kelishuv qonun bilan belgilangan tartibda va shaklda rasmiylashtirilgan paytdan shartnoma bo'yicha huquq va majburiyatlar yuzaga keladi. Mahsulot yetkazib berish shartnomasining o'ziga xos xususiyatlari quyidagilardir: 1. Shartnoma predmetiga bo'lgan tovar bilan birga ...