Mehnat va ishlab chiqarish ta'limi tizimlari

mehnat va ishlab chiqarish ta'limi sistemalari Reja: mehnat va ishlab chiqarish sistemalari haqida tushuncha. mehnat va ishlab chiqarish ta'limining beshta sistemasining mohiyati. Maktab va ishlab chiqarish ustaxonalaridagi amaliyotlar. o'quvchilarni texnik ijodkorligi haqida. mehnat ta'limi asosiy sistemalarining tasnifi. «mehnat ta'limi» terminin ishlatganda fakat umumiy ta'lim maktablari o'qituvchilarning emas, balki hunar-texnika va kasb ta'limi kolleji o'quvchilarining xam mehnat faoliyati tushuniladi. Kollejlarda ta'lim ikki kismdan: nazariy ta'lim va ishlab chiqarish ta'limidan iborat bo'lib, ishlab chiqarish ta'limi va texnik mehnat bo'yicha ustaxonalarda o'tkaziladigan amaliy mashg'ulotlar bir-biridan o'z vazifasiga ko'ra farq kilsa xam, ularning kupgina o'xshash toomnlari bor. ta'limning xar ikki turi xam ta'lim mazmunini ajratish uning qismlarining guruhlashga va ularni o'rganish izchilligini belgilash uchun xizmat qiladi. Bunday ajratish prinsiplari va guruhlash tartibi o'qitishni odatda ishlab chiqarish sistemalari deb ataladi. yuqorida aytilganlaridan kelib chikib, bundan keyin ularni mehnat ta'limi sistemalari deb ataladi. mehnat ta'limining beshta sistemasi mavjud. 1. Buyum sistemasi. Bu sistemaga binoan o'quvchi o'zi uzlashtirayotgan kasb uchun xarakterli bo'lgan tipik buyumlar yig'indisi (naborini) tayyorlangan. Buyumlar oddiydan murakkabgacha tobora ortib borgan, yani murakkablashib borgan. Tayyorlash jarayoni alohida operatsiyalarga ajratilmagan. o'quvchi ayrim mehnat operatsiyasi bilan maxsus tanishmaydi, fakat master (usta) ning ishi va boshqa mehnat xarakterlarini takrorlashdan iborat. o'quvchilar tanish buyumni tayyorlash uchun o'z bilimi va ko'nikmalaridan foydalana olmaydilar, xar bir yangi buyumni tayyorlash jarayonida ishchi qaytadan o'rganishga majbur buladilar. hunarmandchilik ishlab chiqarish usullarini aks ettirgan X1X asr ikkinchi yarmida kullangan. 2.Operatsion sistema. Manufakturalar paydo bo'lishi bilan mehnatning taqsimoti texnologik jarayonni operatsiyalarga bo'linish iga olib keladi. Bu sistemani Moskva bilim yurti (hozirgi N.E.Bauman nomli) ning D.K. Sovetining boshchiligidagi bir guruh xodimlar tomonidan yaratildi. Bu sistema bo'yicha o'qitishda o'quvchilar uzlari egallaydigan kasbni mazmunini tashkil qiluvchi operatsiyalarni urgandilar. Xar qanday buyumni tayyorlash turli operatsiyadan iborat, bunday operatsiyalarni bajarilish tartibi va ishlov berishning anikligiga qo'yilgan talablar bir-biridan farq qiladi, degan tushunchaga ega bo'lishgan. o'quvchilar kator buyumlarni tayyorlashga boglanib kolmasdan, operatsiya sistemasida mazkur kasb doirasida universial bilim va ko'nikmalar bilan qurollantirilgan. Uning buyum sistemasidan afzalligi shunda. Kamchiligi, operatsiyalar o'quv buyumlari tayyorlash jarayonida uzlashtiriladi, yani o'quvchilar mehnati unumli mehnat xarakterida bulmaydi. Natijada ishga kizikish susayadi. Operatsiyani bajarish bilan buyum tayyorlash uzilib koladi. 3. Operatsiya buyum sistemasi. Buyum sistemasida buyum tayyorlash ikki bosqichda bo'ladi. Birinchi bosqichda o'quvchilar mazkur kasb bo'yicha xarakterli operatsiyalarni bajarish usullari bilan tanishadilar. Sung ikkinchi bosqich buyum tayyorlaydi. 4. Motor-mashq sistemasi. 20 yilda Markaziy mehnat instituti (TSIT) ishlab chikkan, shuning uchun TSIT sistemasi xam, motor-mashq sistemasi xam deb yuritiladi. Bunda ko'nikmalar maxsus operatorlar bilan mehnat operatsiyalarini mashq kilinadi. ko'p marta ...