O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi va xorijiy konstitutsiyachilik tajribasi

O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi va xorijiy konstitutsiyachilik tajribasi O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabul qilinishi mamlakat hayotida ulkan siyosiy voqea bo'ldi. ….konstitutsiya suveren davlatimizning qonunchilik huquqiy negizini shakllantirishning asosiy poydevori mustaqil davlatchiligimizning tamal toshi bo'ldi Islom Karimov 28.03.25 O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 1992 yil 8-dekabr o'n ikkinchi chaqiriq O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashning o'n birinchi sessiyasida qabul qilindi. Muqaddima 128 modda, 26 bob, 6 bo'limdan iborat. 28.03.25 Birinchi bo'limda, konstitutsiyaviy tuzumning asosiy prinsiplari ko'rsatilgan. Unda davlat suverentet, xalq hokimiyatchiligi Konstitutsiya va qonunlarning ustunligi kabi asosiy pirinsiplar mustahkamlab qo'yilgan. Ikkinchi bo'limda, inson va fuqarolarning asosiy huquqlari. Erkinliklari va burchlari o'z aksini topgan. Uchinchi bo'limda, jamiyat va shaxsning o'zaro munosabatlariga bag'ishlangan. To'rtinchi bo'lim, O'zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog'iston Respublikasi ma'muriy - hududiy tuzilishini mustahkamlab qo'ygan. Beshinchi bo'limda, hokimiyatning yangicha tuzilishi. davlatning oliy va mahaliy organlari tizimi konstitutsiyaviy normalarda ko'rsatib berilgan. Oltinchi bo'limda esa Konstitutsiyaga o'zgartirishlar kiritish tartibi. 28.03.25 AQSH ning hozirda amalda bo'lgan Konstitutsiyasi 1787 yilda qabul qilingan bo'lib, dunyodagi eng ko'hna konstitutsiyalardan biri hisoblanadi. 7 modda va 26 tuzatishdan iborat. AQSH Kongressi ikki palatali - Senat va Vakillik Palatasidan iborat. Hozirgi paytda Vakillik Palatasida 435 deputat bor. 28.03.25 1949 yilning 7 oktabrda o'z konstitutsiyasini qabul qildi va Germaniya Demokratik Respulikasini elon qildi. Asosiy qonun Preambula va 14 bo'limdan iborat, 3 bo'lim konstitutsiyaga asosiy qonunga qo'shimcha va o'zgartirishlar kiritilgan paytda qo'shildi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni parlament amalga oshiradi, u ikki palatadan - Bundestag va Bundesrat. 28.03.25 1- bo'lim asosiy qonunda asosiy huquqlar nomini olgan. II- IV bolimlar tashkillanishi to'g'risida kechroq keltirilgan. V bo'lim hamkorlik huquqiy holatini reglamentini belgilaydi. (VI, VII, VII, ) bo'limlar shular jumlasidandir. IX bo'lim sud hokimiyatiga tegishli. X bo'lim, muhim ahamiyatga ega bo'lib, moliyaviy konstitutsiya nomini olgan. Oxirgi XI bo'lim , o'tuvchi va yakunlovchi bo'limlar bo'lib, bunda GFRda to'g'risida asosiy qonunning kuchga kirguncha huquq normalarining ta'siri va boshqa masalalar keltirilgan. 28.03.25 Fransiya Konstitutsiyasi 1958 yil 5 oktabr Konstitutsiyaviy qonun bilan Parlamentning ikkala palatasi; quyi - Milliy Majlis hamda yuqori - Respublika Kengashi a'zolarini o'zida jamlashi lozim bo'lgan Maslahat qo'mitasi tuzildi. Hozirgi tahrirda qisqacha preambula va 17 bo'limdan iborat. 28.03.25 Xorijiy mamlakatlar Konstitutsiyaviy nazorat instituti mavjud bo'lib, Konstitutsiyaviy nazorat - davlatda huquqni himoya qilish faoliyatining alohida turi bo'lib, mazkur davlat qonunlari va boshqa normativ hujjatlarining konstitutsiyaga muvofiqligini tekshirishda o'z ifodasini topadi. Konstitutsiyaviy nazorat 19 asrda AQSHda, keyinchalik 1848 yilda Shveysariyada paydo bo'lgan. 28.03.25 Konstitutsiyaviy nazorat organlarining nazoratni amalga oshirishi biror bir sud ishini ko'rish yoki hech qanday ish qo'zg'atuvchi ...