O'zbekistonda siyosiy partiyalarning huquqiy asoslari

O'zbekistonDA SIYOSIY PARTIYALARNING HUQUQIY ASOSLARI 1. O'zbekistonda ko'ppartiyaviylikni vujudga kelishi. 2. O'zbekistondagi partiyalar va ularning huquqiy maqomlari. 3. Siyosiy partiyalarning hozirgi hayotimizda tutgan o'rni. REJA: Mustqillik yillarda qabul qilingan rasmiy hujjatlar ko'ppartiyaviylik tizimi qonuniy asoslanishi bilan birga siyosiy partiyalarning huquqiy maqomlari ham o'zining yuridik intiqomini topdi. Odatda rivojlangan demokratik davlatlarda siyosiy muholifatdagi partiyalar saylovlarda g'oliblik shohsuppasiga ko'tarilgan raqiblariga rasmiydasturlari asosida hokimyatda faollik ko'rsatishlariga to'sqinlik qilmaydi. O'zbektston Respublikasi milliy mustaqillikka erishgan dastlabki kundan boshlab ko'ppartiyaviylik va hur fikrlilik tarafdori ekanligini butun dunyoga oshkor qildi. KO'PPARTIYAVIYLIK O'zbekiston Prezidenti I.Karimov mamlakatimiz istiqboldagi taraqqiyotining asosiy shartlaridan biri bo'lgan ko'ppartiyaviylik muhitiga e'tibor bermoqda. Bu borada quyidagi s'ozlar ayniqsa diqqatga loyiqdir: «Biz o'zboshimchalik, valyuntarizm, avtoritar tafakkur va boshqaruv apparatining korrupsiyasi singari illatlar paydo bo'lmasligiga jiddiy kafolat ham bo'lmaydi». KO'PPARTIYAVIYLIK MUHITI O'zbekistonda ko'ppartiyaviylik muhitining yaratilishida yurtboshimizning quyidagi so'zlari muhim ahamiyatga ega bo'ldi: «Ko'ppartiyaviylik zamoniga o'rganishimiz kerak. Bu yuz, ikki yuz partiya degani emas, albatta. Qolaversa, maqsad partiya-partiya bo'lib xalqni parchalab yuborish emas. Aksincha, to'rtta bo'lar, beshta bo'lar partiyalar, lekin ular ko'cha va maydonlarda janjal qilmasdan, mana shu yerda, parlamentda bahslashib, tortishib, xalqqa foydali fikrni ko'zlashga o'rganishlari kerak. Biz ongimizni ana shunga moslashtirishimiz darkor. Bu yo'lda qanday to'siqlar bo'lsa olib tashlaylik». hozirgi zamon jamiyatlarining siyosiy hayoti murakkab, ziddiyatli va serqirrali bo'lib, unda ko'p sonli ishtirokchilar, yahni siyosat subhektlari ishtirok etadi. Bu ishtirokchilar orasida eng ko'zga ko'rinarli o'rinlardan birini siyosiy partiyalar egallaydi. Bugungi rivojlangan dunyoda siyosiy partiya mavjud bo'lmagan davlat borligini tasavvur qilish mushkul, deyarli barcha davlatlarda ikki yoki ko'ppartiyaviy tizim mavjud. sivilizatsiyaning eng muhim yutuqlaridan bo'lmish siyosiy partiyalar ijtimoiy hayotdagi demokratiya va barqarorlikni tahminlashda asosiy omillardan biri bo'lib, u ijtimoiy tashkilotlar orasida eng siyosiylashgan tashkilotdir. KO'PPARTIYAVIYLIK TIZIMI Bugungi kunda O'zbekistonda 5 ta siyosiy partiya mavjud. Bular: Xalq demokratik partiyasi (XDP) 1991- yil 1- noyabrda tashkil etilgan; Adolat sotsial-demokratik partiyasi (ASDP) 1995- yil 18- fevralda tashkil topgan; Milliy tiklanish demokratik partiyasi (MTDP) 1995- yil 3- iyunda tashkil topgan; «Fidokorlar milliy demokratik partiyasi (FMDP) 1998- yil 28-dekabrda, Liberal demokratik partiyasi esa (LDP) 2003- yil 15-noyabrda tashkil topgan. Bundan tashqari «Xalq birligi» (1995- yil) jamoatchilik harakati faoliyat ko'rsatmoqda. O'zbekistonDAGI SIYOSIY PARTIYALAR Siyosiy partiya tushunchasining lug'aviy mahnosi nima, uning paydo bo'lishi va keyingi tarixi qaysi davrlarga borib taqaladi degan savol tug'ilishi tabiiy. Darxaqikat, partiya atamasi lotincha 'arts so'zidan olingan bo'lib, qism, bo'lak degan mahnolarni anglatadi. Siyosiy partiya deganda fuqarolarning muayyan siyosiy maqsadlar atrofida birlashgan va muayyan siyosiy tashkilotlarga uyushgan qismi, bo'lagi tushuniladi. SIYOSIY PARTIYA TUSHUNCHASI Bu siyosiy tashkilotlarning jamiyatda tutgan o'rni va ...