Uyushgan jinoyatchilikning kriminologik tavsifi va ularning oldini olishdagi profilaktik chora tadbirlar

Uyushgan jinoyatchilikning kriminologik tavsifi va ularning oldini olishdagi profilaktik chora tadbirlar Reja: «Uyushgan jinoyatchilik» tushunchasi va unga qarshi kurashni tashkil etishning huquqiy asoslari Umumiy jinoyatchilikning yuzaga kelishida uyushgan jinoyatchilikning ta'siri va umumiy holati «Uyushgan jinoyatchilik» tushunchasi va unga qarshi kurashni tashkil etishning huquqiy asoslari Uyushgan jinoyatchilikning kriminologiya fanida ilmiy-nazariy jihatdan o'rganilishiga bo'lgan qiziqish asosan o'tgan XX asrning 70-80-yillariga to'g'ri keladi. Chunki aynan shu davrlarda uyushgan jinoyatchilikning alomatlarini jinoyat qonunchiligi nuqtai nazaridan dastlabki ilmiy va huquqiy baholashlar yuzaga kelganini ko'rish mumkin. Uyushgan jinoyatchilikning nafaqat mamlakatimizda, balki jahon miqyosi- da ijtimoiy-huquqiy, qolaversa, siyosiy nuqtai nazardan ko'rib chiqilishi va baho berilishi uning turli ijtimoiy-tabiiy fanlarning tadqiqot obyektiga kirib borayotganligining o'ziyoq bu muammoning naqadar dolzarbligini ko'rsatadi. Uyushgan jinoyatchilikning oldini olish va unga yo'l qo'ymaslikning yana bir jihati ularning amaliy jihatdan oldini olish chora-tadbirlarini samarali qo'llashdan ham iboratdir. Bu borada, barcha davlatlarda bo'lganidek, mamlakatimiz huquq-tartibot va huquqni muhofaza qilish organlarining amaliy faoliyat ko'rsatishlari katta ahamiyatga ega. Ammo amaliy faoliyat ko'rsatilishi uchun, birinchi nav- batda, uyushgan jinoyatchilikning o'ziga xos jihatlarini ilmiy bilish zarur. Zotan, «amaliyotning ko'zi - nazariya» degan falsafiy qarash bu o'rinda tadqiqotlarning ilk qadam ekanligini e'tiborga olishni taqozo etadi. Shu jumladan, uyushgan jinoyatchilikning oldini olishdagi amaliy faoliyat kriminologiya fanining yetuk ilmiy tavsiyalariga tayanmog'i lozim. Uyushgan jinoyatchilikning jahon miqyosidagi uyushganlik xususiya- tidan kelib chiqqan holda, yana bir bor ta'kidlash joizki, ushbu ijtimoiy illat insoniyat taraqqiyotiga katta xavf tug'dirishini hayot tajribasi yaqqol ko'rsatmoqda. Ya'ni, uyushgan jinoyatchilik ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, qolaversa, madaniy munosabatlar yo'nalishlarining har birida, shu bilan birga, ushbu yo'nalishlarda sodir etiladigan jinoyatlarning bir-biri bilan o'zaro aloqadorligini ham ko'rsatadi. Shu bois, mamlakatimizda aynan uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurash borasida zarur chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda va shu maqsadda davlat boshqaruv organlari tizimida maxsus organlar hamda xizmat sohalari tuzish- ga alohida e'tibor qaratilgan. Jumladan, ichki ishlar vazirligi va prokuratura organlari tizimida uyushgan jinoyatchilik hamda korrupsiyaga qarshi kurashda faoliyat ko'rsatuvchi bo'lim va bo'linmalar tashkil etilgan. Bu organlarga nafaqat jamoat tartibini ta'minlashda, balki jamiyat xavfsizligini ta'minlash bo'yicha Milliy xavfsizlik xizmati va Adliya vazirligi bilan hamkorlik qilish borasida ham zarur vakolatlar berilgan. Eng muhimi, uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurashda jahon ham- jamiyati bilan hamkorlik qilish va, aytib o'tilganidek, uyushgan jinoyatchilikning oldini olish va unga yo'l qo'ymaslikni ta'minlash davlat siyosatida alohida o'rin tutadi. Shundan kelib chiqqan holda aytish joizki, uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurashni tashkil etish va ayniqsa ularning oldini olish, bartaraf etish hamda yo'l qo'ymaslik uchun ushbu illatni bilishda kriminologiya fanida ishlab chiqilgan zarur ilmiy tavsiyalarni bilish maqsadga muvofiqdir. Uyushgan jinoyatchilikning yuzaga kelishi va sodir ...