O'zbekistonda jamiyat va shaxs munosabatlarining konstitutsiyaviy asosi

O'zbekistonda jamiyat va shaxs nunasabatlarining konstitutsiyaviy asosi Respublikamiz Prezidenti I.Karimov Oliy Majlisning birinchi sessiyasida jamiyatimiz va xalqimiz yaqin kelajakda hal etishi zarur bo'lgan muammolarga e'tiborni qaratdi. Shunisi diqqatga sazovorki, mazkur ma'ruza davlat-huquqiy tafakkurni chinakamiga yangicha sharhlash bo'ldi. Zero, hozirgi zamon davlat-huquqiy fanida ilk bor «davlat», «huquq», «huquqiy madaniyat» va boshqa asosiy toifalar kabi tushunchalar mutlaqo yangi ma'noda o'z talqinini topdi. Shuning uchun O'zbekiston Respublikasi Prezidenti faqat murakkab masalalarni o'rtaga tashlabgana qolmay, ularga batafsil javoblar ham berdi. Shu munosabat bilan u quyidagilarni aytdi: «Biz barpo etayotgan davlat eng avvalo, umumjahon sivilizatsiyasiga, davlat qurilishi sohasida boshqa xalqdar erishgan tajribalarga, ijtimoiy qadriyatlarga asoslanishi lozim. Vatanimiz azaldan bashariyat tafakkur xazinasiga unutilmas hissa qo'shib kelgan. Asrlar mobaynida xalqimizning yuksak ma'naviyat, adolatparvarlik, ma'rifatsevarlik kabi fazilatlari Sharq falsafasi va islom dini ta'limoti bilan uzviy ravishda rivojlandi. Va o'z navbatida bu falsafiy-axloqiy ta'limotlar ham xalqimiz dahosidan bahra olib boyib bordi. Bizning kelajagi buyuk davlatimiz ana shu falsafaga uyg'un holda, Xo'ja Ahmad Yassaviy, Xoja Bahovuddin NAQSHband, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Amir Temur, Mirzo Ulug'bek, Alisher Navoiy, Bobur Mirzo singari mutafakkir ajdodlarimizning dono fikrlariga uyg'un holda shakllanishi lozim O'ylaymanki, biz bugun barpo etayotgan jamiyatimizning ijtimoiy-ma'naviy asoslarini belgilashda mana shunday g'oyalarga suyansak, xato qilmagan bo'lamiz». Siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotning ilmiy asoslangan dasturiga aylangan ushbu ma'ruzada Respublikamiz Prezidenti I.Karimov, demokratik, adolatli fuqarolik jamiyatini qurish - bizning maqsadimiz va asosiy vazifamizdir, deb ta'kidladi. Ma'lumki, demokratik boshqarishning eng muhim jihatlari «huquqiy davlat» tushunchasida jamlangan. U davlat suvereniteti, qonunning ustuvorligi, hokimiyatlarnng bo'linishi, shaxs huquqlari va erkinliklarining poydorligi tamoyillari asosiga quriladi. Ushbu tamoyillarning har biri bizning Konstitutsiyamizda mustahkamlab qo'yilgan. Shuning uchun ham ular huquqiy davlatchiligimizning konstitutsiyaviy asoslari sifatida qaralishi mumkin. Bu yerda shuni ta'kidlash joizki, O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi faqat yuridik hujjatgana bo'lib qolmay, balki muayyan dasturiy uzoqni ko'zlovchi salmoqqa ham ega. Ham bugungi, ham ertangi kunimizning Asosiy qonuni sifatida u jamiyatimizda sodir bo'layotgan o'zgarishlarning asosiy yo'nalishlarini oldindan belgilab boradi. Fuqarolarning kundalik hayotlarida konstitutsiyaviylik ruhini, huquqqa va qonunga hurmatni shakllantirishdagi ahamiyati shundan kelib chiqadi. Konstitutsiya tamoyillarining universalligi uning Muqaddimasida o'zining yorqin ifodasini topdi. Funda-mental qadriyatlarimizni mavjud shart-sharoitlar bilan boglar ekan, Konstitutsiya ijtimoiy ideal ahamiyatini kasb etadi: uning Muqaddimasida biz axloqiy qarashlarimiz va insonparvarlik ohangani topamiz. Konstitutsiyaviy me'yorlarning universalligani taqozo etuvchi yuqoridagi qadriyatlar eng oliy maqsad va vazifani gavdalantirib, uning uchun xalq tomonidan va xalqning o'zi uchun konstitutsiyaviy tuzum yaratilyapti. Lekin, ma'lumki, huquq odamlar hissiyotlari va ularning da'vatkor qadriyatlarini emas, balki ularning xatti-harakatlarini boshqaradi va shu tariqa konstitutsiyaviy tuzum asoslarida mantiqiy rivojini topadi. Masalan, Muqaddimada e'lon qilingan ...