O'zbekistonning 1992 yilgi konstitutsiyasining vujudga kelishi

MAVZU: O'zbekistonning 1992 yilgi konstitutsiyasining vujudga kelishi. Reja: 1. O'zbekistonning mustaqillikka qadar Konstitutsiyaviy tarixi. 2. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov - Mustaqil O'zbekiston Konstitutsiyasining tashabbuskori va ijodkori. 3.Konstitutsiya - davlatning Asosiy qonuni. 4.Konstitutsiyaning davlat va jamiyat rivojlanishidagi tutgan o'rni. Tayanch iboralar: Konstitutsiya tarixi, Konstitutsiya va mustabid tuzum, suveren davlat, Konstitutsiyaviy islohot, Konstitutsiyaning loyihasi, Konstitutsiyaning normalari, Konstitutsiya va huquqiy munosabat. 1. O'zbekistonning mustaqillikka qadar Konstitutsiyaviy tarixi. Har bir davlatning boshqaruv tizimi tarixan ma'lum bir huquqiy manbaalarga binoan shakllantirilgan. Lekin bu huquqiy manbalar turli ko'rinishlarda va turlicha iboralar bilan nomlanib kelingan. Hozirgi O'zbekiston Respublikasi hududida ilgaridan Konstitutsiyaviy hujjatlar, ya'ni siyosiy tuzum mohiyatini belgilovchi asosiy me'yoriy hujjatlar mavjud b o'lgan. Masalan, tarixiy manbalarga k o'ra, VII asrdan boshlab Movarounnahrda ijtimoiy munosabatlarni tartibga solib turuvchi Asosiy Qonun (manba) tariqasida Qur'oni Karim amalda b o'lgan. Shuningdek, 9 XII-XIX asrlarda Movarounnahrda shariat bilan bir qatorda davlatning huquqiy ahvoliga ma'lum darajada ta'sir k o'rsatib kelgan Chingizxon yosusi va Amir Temur tuzuklari Sharqona madaniyatga monand Konstitutsiyaviy hujjatlar edi. O'zbekiston tarixida 1992 yilgi Konstitutsiyasiga qadar bir nechta Konstitutsiyalar qabul qilingan b o'lib, lekin ular mustaqil O'zbekiston Konstitutsiyalari emas edi. Ma'lumki, O'zbekiston SSR tashkil etilgunga qadar mamlakatimiz hududida RSFSR tarkibidagi Turkiston ASSR va Horazm va Buxoro Sovet Respublikalari kabi mustamlaka davlatlar mavjud b o'lgan. Bolsheviklar rahbarligidagi Sovetlar hukmronligiga asoslangan bu davlatlarda Konstitutsiyalarning mavjudligi g o'yoki mustaqillik belgisi sifatida k o'rsatilar edi. Aslida bunday Konstitutsiyalar RSFSR, keyinchalik SSR Konstitutsiyalaridan bir k o'chirma edi xolos. 1918 yil 15 oktyabrda bolsheviklarning hokimiyatini Turkiston ASSR hududida amalga oshirishni belgilab beruvchi TASSRning birinchi Konstitutsiyasi 1918 yil 10 iyunda qabul qilingan RSFSR Konstitutsiyasi asosida qabul qilindi. Unga binoan Turkiston ASSR RSFSRning bir tarkibiy qismi hisoblangan. Turkiston ASSRning yangi tahrirdagi Konstitutsiyasi 1920 yil 24 sentyabrda Turkiston o'lkasi Sovetlarining IX s'yezdida qabul qilindi va u Turkistonning mustamlaka davlat sifatidagi huquqini aniq belgilab berdi. Bu yangi Konstitutsiyasi 20 bob, 109 ta moddadan iborat b o'lib, unda xon va uning qarindoshlariga tegishli b o'lgan mulklar davlatniki deb belgilandi va Moskvaga olib ketildi. Lekin ishlab chiqarish qurollari va vositalaridan xususiy mulk sifatida foydalanishga ruxsat berildi hamda pul bilan erkin muomala qilish huquqi cheksiz deb belgilandi. Zavod va fabrikalarga egalik qilish va boshqa davlatlar bilan o'z yurtlarida tuzilgan q o'shma korxonalarning faoliyat yuritish huquqi eski holatda qoldirildi. Bolsheviklarning bunday siyosat yurgizishidan asosiy maqsadi vaqtinchalik mahalliy xalqni aldash y o'li bilan fuqarolar urushini t o'xtatish edi. Chunki fuqarolar urushi Turkistonda o'z hokimiyatlarini o'rnatishda asosiy kuchlarini t o'plab olishga imkon bermay q o'ygan edi. o'rta ...