O'zbekiston Respublikasida moliyaviy nazorat

O'zbekiston Respublikasida moliyaviy nazorat Reja: 1. Moliyaviy nazorat tushunchasi vazifalari va ahamiyati 2. Moliyaviy nazorat turlari va uslublari 3. Moliyaviy nazoratni amalga oshiruvchi idoralar Moliyaviy nazorat mamlakatimizda amalga oshiriladigan nazorat faoliyatining tarribiy kismi, maxsus tarmogidir. Moliyaviy nazoratning mavjud bo'lishi unga iqtisodiy kategoriya sifatida fakatgina taksimlash vazifasigina emas balki nazorat qilish vasifasi xam yuklatiladi. Shu sababli davlatning moliyaviy nazorati o'z oldiga qo'yilgan vazifalarni xal etishda foydalanish iqtisodiy tarakkietga xizmat qiladi. Moliyaviy nazoratning ahamiyati shundan iboratki uning erdamida birinchidan davlat va jamoat tashkilotlari korxonalar fuqarolar tomonidan o'z moliyaviy faoliyatlari davomida huquqiy tartibga rioya etilishini kuzatib borish, ikkinchidan amalga oshirilaetgan moliyaviy harakatlarning iqtisodiy asoslanganligi va samaradorligini ta'minlaydi. Shunday qilib moliyaviy nazorat moliyaviy faoliyatni amalga oshirish paytida qonunchilikka rioya etish harakatlarini maqsadga muvofikligini ta'minlashning muhim vositasi bo'lib xizmat qiladi. Davlat va mahalliy hokimiyat subyektlari tomonidan pul mablaglarini shakllantirish, taksimlash, foydalanish paytida qonunchilik talablariga rioya etish konstitutsiyaviy asosga ega. Shunday qilib moliyaviy nazorat bu pul jamgarmalarini tashkil etish taksimlash, foydalinish yuzasidan davlat va mahalliy hokimiyat subyektlari amalga oshiraetgan harakatlarning qonuniyligi ustidan mamlakatning uning ayrim mintaqalarining samarali ijtimoiy iqtisodiy tarakkietini ta'minlash maqsadida amalga oshiriladigan nazorat. Moliyaviy nazorat amalga oshiridigan munosabatlar: A. tashkilotlar va fuqarolar tomonidan o'z faoliyatida davlat, mahalliy hokimiyat idoraliri oldidagi moliyaviy majburiyatlarni nazorat qilish B. Davlat va mahalliy idoralar tomonidan ularning ixtierida eki operativ boshqaruvida bo'lgan pul mablaglaridan to'g'ri foydalanaetganligini nazorat qilish V. Korxona, muassasa va tashkilotlar tomonidan moliyaviy operatsiyalar hisob kitoblar va pul mablaglarini saqlash va sarflash qoidalariga rioya etilishini kuzatib borish G. Moliya intizomini buzilish xollarigi ularni keltirib chikaruvchi sabablarga barxam berish, qonun buzilish xollari aniqlangan tadirda esa korxona va tashkilotlarga, ularning mansabdor shaxslariga nisbatan qonunda kuzda tutilgan ta'sir choralarini qo'llash maqsadlari nazarda tutiladi. Moliyaviy nazorat zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarilishi, mamlakatda moliya intizomining mustahkamlanishiga, qonunga xilof harakatlarni oldini olishga, iqtisodiy tarakkietga xizmat qiladi. Moliyaviy nazorat shakllaridan biri, sum bilan nazorat qilish-tijorat munosabatlariga xosdir. Bu nazorat baho, tannarx, foyda va boshqa toifalar vositasida amalga oshiriladi, moliyalashtirish, kriditlashtirish, hisob-kitoblarni amalga oshirish paytida ular faoliyatining sifati, samaradorligini tekshirish, korxona iqtisodiy ahvoliga ta'sir o'tkazish imkonini beradi. Moliyaviy nazorat bir necha turlarga bulinadi. Masalan: amalga oshirish vaqtiga ko'ra u dastlabki, kundalik va yakuniy bo'lishi mumkin. Dastlabki nazorat muayyan jaraenni bajarishdan oldingi (kridit berishdan avvalgi)hujjatlarni tekshirish, loyihalarni ko'rib chiqish va rejalarni muxokama qilish orqali amalga oshiriladi. Uning asosiy maqsadi moliya sohasidagi qonun buzilishi xollarini oldini oishga qaratilganligidir Kundalik nazorat moliyaviy operatsiyalar amalga oshirib bulingach, kundalik pul va operatsiyalarning to'g'ri amalga oshirilganligi, hujjatlar to'g'ri rasmiylashtirilganligi ustidan nazorat qilishdir. Yakuniy ...